Het zoeken van een NBA-voorzitter uit eigen kring loopt bijna als een rode draad door hoe het accountantsberoep zich anno 2017 opnieuw wil vinden. Werkgroepen uit eigen kring, regiobijeenkomsten voor eigen kring. Het governance vraagstuk wordt ook in eigen kring opgelost en even stop gezet als een te groot deel van de eigen kring het er niet mee eens is. Tijd voor een trendbreuk. Geef het maatschappelijk verkeer een echte plek binnen de NBA en durf te kiezen voor een echte onafhankelijke voorzitter. De keuze voor een niet-accountant als voorzitter zou toch een mooi signaal kunnen zijn aan het maatschappelijk verkeer?
Sinds vorige week zoekt de NBA een nieuwe voorzitter. Eind volgend jaar moet er een opvolger zijn voor de huidige voorzitter. In het verleden kwamen de voorzitters vooral bij de Big Four vandaan. Ruud Dekker RA 2010-2012 vanuit PwC, Huub Wieleman RA 2013 – 2015 vanuit Deloitte en nu Pieter Jongstra RA vanuit EY. Allemaal ongetwijfeld nette en capabele mensen. Moet de voorzitter van de NBA nu per sé een accountant zijn? Wordt het niet eens tijd voor een echte onafhankelijke voorzitter van de NBA? Iemand van buiten, geen accountant!
De NBA is een bij wet ingestelde organisatie en wordt door de leden betaald. En misschien wel vanwege ‘wie betaalt, bepaalt’ geldt dat de NBA haar eigen bestuurders mag benoemen. Openbare accountants, interne accountants, accountants in business, MKB-accountants, overheidsaccountants hebben allemaal met respectievelijk meer of minder gewicht invloed op de samenstelling van het bestuur van de NBA. En de leden mogen straks een nieuwe voorzitter kiezen. De NBA heeft voor deze functie een aantal eigenschappen en kwaliteiten benoemd waar zo’n man/vrouw aan moet voldoen. Ik noem er een paar:
- Onbesproken gedrag.
- Vertrouwen genieten beroepsgroep.
- Geschikt zijn voor brugfunctie andere stakeholders.
- Werkzaam zijn geweest als accountant.
- Zich kunnen verplaatsen in de dilemma’s waarmee accountants geconfronteerd kunnen worden.
- Enz.
Hij/zij moet dus vooral veel weten van en over accountants. Maar waarom moet het per sé een accountant zijn?
Er zijn meer bij wet geregelde beroepen. Wanneer ik een advocaat inhuur, vraag ik hem haar om in mijn belang op te treden. Ik vraag een notaris om mijn testament of koopakte vast te leggen. Hoe zit dat nu bij accountants? Bij een controle-opdracht, de wettelijke taak van de accountant, is zijn onafhankelijkheid een belangrijke kwaliteit. Het maatschappelijke verkeer is dan de grote belanghebber. Het accountantsberoep is niet voor niets bij wet geregeld. Maar het gaat verder.
Ik maak het graag even persoonlijk. Welke belangen heb ik bij een goede accountant?
- Ik heb er persoonlijk belang bij dat een accountant mijn pensioenfonds goed controleert.
- Ik heb er persoonlijk belang bij dat een accountant de cijfers van de bank, waar mijn geld staat, zorgvuldig natelt.
- Ik heb er persoonlijk belang bij de instelling waar ik mijn hypotheek heb ondergebracht door een accountant bij de les wordt gehouden.
- Ik heb er persoonlijk belang bij dat een accountant de cijfers van de gemeente waar ik woon goed checkt.
- Ik heb er belang bij dat wanneer een lokale MKB-aannemer mij vraagt om up front een aanbetaling te doen bij een verbouwing van mijn huis dat ik dan toch weet dat het bedrijf solide is en ik mijn geld niet kwijtraak.
En ik ben daarin niet uniek. Die belangen gelden eigenlijk voor alle Nederlanders. Dan komt de vraag naar boven: van wie is de accountant? De accountant is dus van ons allemaal.
Even terug naar de keuze voor straks een nieuwe NBA-voorzitter. In de eisen die de NBA formuleert wordt wel gesproken over de ‘brugfunctie’ van een nieuwe voorzitter. Het eerste belang is m.i. het publieke belang! Zou het dan een goed idee zijn om eens een onafhankelijke voorzitter te benoemen? Waarom per sé een RA of een AA? Waarom geen jurist, een econoom, een gedragsdeskundige, een wiskundige, een …. Ja noem maar op. Nu eens niet een usual suspect. Immers: accountancy is niet voor niets een bij wet geregeld beroep, onafhankelijk staat hoog in het vaandel. Dus denk eens na over een echte onafhankelijke voorzitter.
Marcel Spoelstra zegt
@Frans
Deze vraag kan je binne jouw metier ook richten aan de raad voor journalistiek. Waarom is daar de voorzitter ook altijd een (oud) journalist. Als ik kijk naar de genoemde criteria denk ik dat je goede kans maakt. Is dit artikel soms een open sollicitatie voor de vacature bij het NBA? 😉
Frans Heitling zegt
ha ha. Geldt (zou inderdaad ook moeten) voor raad voor de journalistiek. Nee, ik ben niet beschikbaar.?
Marcel Maassen zegt
T zou voor de beroepsorganisatie en de beroepsgroep goed zijn om haar blik naar buiten te richten i.p.v. de naar binnen gekeerde houding die al jarenlang de boventoon voert. Maar ik vrees, gelet op de reactie van Spoelstra, dat men het niet begrijpt of wil begrijpen.
Frank Dörr zegt
Het lijkt me niet erg logisch om een niet-accountant als voorzitter te kiezen. Hij/zij is toch een “primus inter paris”, gelijk aan de leden van de club die hij voorzit? Een voorzitter die niet van een big-four kantoor afkomstig is zou wel een goede afwisseling zijn!
Marcel Spoelstra zegt
@Marcel Maarssen
Iedereen die mijn blogs http://www.marcelspoelstra.nl een beetje volgt, weet dat ik het beste voor heb met het accountantsberoep. Ik heb een eigen visie en durf die te delen. In dit geval houd ik Frans een spiegel voor. Een nieuwe (niet) accountants bestuursvoorzitter bekritiseer ik niet. Wat ik meer als bedreigend ervaar is de “infiltratie” in het bestuur en commissies door leden van branche organisaties als SRA, Full Finance etc. Dat is eerder een obstructie voor de noodzakelijke hervormingen dan de herkomst van een voorzitter.
Tineke Mulder zegt
Als je een kandidaat weet, stimuleer deze dan te solliciteren.
Fouk Tsang zegt
Eens met Frans, later we eens Iemand van buiten halen bij voorkeur een vrouw en niet weer Iemand die in de herfst van carriere nog even het voorzitterschap ter hand neemt. Primus inter paris is wat mij betreft onzin want het beroep is inmiddels zo divers dat de vraag hoe iemand dat kan zijn. Nee een fris iemand van buiten die de heilige huisjes een keertje neerhaalt en zorgt voor echte vernieuwing in het beroep. En aub geen (oud)politicus want die maken meer kapot dan je lief is.
Van Balen zegt
Een AA als voorzitter is voor de NBA al een brug te ver, laat staan iemand van ‘buiten’.
Zegt genoeg over de veranderingsgezindheid en flexibiliteit van deze ‘noord koreaanse’ organisatie.
Marcel Maassen zegt
@ Marcel Spoelstra, De raad voor de journalistiek is wat de tuchtrechter voor de accountants is, alleen dan op vrijwillige basis. Frans een spiegel voorhouden is dan ook complete onzin. Frans spreekt over een bestuur van de beroepsorganisatie NBA, niet over het tuchtrechtelijke instituut.
Marcel Spoelstra zegt
@Marcel Maarssen Frans deelt mijn mening, zie ook zijn vriendschappelijke reactie. Als hij zich kandiaat zou stellen, stem ik zeker op hem. Ook steun ik het NBA en hoop echt dat ze een goede voorzitter zullen vinden buiten het incestieuze cirkeltje waar @van dalen op doelt.