Uit alle berichten die over de accountancysector worden uitgestort, zou je kunnen afleiden dat techniek het accountantsberoep gaat overnemen. Deels is dat natuurlijk ook zo. Kijk naar de administratieve processen. Maar ook in de wettelijke controle rukt de digitalisering op en als je sommige media mag geloven, dan is big data de nieuwe heilige graal voor accountants in het adviesproces. Bij al die technische en virtuele ontwikkelingen wordt vaak vergeten dat de accountant als persoon van vlees en bloed nog steeds belangrijk blijft. Zeker in het MKB.
Algoritmes hebben moeite met context
Goed nieuws voor iedereen die vreest dat de wereld straks een aaneenschakeling is van big data, virtualisatie en robotisering. De mens blijft belangrijk . Zo blijkt uit een artikel in NRC-Next van 25 augustus waarin stond te lezen dat technologiebedrijven als Apple en Google op zoek waren naar ‘echte’ mensen. De reden: algoritmes nemen mensen weliswaar veel werk uit handen., maar als het gaat om het duiden van de context schieten algoritmes tekort. Met het risico dat er uiteindelijk verkeerde beslissingen worden genomen.
Niet blind staren op technologie
Dit nieuws moet ook accountants aan het denken zetten. Zeker in een tijdperk waarin veel aandacht ligt op de verdere technologisering van het accountantsberoep. Met enige regelmaat spreek ik accountants die denken dat hun werk grotendeels wordt overgenomen door slimme algoritmes. Zij zien techniek als doel en vergeten dat het slechts een middel is. Daarbij vergeten ze ook dat er nog altijd een mens nodig is die uitkomsten kan duiden, in de context plaatst en daarover in gesprek gaat met de ondernemer.
De ondernemer uit beeld
Het risico van die toenemende aandacht voor techniek is dat de mens achter de ondernemer uit beeld verdwijnt. De focus komt te liggen op het efficiënt en effectief, zo veel als mogelijk, digitaal verwerken van administraties, aangiften en jaarrekeningen. Er zijn zelfs kantoren die hier een unique selling point van hebben gemaakt. Maar het risico van deze aanpak is wel dat accountants eenzelfde kant op gaan als de banken. Waarbij er nauwelijks meer aandacht is voor persoonlijk contact en computers beslissingen nemen voor de ondernemer zonder dat men oog heeft voor de eigen dynamiek van de ondernemer.
Het belang van de persoonlijke relatie
In mijn optiek onderschatten veel accountants het belang van de persoonlijke relatie met de ondernemer. Terwijl, zo blijkt keer op keer uit onderzoeken, de ondernemer die persoonlijke relatie belangrijk vindt. Wellicht dat u als lezer denkt, maar ik heb toch ook een persoonlijke relatie met mijn klant. Dat zal ik zeker niet ontkennen. Maar die relatie wordt vaak nog ingekleurd door bevindingen, feiten en zaken die je kan meten. Bedenk dat een ondernemer dat vaak ook zelf wel kan organiseren. Dat is ook de reden dat hij er vaak niet zoveel voor wil betalen. Waar de ondernemer wel behoefte aan heeft, is iemand met wij hij kan doorspreken over de context. Die begrijpt wat de ondernemer persoonlijk drijft en weet wat de ondernemer uit zijn slaap houdt. De wereld is complex en de ondernemer zoekt iemand met wie hij daarover kan doorspreken. De accountant als vertrouwenspersoon van die ondernemer kan die rol prima vervullen. Mits de accountant ook oog krijgt voor de menselijke kant van het ondernemerschap. In die zin zal de rol van de accountant in het MKB ook steeds meer coachend van karakter en minder adviserend zijn.
Technologie als ondersteuning
Natuurlijk speelt technologie daarbij een belangrijke rol. Technologie zorgt ervoor dat u dichter op de bal kan spelen. Zaken beter kan begrijpen en duiden. Slimme algoritmes nemen veel werk uit handen, ook in de adviespraktijk. Maar het is belangrijk dat u ervoor waakt dat technologie uiteindelijk de relatie gaat kleuren en ervoor zorgt dat u steeds meer uit beeld raakt bij de ondernemer. Als u dat namelijk laat gebeuren, dan wordt u als beroepsbeoefenaar met het grootste gemak ingeruild voor een ander.
Investeren
Dat houdt in dat u als accountant moet blijven investeren in de persoonlijke relatie met de klant. Misschien moet u zichzelf wel nieuwe vaardigheden aanleren om dit te concretiseren. Maar nog belangrijker is dat u uw klant, de ondernemer, met enige regelmaat blijft bezoeken. Luister wat de ondernemer echt bezig houdt. Dat u daarbij de uitkomsten van big data en algoritmes inzet als basis voor een gesprek is prima. Maar laat dat dan het begin zijn van een gesprek in plaats van het einde van een persoonlijke relatie.
Levert het ook wat op?
Een vraag die ik daarbij vaak krijg voorgelegd, is of het dan ook wat oplevert. ‘We hebben namelijk nu al moeite om onze declaratie verkocht te krijgen.’ Wat ik daarop te zeggen heb, is dat kantoren die veel aandacht besteden aan de persoonlijke invulling van de relatie met de ondernemer gemiddeld genomen geen declaratieproblemen ervaren. In die zin denk ik ook dat een deel van het declaratieprobleem vooral tussen de oren zit. Voor veel accountants zijn zaken als persoonlijke benadering en contextduiding toch nieuwe terreinen. De praktijk leert echter dat ondernemers die aanpak als verfrissend en inspirerend beschouwen en het geen enkel probleem vinden om ervoor te betalen.
Jan Wietsma is als kennispartner visie en strategieontwikkeling verbonden aan Full Finance
Geef een antwoord