Blockchain verdwijnt onder de motorkap. Over 5 jaar is het even normaal als WhatsApp. Gewoon een eenvoudige manier om transacties, afspraken, contracten en de voortgang ervan in allerlei (logistieke) ketens voor eens en voor altijd onuitwisbaar – en zonder de noodzaak van een tussenpersoon – digitaal vast te leggen. Zo ver is het echter nog niet.
Over 5 jaar gebruiken we de term blockchain niet meer, dat stellen professionals die zich met blockchain bezig houden. Over dit onderwerp spraken we o.a. met Jacob Boersma (Deloitte), Erich Schnoekel (Exact) en Eddy Vaassen (Universiteit Tilburg en BDO). De vraag naar de techniek erachter is inmiddels interessant dan de toepassingen in de praktijk. Immers wie weet nu precies wat een https-protocol voor een website inhoudt? Blockchain is straks even normaal als nu het gebruik van WhatsApp of gewoon e-mail. Veel wat je met blockchain zou kunnen doen kan nu ook al zonder blockchain. Deze twee stellingen relativeren onmiddellijk het ‘disruptieve’ karakter van blockchain. Het gebruik neemt wel toe. Een paar voorbeelden:
- Voorspellingen dat de blockchainmarkt in waarde groeit van rond de € 340 miljoen naar € 2,3 miljard in 2022,
- Tennet test blockchain voor energienet,
- Hoe elimineer je de zwarte handel in concerttickets? Blockchain waarborgt dat het het door jou gekochte concertkaartje ook daadwerkelijk echt en niet vals is,
- Syrische asielzoeker ontwerpt blockchain voor geboortenregister.
Blockchain moeten we dus echt serieus nemen. DNB is weliswaar nog kritisch over de veiligheid van blockchaintransacties. Blockchain staat wel stevig op de agenda bij Microsoft en IBM, maar ook bij KPMG, Deloitte, BDO, EY, PwC, Exact en Nederlandse banken als Rabo, ABN AMRO en ING.
Wat is blockchain
Een blockchain is een netwerk bestaande uit heel veel partijen. Deze zijn peer to peer met elkaar aangesloten. Aan het begin van iedere blockchain spreken partijen een standaard protocol met elkaar af. Het is een gedistribueerd netwerk waarin iedereen transacties kan doen. De datastructuur wordt door iedereen in de blockchain met elkaar gedeeld. Gebruikers kunnen er op vertrouwen dat de transacties correct zijn. Alle transacties worden vanaf het begin van het netwerk geordend in de tijd op het netwerk vastgelegd. Het is niet zo dat iedereen in de keten de details van een transactie kan bekijken. Dat wordt geborgd door de encryptie van de gegevens. Iedereen kan echter wel zien dat er een transactie heeft plaatsgevonden. Daarmee is een transactie onweerlegbaar. Eenmaal in een blockchain opgenomen kan een transactie nooit meer herroepen worden. Daarvoor zou op alle punten in de blockchain de gegevens gewist moeten worden. Het hacken van een gedistribueerd systeem is immers een stuk lastiger dan het hacken van één centrale database.
Toepassingen
Inmiddels zijn er flink wat gerenommeerde partijen aan de slag met blockchain. IBM noemt een flink aantal initiatieven die in de stijgers staan: financiële dienstverlening, overheid, gezondheidszorg, transportsector, verzekeringen, en chemische industrie. Toepassingen die variëren van patiëntendossiers, kunstveilingen (eigendom kunstwerken), sociale zekerheid, grensoverschrijdende logistieke stromen, contracten, vastgoedtransacties, enz.
Bij de controle van een jaarrekening geeft een ‘time stamping’ – vaststellen dat een transactie op een specifiek moment plaats vond en in de blockchain is vastgelegd – zekerheid. Dat zegt echter nog niets over de kwaliteit van de onderliggende data. Daarvoor geldt nog steeds garbage in- garbage out. Je kunt wel iets zeggen over de oorspronkelijke datum en tijd waarop documenten zijn vastgesteld.’
Andere toepassingen knagen aan de positie van professionals, zoals het vastleggen van intellectueel eigendom of eigendomsaktes. Dan kom je op het terrein van de notaris. De onafhankelijke derde als vastlegger en bewaarder van de gemaakte afspraken zou in het blockchaintijdperk overbodig zou kunnen worden.
Onder de motorkap
Blockchain verdwijnt uiteindelijk gewoon onder de motorkap. Onderdeel van allerlei dagelijkse financiële en niet-financiële trajecten en transacties. Net zo vanzelfsprekend als online bankieren, WhatsApp en email. Wel een waarschuwing: Bedrijven, instituties en tussenpersonen die nu alleen maar bestaan bij de gratie van het doorgeven van informatie moeten serieuze vragen stellen bij hun bestaansrecht. Denk aan notarissen, KvK, kadaster, auditors, makelaars en ook accountants.
Wilt u het gehele verhaal lezen over wat blockchain voor accountants gaat betekenen? Neem dan een abonnement op Accountancy Vanmorgen. Dan krijgt u de papieren AV 2 thuisgestuurd. Klik de link: Abonneren Accountancy Vanmorgen
Henk zegt
Goed artikel, realistische weergave van de toekomstige situatie te vergelijken met het ontstaan van de eerste auto’s: We hoeven ook niet te weten hoe een carburateur werkt, maar we weten dat ie in de motor zit en belangrijk is voor het functioneren.
Het zou een toevoeging voor het artikel zijn geweest als een duidelijk onderscheid was gemaakt tussen de mores in een publieke blockchain en de door het artikel beschreven private blockchain initiatieven. Dat is namelijk wel een essentieel onderscheid voor het functioneren ervan en de betekenis voor mensen op de lange termijn. Ook al zullen we vele hybride vormen daarin gaan zien: het is wezenlijk dat elk individu de echte meerwaarde van een blockchain ervaart in publieke zin, omdat een private blockchain optimalisaties betreft van zaken die allang kunnen.