Bereken op deze manier eenvoudig variaties op verdelingen bij de erfbelasting

De INT (Integrale Nalatenschap Tool) is een Microsoft Office Excel-tool exclusief bedoeld voor professionals, zoals accountants, fiscalisten en administratiekantoren, waarmee je aan de hand van diverse rekentools verschillende scenario’s (snel) kunt doorrekenen en inzichtelijk maken bij het afwikkelen van een nalatenschap. Je kunt met de INT ook elektronische aangiftes doen. Hieronder delen we een voorbeeld.

Voorbeeld van een zelfgekozen verdeling

De langstlevende ouder heeft door de wettelijke verdeling een schuld aan de kind(eren) en de kin(eren) andersom een vordering. Deze schuld c.q. vordering moet worden berekend. 

Een voorbeeld: een overleden man zonder testament laat een echtgenoot met 2 kinderen achter. Het echtpaar heeft een woning met een waarde van € 520.000 en € 80.000 spaargeld maar geen testament. Na het overlijden wordt de helft van de gezamenlijke waarde als erfenis verdeeld.

Elke erfgenaam krijgt weliswaar 1/3 deel van de erfenis maar de langstlevende ouder mag deze tot haar eigen overlijden behouden en heeft daardoor een schuld van € 100.000 aan elk kind. 

De 2 kinderen moeten allebei erfbelasting betalen over de waarde van de vordering van € 100.000 maar deze waarde wordt verminderd (in dit geval met € 60.000 op basis van een berekening met een conditionele tabel waarde), omdat zij nog niet over de erfenis kunnen beschikken. Moeder betaalt wel al erfbelasting over de 2 x € 60.000 die vervolgens volledig binnen haar vrijstelling valt.

Als later dan de langstlevende ouder overlijdt, krijgt elk kind eerst het eigen deel van € 100.000, waarvan zij en hun moeder respectievelijk reeds over € 40.000 en € 60.000 erfbelasting hebben betaald. De erfenis van moeder is (€ 300.000 + € 100.000) = € 400.000, wat over beide kinderen verdeeld en afgerekend moet worden (zie afbeelding 2). 

Maar als voor het eerste overlijden testamentair een zelf gekozen verdeling van bijv. 1% voor de langstlevende en het overgebleven percentage gelijkelijk verdeeld over de anderen (hier de 2 kinderen) is vastgelegd dan wordt in de 1^steronde (het overlijden van de 1^ste ouder) het te berekenen voordeel van de langstlevende vergroot waardoor elk kind weliswaar meer erfbelasting afdraagt maar in de 2^de ronde aanzienlijk minder omdat het verschil van € 97.000 (in ons voorbeeld € 100.000 minus € 3.000) dan al voor een deel is geabsorbeerd in de vrijstelling van de moeder (zie afbeelding 3). 

Met de INT kan je dit soort scenario’s makkelijk uitrekenen maar in een voorstadium ook eenvoudig simuleren om bijvoorbeeld te kunnen overleggen met de client. 

Dit is de hoofdlijn van het behandelde onderwerp. Variaties op de verdeling kennen natuurlijk allerlei consequenties. De professional moet zelf het volledige beeld hebben bij het adviseren en/of uitwerken van oplossingen voor cliënten.

De uitwerking van een op- en afvullegaten

Bij het toepassen van een op- en afvullegaat is het streven om de te betalen erfbelasting in de 1^ste ronde te minimaliseren of zelfs geen erfbelasting af te dragen. Dit kan een uitkomst zijn als na een 1ste overlijden het bijvoorbeeld lastig dan wel niet mogelijk is om aan de erfbelasting plicht te voldoen. In grote lijnen wordt een zelf te bepalen bedrag van de erfenis als legaat toegewezen aan de langstlevende. Haar belaste verkrijging wordt hierdoor vergroot echter zij heeft ook een flink hogere vrijstelling (ruim € 800.000) dan de andere erfgenamen (ruim € 25.000 per kind), waar gebruik van gemaakt kan worden. 

Bij het verdelen van de erfenis heeft een legaat een hogere prioriteit van uitkering dan de erfdelen zodat in ons voorbeeld het resterende bedrag van de te verdelen erfenis in de 1^ste ronde kleiner is geworden. Per saldo is dan minder erfbelasting verschuldigd. Deze belastingvermindering wordt in de 2^de ronde natuurlijk (ruim!?) ingehaald omdat de langstlevende dan het eerder verkregen legaat zelf gaat vererven waardoor de erfgenamen ieder met hun erfdeel eerder in een hogere belastingschijf komen. 

NB: een afvullegaat gaat nog verder want daar wordt gebruik gemaakt van de ruimte tussen de belastingschijven (vandaar de naam). Dit geldt alleen voor grotere erfenissen, immers voordat je gearriveerd bent in de hoogste schijf is de langstlevende al ver gevorderd richting een miljoen (ruim € 950.000). 

Met de INT kan je simuleren met welk bedrag de vrije ruimte kan worden opgevuld totdat het gewenste scenario voor de familie ontstaat. Ook kan een op-/afvullegaat gecombineerd worden met een andere verdeling dan de wettelijke waardoor nog meer variatie kan worden toegepast. 

In de komende weken belichten we verschillende andere aspecten van schenk- en erfbelasting. In de eerstvolgende publicatie laten we zien hoe de INT ondersteuning biedt bij het uitwerken van een testamentaire renteovereenkomst.

Wil je meer weten over Integrale Nalatenschap Tool? Klik hier voor meer informatie.