Ondanks de goede bedoelingen in 2007 bij de invoering van de Pensioenwet is de deelnemer aan een pensioenregeling over het algemeen nog steeds slecht geïnformeerd over zijn persoonlijke pensioenregeling. De informatie is vaak te ingewikkeld en geeft onvoldoende inzicht in de risico’s. Daarnaast is de gemiddelde deelnemer niet echt geïnteresseerd in zijn pensioen. Veel deelnemers denken nog steeds dat de hoogte van het pensioen ongeveer 70% van het laatstverdiende salaris zal bedragen.
Redenen genoeg voor staatssecretaris Jetta Kleinsma van Sociale zaken om eens fundamenteel na te denken om de manier van communicatie over het pensioen te verbeteren. Uiteindelijk resulteerde dit denkproces in de Wet pensioencommunicatie die op 1 juli 2015 in werking trad.
Uitgangspunten
Naast een grotere rol voor digitale informatieverstrekking zijn er nog een aantal andere uitgangspunten in deze wet. Uiteraard moet de informatie correct, duidelijk en evenwichtig zijn. Verder is het heel belangrijk dat de deelnemer op basis van de verstrekte informatie beslissingen kan nemen over zijn financiële planning. De deelnemer moet daarom inzicht krijgen in de risico’s en keuzemogelijkheden van de regeling. Hierbij is het van belang dat de deelnemer de koopkrachtontwikkeling van zijn pensioen begrijpt. Deze uitgangspunten resulteerden in een aantal maatregelen die gefaseerd ingaan. Een van deze maatregelen is de afschaffing van de startbrief en vervolgens de invoering van het ‘Pensioen 1-2-3’. Deze maatregel gaat in per 1 juli 2016.
Van startbrief naar Pensioen 1-2-3
Uit het rapport ‘pensioen in duidelijke taal’ bleek dat de startbrief te lang en te weinig aansprekend is waardoor deze vaak niet wordt gelezen door deelnemers. De startbrief wordt om deze reden afgeschaft. Vanaf 1 juli ontvangt de deelnemer bij aanvang van zijn deelneming basisinformatie over zijn pensioenregeling. De bedoeling is dat deze basisinformatie beknopt is en een verwijzing bevat naar mijnpensioenoverzicht.nl en de website van de pensioenuitvoerder.
Om invulling te geven aan de verplichting om basisinformatie te verschaffen over de pensioenregeling hebben de Pensioenfederatie en het Verbond van verzekeraars het Pensioen 1-2-3 ontwikkeld.
Dit communicatiemiddel geeft de deelnemer door middel van drie lagen informatie over zijn pensioenregeling. De uitvoerder ontwikkelt specifiek voor de betreffende regeling het Pensioen 1-2-3. Door de uniforme opzet kunnen deelnemers wel verschillende regelingen onderling vergelijken. Op de site pensioen123.nl vindt de uitvoerder voorbeeldteksten en iconen die gebruikt moeten worden. Iedere laag kent daarbij een vast format. Uitgangspunt is dat het Pensioen 1-2-3 digitaal beschikbaar is. Daarnaast kan een deelnemer ook een papieren versie aanvragen.
Drie lagen
Het Pensioen 1-2-3 bestaat uit drie lagen met informatie. Laag 1 geeft de informatie die nu in de startbrief staat. De deelnemer krijgt binnen enkele minuten globaal inzicht in zijn pensioenregeling. Bijvoorbeeld over wat de regeling inhoudt, maar ook wat de regeling niet inhoudt. Hoe bouwt de deelnemer pensioen op en welke keuzes heb je als deelnemer? Zie voor een voorbeeld op pensioen123.nl. Voor de meeste deelnemers zal deze informatie al in voldoende mate inzicht geven. Wil hij echter meer informatie over zijn pensioen dan kan hij laag 2 raadplegen. De informatie in deze laag gaat dieper in op de basisinformatie uit laag 1. In de tweede laag wordt uitgelegd wat de verschillende soorten pensioen inhouden en welke factoren concreet een rol spelen bij de opbouw van het pensioen.
Ten slotte kunnen deelnemers in laag 3 de relevante officiële documenten downloaden en raadplegen. Te denken valt aan het pensioenreglement, uitvoeringsovereenkomst, jaarverslag en eventueel het herstelplan of financieel crisisplan.
Rol werkgever
De rol die de werkgever in de wet pensioencommunicatie krijgt op het gebied van informatievoorziening aan de deelnemer/werknemer lijkt mee te vallen. Met name de pensioenuitvoerder moet zorg dragen voor de juiste communicatie in de vorm van bijvoorbeeld het Pensioen 1-2-3, het nieuwe uniform pensioenoverzicht en de juiste informatie op mijnpensioenoverzicht.nl.
De vraag is of we de rol van de werkgever in de pensioencommunicatie zo eenvoudig terzijde kunnen schuiven? Aan de pensioenregeling ligt een pensioenovereenkomst tussen werkgever en werknemer ten grondslag. Ook de werkgever zal zijn verantwoordelijkheid in de uitvoering van deze overeenkomst moeten nemen. Hij is er in ieder geval voor verantwoordelijk dat de gegevens van de (nieuwe) deelnemers bij de uitvoerder terechtkomen. De wet pensioencommunicatie geeft de werkgever de opdracht afspraken te maken met de pensioenuitvoerder over deze gegevensuitwisseling.
Spilfunctie pensioenbewustzijn
In de memorie van toelichting bij de wet staat dat volgens de Stichting van de arbeid de werkgever een spilfunctie vervult in het pensioenbewustzijn van de werknemer. De werkgever is ook voor zijn werknemer het eerste aanspreekpunt voor zaken omtrent zijn pensioen.
De vraag is dus of het doorgeven van de NAW-gegevens van de nieuwe deelnemer in voldoende mate invulling geeft aan de zorgplicht van de werkgever of dat je van de werkgever wel iets meer mag verwachten. Op de site pensioen123.nl staat een voorbeeld van een werkgeverschecklist die door de pensioenuitvoerder en werkgever samen op maat gemaakt kan worden. De werkgever kan de checklist gebruiken in zijn gesprekken met de werknemer.
Steeds meer werkgevers willen vanuit goed werkgeverschap een grotere rol spelen bij het pensioenbewust maken van hun werknemers. Zo groeit het besef dat zij als werkgever hun werknemers kunnen helpen met het maken van de juiste pensioenkeuzes. Er zijn al werkgevers die hun werknemers een financieel plan aanbieden dat inzicht in deze keuzes geeft.
Pensioencommunicatie
De invoering van de wet pensioencommunicatie geeft maar weer eens aan dat het onderwerp pensioen continu op de agenda staat. De rol van de pensioenadviseur zal door de wet pensioencommunicatie alleen maar groter worden. Als de wet de belofte waarmaakt en werknemer en werkgever meer inzicht en interesse krijgen in de pensioenregeling zullen zij de hulp nodig hebben van professionals op het gebied van pensioen. Werknemers willen weten waar ze aan toe zijn, welke risico’s ze lopen en welke keuzes ze kunnen maken. Werkgevers zullen ondersteuning vragen om hun zorgplicht richting de werknemers goed te kunnen invullen.
Mr. Hans Dekker FFP
Op het pensioenseminar ‘OP en Top pensioen’ van 20 april a.s. zal Anja Drenth in de workshop ‘Financieel plan: noodzakelijke benefit naast pensioenregeling’ nader ingaan op deze ontwikkeling.
Lees meer over het Pensioenseminar OP & TOP Pensioen op www.pensioenseminar.nl
Geef een reactie