Als gevolg van instabiele economische omstandigheden is de groei van de Nederlandse overnamemarkt tot stilstand gekomen. In de tweede helft van 2022 daalde het aantal verkooptransacties met 6% en de gemiddelde verkooprijs met 3,1%.
Dit is een van de uitkomsten van de Overname Barometer, het periodieke onderzoek van de overnameplatforms Brookz en Dealsuite naar cijfers en trends in de Nederlandse overnamemarkt. Het onderzoek vond plaats onder 274 Nederlandse fusie & overname advieskantoren die zich richten op bedrijven met een omzet tussen 0,5 en 30 miljoen euro.
Impact rente en inflatie
Met name de stijgende rente en hoge inflatie hebben het afgelopen half jaar geleid tot een lichte daling van de overnamemarkt voor MKB-bedrijven. Het aantal verkooptransacties daalde met 6%, waarbij er vooral minder grote bedrijven werden verkocht. Het aandeel verkochte bedrijven met een dealwaarde 7,5 – 10 mln euro daalde met 29%, het aandeel van bedrijven met een dealwaarde >10 mln euro zelfs met 45%. Daarnaast daalde de gemiddeld betaalde EBITDA-multiple van een MKB-bedrijf van 4,85 naar 4,70 keer de brutowinst. Vooral de oplopende rente heeft volgens de ondervraagden een negatieve impact op de beschikbaarheid van financiering (87%), het aantal beschikbare kopers (67%) en daarmee op de verkoopprijs van ondernemingen (77%).
Nieuwe realiteit
De kanteling van de overnamemarkt heeft ook de onderhandelingspositie van verkopers de afgelopen 6 maanden verslechterd. Dit is terug te zien in de deal terms, de voorwaarden die naast de prijs een belangrijk onderdeel zijn van een transactie. Het blijkt dat met name de inzet van een earn out (voorwaardelijke betaling van een deel van de verkoopprijs ) en een vendor loan (een achtergestelde lening van de verkoper) met ruim 50% is toegenomen. Volgens Peter Rikhof, algemeen directeur van Brookz, is het onvermijdelijk dat verkopende ondernemers hun prijsverwachtingen de komende tijd naar beneden moeten bijstellen en een beetje water bij de wijn doen. ‘Wij zien dit als een gezonde correctie van een markt die de afgelopen twee jaar wel heel erg in het voordeel was van verkopende ondernemers. De slinger gaat nu even de andere kant op, dat is de nieuwe realiteit.’
Vooruitzichten
Ondanks de lichte daling van de overnamemarkt is de pijplijn bij de advieskantoren nog steeds goed gevuld en zijn de vooruitzichten voor de eerste helft van 2023 gematigd positief. Bijna 80% van de ondervraagde adviseurs geeft aan dat het aantal opdrachten in hun portefeuille gelijk is gebleven of zelfs is toegenomen, slechts bij 12% van de adviseurs is het aantal opdrachten afgenomen. Daarnaast denkt een meerderheid van de ondervraagde adviseurs (59%) dat de overnamemarkt stabiel blijft of zelfs aantrekt en geven ze de komende 6 maanden een 6.8 als rapportcijfer.
Geef een antwoord