Pensioen BV leegtrekken na echtscheiding, kan dat?

Soms gebeurt waar je als ex-echtgenote eigenlijk altijd bang voor bent. Het deel van het pensioen waar jij recht op hebt, is ondergebracht in een Pensioen BV. Op een gegeven moment is het geld daar op. Wat dan?

In een casus die speelde voor de rechtbank Limburg (ECLI:NL:RBLIM:2021:10018) ging het om een mevrouw X die getrouwd is geweest met meneer Y, zwager van Z. X en Y zijn in 2012 gescheiden. Het echtscheidingsconvenant bepaalt dat X recht heeft op de helft van de door Y opgebouwde pensioenrechten.

Een deel van de pensioenrechten van Y is opgebouwd in een Pensioen BV. Van deze rechten zullen de man en vrouw ieder de helft uitgekeerd krijgen. Met de belastingdienst is over deze regeling overeenstemming bereikt. Mevrouw X heeft derhalve recht op een levenslang ouderdomspensioen en een tijdelijk overbruggingspensioen met ingangsdatum in 2014.

Handtekening

In het convenant staat verder nog dat voor het overboeken van gelden uit de BV naast de handtekening van de directeur nog een tweede handtekening nodig is van een door mevrouw X aan te wijzen persoon. Dit om ervoor te zorgen dat de liquide middelen van de Pensioen BV ook daadwerkelijk worden aangewend voor de pensioenuitkeringen. In 2016 overlijdt Y. Hij was enig bestuurder van de pensioen BV.

Na ingang van de pensioenen heeft mevrouw X in de eerste jaren steeds haar pensioen mogen ontvangen. Voor het laatst echter in 2017. In 2018 wordt haar vervolgens bij brief meegedeeld dat de Pensioen BV onvoldoende liquiditeiten heeft om nog verder aan de pensioenverplichtingen te voldoen.

Het geschil

Mevrouw X laat het er niet bij zitten en stelt dat er tot aan 2017 aanzienlijke bedragen uit de Pensioen BV zijn verdwenen. Aangezien Y enig bestuurder was van de Pensioen BV stelt X dat Y onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld, doordat hij bewust vermogen aan de BV onttrokken heeft, wetende dat de financiële middelen waarover die BV beschikte exclusief bestemd waren om aan de pensioenverplichtingen van mevrouw X te voldoen. Het handelen van Y is zodanig onrechtmatig dat hem daarvan een persoonlijk ernstig verwijt valt te maken, zo stelt mevrouw X.

X stelt dat Z, als erfgename van Y, aansprakelijk is voor het onrechtmatig handelen van haar overleden man.

De beoordeling

Y was tot zijn overlijden enig bestuurder van de BV en kon dus als enige beschikken over het vermogen ervan. De rechtbank overweegt dat Y het echtscheidingsconvenant mede heeft ondertekend en hij op de hoogte was van het doel van de pensioenvoorzieningen en het belang daarvan voor X. Hij heeft er vervolgens niet voor gezorgd dat de maatregel, dat bij de bank zou worden vastgelegd dat overboekingen vanuit de BV niet alleen moeten zijn voorzien van de handtekening van de directeur maar ook nog van een tweede handtekening, is uitgevoerd.

De beslissing

De rechtbank oordeelt derhalve dat Y onrechtmatig jegens X heeft gehandeld, omdat X niet meer kan beschikken over de aan haar toekomende pensioenvoorziening in de BV. Z moet, als enig erfgenaam van Y, de schade van X vergoeden.

Conclusie

Dit is natuurlijk de nachtmerrie van elke ex-echtgenote. Haar pensioenrechten blijven ondergebracht in de BV van haar ex en die haalt vervolgens de BV leeg. Weg pensioen!

Gelukkig had de mevrouw in kwestie in dit geval blijkbaar al een vermoeden dat dit kon gaan gebeuren en heeft ze in het echtscheidingsconvenant laten opnemen dat een handtekening van alleen haar ex-man niet genoeg was om gelden uit de BV te halen. Dat hij zich daar vervolgens niet aan heeft gehouden, maakt dat sprake is van onrechtmatig handelen.

Het afstorten van pensioen bij een verzekeraar is natuurlijk behoorlijk duur, maar zeker voor dit soort gevallen toch wel het overwegen waard. Als het pensioen is omgezet in een ODV gaat het argument dat afstorten duur is, natuurlijk niet langer op en is dit des te meer het overwegen waard. Of dat echter door de ex-echtgenote af te dwingen is zoals bij pensioen zal toekomstige jurisprudentie moeten uitwijzen.

Drs. David M. Wildemans MPLA CCFP