Welke prijs betalen accountants voor beroepsregels? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, ga ik met u terug in de tijd, naar de fundamenten van het accountantsberoep. En wel naar een twintig jaar oud studieboek. Daar lees ik: “Het accountantsberoep is een persoonlijk beroep.” Ik haal hier twee dingen uit. Het is een beroep, wat inhoudt dat de accountant zich moet houden aan gestelde beroepsregels. Maar het is ook persoonlijk. Wat inhoudt dat de accountant zijn of haar persoonlijkheid inzet om het werk goed te doen. En dit laatste houdt me al enige tijd bezig.
Beroepsregels
Allereerst de beroepsregels. De fundamentele beginselen: het fundament van de accountant om invulling te geven aan de verantwoordelijkheid als accountant om te handelen in het algemeen belang. De accountant dient zich te houden aan de volgende fundamentele beginselen:
- professionaliteit;
- integriteit;
- objectiviteit;
- vakbekwaamheid en zorgvuldigheid; en
- vertrouwelijkheid.
Als je dit zo letterlijk leest, dan zijn het grote woorden en wordt er nogal wat van een accountant geëist. Maar voordat u me verkeerd gaat begrijpen; ik ben een groot voorstander van deze fundamenten in het accountantsberoep. En ik ben van mening dat een accountant binnen deze beginselen prima het beroep kan uitoefenen.
Laat ik me eens richten op mijn werkveld, de MKB-accountant. De laatste jaren is er veel aandacht geweest voor de beroepsregels. Verschillende beroepsregels zijn gewijzigd en hebben geleid tot een andere denkwijze als het gaat om samenstellen. Binnen de beroepsregels heeft de samenstellende accountant veel ruimte om het werk in te richten zoals hij of zij dat persoonlijk zou willen. Maar toch blijkt de invulling van deze ruimte lastig te zijn voor de samenstellende accountant. Is dit de prijs van beroepsregels?
Naar mijn mening is dit zeker een prijs die nu betaald wordt. De accountant lijkt steeds volgzamer te worden. Waar staat de accountant eigenlijk zelf nog voor? Dat is best een hardnekkige. Maar ik ben geen pessimist, ik zie ook oplossingen. En dan komt de coach in mij boven.
Persoonlijk beroep
De prijs die accountants betalen voor beroepsregels, is naar mijn mening dat het persoonlijke deel van het beroep sterk naar de achtergrond is verdwenen. En dit is schadelijk. Het is immers een fundament bij een persoonlijk beroep.
Beroepsregels worden met name vakinhoudelijk uitgelegd en niet meer persoonlijk. Hiermee bedoel ik dat de uitgevoerde werkzaamheden aan de ‘norm’ moeten voldoen. Dit is immers wat klanten en de beroepsvereniging van accountants verwachten. Er ligt een druk van ‘buitenaf’ op de accountant. Deze druk wordt nog eens vergroot doordat er ook getoetst en eventueel bestraft wordt van ‘buitenaf’. Gelukkig zie ik wel positieve ontwikkelingen in MKB-praktijken, ogen van buiten dwingen immers. Echter, het blijft iets van ‘moeten’ van buitenaf. En de ‘brave’ accountant gaat dan aan de slag en doet wat er verwacht wordt. Maar of dit leidt tot duurzame verandering?
In het begin van dit artikel gaf ik aan dat de fundamentele beginselen grote woorden zijn. Er wordt nogal wat van de accountant geëist. Daar kun je als accountant wel aan voldoen, maar dan heb je wel je persoonlijkheid nodig. Niet alles is immers met werkprogramma’s af te dekken.
Maar wat is eigenlijk de persoonlijke mening van de accountant over professionaliteit, integriteit, objectiviteit, vakbekwaamheid en zorgvuldigheid en vertrouwelijkheid? Het is immers een persoonlijk beroep. Kent de accountant zijn/haar persoonlijke mening? En wanneer gaat de accountant daar eens voor staan?
Kansen voor duurzame verandering
Hier liggen kansen voor duurzame verandering van de accountant en het beroep. Loop niet mee met alles wat collega’s, de geleerden of social media roepen. Volg het wel, ken je beroepsregels, maar trek er je eigen conclusies uit. Ga ergens voor staan. Dat lukt echter alleen als je jezelf goed kent. Ga op onderzoek uit wat voor jezelf belangrijk is, waar word je blij van en wat wil je graag doen? Dan doe je meestal ook waar je goed in bent. Verander jezelf van ‘binnenuit’, omdat je het zelf wilt. Deze verandering is veel duurzamer, dit is immers waar je echt voor staat. Accountant, wordt weer persoonlijk? Kies wat jij belangrijk vindt en wordt weer trots op het beroep.
Actie
Accountant, nu wordt het tijd voor actie! En dan bedoel ik niet op de barricade om te mopperen bij de NBA, omdat zij iets moeten faciliteren voor de MKB-accountant. Nee, ik bedoel, geef je zelf eens een schop onder de kont! Wees eens eerlijk naar jezelf. Heb je het allemaal wel zo goed voor elkaar? Heb jij jouw persoonlijke ontwikkeling ook naar de achtergrond laten verdwijnen?
Jij bent verantwoordelijk voor de invulling van het persoonlijke deel van jouw beroep. Het maakt niet uit hoe je dit doet, maar doe iets. Ik ga als coach graag het gesprek aan, maar er zijn natuurlijk veel meer mogelijkheden. Het belangrijkste is dat er actie komt!
Wendy Bent is accountant en executive coach bij BENT.
Geef een reactie