Het instellen van het platform ‘Leren van toezicht’, lessen uit toezicht aanbieden naast verplichte PE, het ontwikkelen van casusmateriaal over incident(en) en het organiseren van een debat over het belang van een constructieve foutencultuur voor niet oob-organisaties. Dat zijn de vier keuzes die de NBA heeft gemaakt om het lerend vermogen van accountants en hun organisaties te verbeteren.
Een beroepsgroep die kennis ontwikkelt door te leren van fouten, tekortkomingen en incidenten levert een hogere kwaliteit. Dat staat centraal in het NBA Lerend vermogen initiatief. De beroepsorganisatie stimuleert met vier stappen de implementatie van maatregelen 6.1, 6.2 en 6.3 uit het rapport ‘In het Publiek Belang’. In die maatregelen staat een lerende beroepsgroep centraal. De vier stappen zijn:
- Instellen platform ‘Leren van toezicht’, samen met accountantsorganisaties en toezichthouders
- Lessen uit toezicht aanbieden aan accountants, naast verplichte PE
- Pilot: ontwikkelen casusmateriaal over incident(en), gericht op onderwijs & educatie
- Organiseren debat over het belang van een constructieve foutencultuur
Platform ‘Leren van toezicht’, samen met accountantsorganisaties en toezichthouders
Op basis van een pilot in 2016 heeft de NBA besloten om een structureel overleg in te stellen voor toezichthouders en accountantsorganisaties. In dit nieuwe platform ‘Leren van toezicht’ wordt collectief en casusoverstijgend gesproken over de bevindingen uit het toezicht.
Lessen uit toezicht voor accountants, naast verplichte PE
Er zijn meer -en soms betere- manieren dan verplichte PE om te leren van die bevindingen van toezichthouders. De NBA zorgt in 2017 voor minimaal drie activiteiten waarin per thema wordt ingegaan op wat de beroepspraktijk kan en moet leren van bevindingen van Accountantskamer, AFM, Raad van Toezicht, Foundation for Auditing Research (FAR) en andere partijen. De activiteit kan bijvoorbeeld zijn een aanpassing van beroepsstandaarden, een uitbreiding van de kennistoets, een publicatie óf een (verplicht) onderwerp voor permanente educatie.
Casusmateriaal over incident(en), gericht op onderwijs en educatie
Afgelopen jaar heeft de NBA onderzocht of bij zware incidenten oorzaakonderzoek zou kunnen worden verricht. Het bleek niet haalbaar een NBA-verordening op te stellen met een overeenkomstige werkwijze. Redenen hiervoor waren:
- De gangbare vrijwaring zou alleen geboden kunnen worden voor door de NBA aangespannen tuchtrechtelijke procedures.
- Het anonimiseren van in het geding zijnde (rechts)personen zou ontoereikend zijn.
- Het type incidenten (financiële schade in plaats van persoonlijk letsel) rechtvaardigt niet het gebruik van de zware onderzoeksbevoegdheden die de Onderzoeksraad kent, zoals verplichte medewerking.
- Ook het onderzoek door de FAR is eerder gericht op kwantitatief onderzoek naar wetmatigheden in grote hoeveelheden data, dan op casuïstiek.
De NBA kiest nu voor een pilot met het ontwikkelen van casusmateriaal over incident(en) op basis van openbare bronnen. Deze pilot is gericht op casusleren in onderwijs & educatie voor accountants.
Debat over belang constructieve foutencultuur
In een organisatie met een constructieve foutencultuur wordt het maken van een fout getolereerd en het delen van die ervaring gestimuleerd en beloond. Als echter elke fout als overtreding van de regels wordt gezien, verhindert dat het individueel en collectief leren. De angst om bestraft te worden leidt immers tot het verzwijgen van handelingen die mogelijk als overtreding worden gezien, aldus de beroepsorganisatie.
Hoogleraar Sydney Dekker sprak hierover in juni 2016 op de NBA-bijeenkomst Cultuur meten en dan?. Vertegenwoordigers van oob-kantoren bogen zich onder meer over de vraag hoe binnen de cultuur van accountancyfirma’s een balans kan worden gevonden tussen leren en handhaven. In 2017 organiseert de NBA een zelfde debat voor niet-oob accountantsorganisaties.
Geef een antwoord