Pensioendeelnemers die zelf kunnen beslissen over hun premie-inleg nemen niet altijd financieel verstandige beslissingen, concludeert de AFM uit onderzoek. “Zorgvuldige keuzebegeleiding en doelgroepbepaling zijn daarom belangrijk bij het aanbieden van keuzevrijheid.” De toezichthouder ziet geen verband tussen wat financieel verstandiger zou zijn en de keuze die mensen maken.
De AFM deed onderzoek onder 3.150 pensioendeelnemers over differentiatie in premie-inleg om inzicht te krijgen in behoeftes van deelnemers en de mogelijke gevolgen van keuzevrijheid in de praktijk. 40% van de respondenten kiest voor een tijdelijke premiestop van één tot vijf jaar. “Zij kiezen voor een hoger besteedbaar inkomen nu, ten koste van inkomen na pensionering. Daar zitten ook mensen bij voor wie dat onverstandig lijkt, omdat zij nu al een ontoereikend pensioen hebben.”
Kans op welvaart groter, kans op fouten ook
Differentiatie in premie-inleg kan door keuzevrijheid door de individuele pensioendeelnemer, maatwerk door de pensioenuitvoerder of een combinatie van die twee. Dat zou welvaartswinst kunnen opleveren voor pensioendeelnemers met een pensioenoverschot én voor deelnemers met een pensioengat. “Zowel keuzevrijheid als maatwerk kunnen een betere spreiding van inkomen over de levenscyclus opleveren.” Maar het risico op verkeerde keuzes neemt ook toe. “Zo kunnen deelnemers een pensioengat groter maken als zij voor een tijdelijke premiestop kunnen kiezen. Er zijn ook deelnemers die nu afstevenen op een hoger pensioeninkomen dan hun huidige inkomen. Een tijdelijke premiestop zou voor deze deelnemers economisch voordelig kunnen zijn. Toch kiest deze groep niet altijd voor een tijdelijke stop.”
Voor bepaalde doelgroepen is keuzebegeleiding met een vorm van (bindend) maatwerk de enige werkende optie die het risico op individuele fouten in sterke mate kan verkleinen, aldus de AFM. “Het aanbieden van keuzemogelijkheden en maatwerk is wel kostbaarder dan gestandaardiseerde oplossingen. Uitvoeringskosten zijn dan ook een belangrijk aspect om mee te nemen in de discussie over keuzevrijheid.”
Aanvulling op Netspar-onderzoek
De AFM wil met het onderzoek bijdragen aan de discussie over de introductie van keuzevrijheid in premie-inleg. “Dit is vergelijkbaar met wat Netspar en het Centraal Planbureau vorige week deden met hun onderzoek naar de macro-economische doelmatigheid van keuzevrijheid in de uitkeringsfase. Beide onderzoeken vullen elkaar aan en beleidsmakers kunnen de inzichten gebruiken als onderbouwing bij de discussie over een nieuw pensioenstelsel.”
Geef een antwoord