Het lage tarief van 9 procent btw op verschillende producten en diensten is inefficiënt in het behalen van de gestelde doelen. De regeling is bovendien duur en er zijn mogelijk alternatieven die effectiever zijn. Dat komt naar voren uit onderzoek dat het kabinet heeft laten doen en door staatssecretaris Van Rij van Financiën deze week naar de Tweede Kamer is gestuurd.
De onderzoekers van Dialogic & Significant Public suggereren dat het kabinet ervoor kan kiezen om sommige productgroepen niet meer onder het verlaagde tarief te laten vallen. Een radicale keuze is om het lage btw-tarief helemaal af te schaffen, ‘bijvoorbeeld door het verlaagde en algemene tarief naar elkaar toe te laten groeien’.
Het is voor het eerst dat het lage btw-tarief breed is bekeken. Het algemene tarief is (sinds 2019) 21 procent. Over sommige producten, waaronder etenswaar, geldt een tarief van 9 procent, evenals over sommige diensten. Er zijn verschillende redenen om een laag btw-tarief toe te kennen. Bijvoorbeeld om burgers aan te moedigen diensten of producten te kopen, maar ook om oneerlijke concurrentie tegen te gaan, de belastingdruk te verlagen voor mensen met een kleine portemonnee, de zwarte markt te bestrijden en sectoren te ondersteunen.
Weinig bijdrage aan doelstellingen
Het lage btw-tarief draagt aan de meeste van deze doelstellingen echter nauwelijks bij, concluderen de onderzoekers. Zo profiteert de rijkste helft van de huishoudens twee keer zo veel van de verlaagde btw als de armste 50 procent. “Hoe draagkrachtiger een huishouden is, hoe meer (!) ze profiteert van de verlaagde btw”, aldus de onderzoekers. De regeling voldoet ook niet aan de fiscale toets.
Gerichtere maatregelen
Volgens de eigen regels van het kabinet zou de regeling op zijn minst moeten worden aangepast. Het kabinet kondigde vorig jaar aan dat belastingregelingen die slecht uit een evaluatie komen, moeten worden versimpeld of worden afgeschaft. De onderzoekers adviseren het kabinet kritisch te kijken of de doelen van het lage btw-tarief nog wel relevant zijn. Keuzes hierover zijn vaak al decennia geleden gemaakt en niet altijd meer actueel. Het kabinet moet verder overwegen of er gerichtere maatregelen zijn die beter werken, bijvoorbeeld verlaging van de inkomstenbelasting of subsidies. Met het lage btw-tarief worden doelen namelijk beperkt bereikt, terwijl het erg duur is: de schatkist loopt naar verwachting dit jaar meer dan 13 miljard euro aan belastinginkomsten mis door het verlaagde tarief.
Het kabinet gaat nu eerst de resultaten van de evaluatie en de aanbevelingen bestuderen en komt voor Prinsjesdag met een inhoudelijke reactie op het rapport, schrijft staatssecretaris Van Rij.
Behalve als het om sperma gaat, dan kan de BTW ineens wél snel omlaag.
Nieuw leiderschap volgens D66: prachtig!