Veel niet OOB-accountantskantoren met een vergunning verkeren in de veronderstelling dat de maatregelen van het rapport ‘In het publiek belang’ niet op hen van toepassing zijn. Dat is een misvatting. Niet OOB-kantoren moeten en groot aantal maatregelen uit dit rapport doorvoeren. Een aantal van deze maatregelen zijn relatief eenvoudig door te voeren, andere maatregelen hebben veel meer impact. Tel daarbij mee dat een groot deel van deze maatregelen nog dit jaar moeten worden gerealiseerd, dan is de conclusie terecht dat er nog veel werk te verzetten is. Dat stelt Jan Wietsma in de eerste papieren aflevering van Accountancy Vanmorgen, die begin deze maand verscheen.
De NBA komt deze groep kantoren nu deels te hulp door het instellen van een breed samengestelde werkgroep met vertegenwoordigers uit kleine en middelgrote kantoren. Maar het echte werk moet toch door de kantoren zelf worden gedaan. In dit artikel de belangrijkste aandachtspunten op een rij.
Aanpassen beloningsbeleid
Heeft u duidelijk in uw beloningsbeleid omschreven wat de beloningscriteria van een medewerker in de controlepraktijk zijn? De praktijk leert dat de meeste accountantskantoren niet eens een op schrift vastgelegd beleid hebben. Dat gaat veranderen. Alle kantoren met een vergunning moeten een aantoonbaar beloningsbeleid opstellen waarin de beloning op basis van kwaliteit, waaronder coaching en begeleiding, voorop staat.
Promotie en partnerbeleid
Het partnerbeleid bij accountantskantoren moet ook op de schop en de meeste kantoren moeten ook aan de slag met het interne promotiebeleid. Cruciale voorwaarden voor promotie of het worden van partner dienen te zijn:
- Vaktechnische kennis,
- professioneel kritische instelling, en
- kwaliteit van de werkzaamheden.
Kantoren moeten aan de slag met een curriculum dat iemand moet hebben doorlopen voordat hij of zij in aanmerking komt voor een benoeming tot partner. Zomaar iemand als partner in de controlepraktijk benoemen omdat hij zo lekker commercieel is, behoort dus definitief tot de verleden tijd.
Afschaffing goodwillmodel
Recent hebben alle 400 kantoren met een vergunning het verzoek gekregen van de NBA om aan te geven hoe men op dit moment met de financiële kant van het toe- en uittreden van partners en het hiermee samenhangende goodwill model omgaat. De uitkomsten van dit onderzoek bepalen mede de agenda voor het uitfaseren van goodwill voor de controlepraktijk. Omdat veel accountantskantoren de controlepraktijk niet hebben afgescheiden van de overige werkzaamheden, heeft dit uitfaseren van de goodwill impact op alle partners. Daar komt bij dat het opzetten van een zelfstandige, juridisch afgescheiden controlepraktijk voor menig accountantskantoor geen haalbare kaart zal zijn.
Verhogen wettelijke controlegrenzen
De NBA heeft aangegeven dat zij actief aan de slag gaat met het bewerkstelligen van het omhoogtrekken van de wettelijke controlegrenzen. In juli 2015 behandelt de Tweede Kamer hierover een wetsontwerp. Als dit wetsontwerp wordt aangenomen dan zal er met ingang van het boekjaar 2016 of 2017 voor een deel van middelgrote bedrijven geen verplichting meer bestaan tot het laten uitvoeren van een wettelijke controle.
Uitbreiding groep Organisaties van Openbaar Belang
Tegelijkertijd wordt in samenspraak met de politiek, de diverse ministeries en toezichthouders onderzocht of de groep Organisaties van Openbaar Belang moet worden uitgebreid met zorginstellingen, woningbouwcoöperaties, onderwijsinstellingen, provincies en gemeenten. Dit houdt in dat een deel van de niet OOB-kantoren aan de slag moet met het nemen van maatregelen om alsnog aan de voorwaarden van een OOB-kantoor te voldoen of te werken aan het afscheid nemen van een bepaalde groep van klanten.
Transparantieverslag
Alle vergunninghoudende kantoren moeten aan de slag met een jaarlijks transparantieverslag waaruit duidelijk blijkt wat de standaardset voor kwaliteitsindicatoren, coaching en leverage voor het betreffende kantoor is en in welke mate deze is behaald dan wel nageleefd.
Voor- en nacalculatie
Voordat een accountant aan de slag gaat met het uitvoeren van een wettelijke controle dient hij een voorcalculatie van de te besteden uren van hem en zijn team te overleggen aan de klant. Als de controle is afgerond dient hij een nacalculatie op te stellen en deze aan de klant te overhandigen.
Opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling
Ook aan de opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling (OKB) dient meer aandacht te worden besteed. OKB’s mogen in het vervolg alleen nog maar onder verantwoordelijkheid van een Senior Partner te worden uitgevoerd, ook de frequentie van het aantal OKB’s dient opgeschroefd te worden. Mocht blijken dat de kwaliteit van een controle of dossier ondermaats is, dan moeten kantoren de accountant die het betreft gedurende twee jaar intensief coachen.
Verplichte onderwerp
De NBA maakt iedere twee jaar een verplicht onderwerp voor permanente educatie bekend. Input voor dit verplichte onderwerp zijn de bevindingen van toezichthouders, toetsers en de Accountantskamer.
Rapportering en toetsing van de in te voeren maatregelen
Alle accountantsorganisaties moeten jaarlijks melden hoe ver men is met de implementatie van de maatregelen die in het rapport In het publiek belang worden genoemd. Een onafhankelijke monitoringcommissie gaat hierop toezien.
Strategische keuzes
De hierboven genoemde maatregelen zullen er toe leiden dat accountantsorganisaties er niet aan ontkomen om strategische keuzes te maken. Een deel van de accountantsorganisaties zal tot de conclusie komen dat het niet verstandig is om de controlepraktijk voort te zetten. Andere accountantsorganisaties zullen er voor kiezen om meer te gaan samenwerken in de controlepraktijk. Een aantal zal er daarbij voor kiezen om in gezamenlijkheid zelfstandige controle-entiteiten op te zetten. Weer andere accountantsorganisaties maken nu al een keuze om in te zetten op uitbreiding van de controlepraktijk. Welke keuze er wordt gemaakt, het heeft in alle gevallen gevolgen voor de organisatie, de klanten, de ict-omgeving en de wijze waarop vennoten en medewerkers met elkaar omgaan.
Cultuur en gedrag agenderen
Al deze maatregelen zorgen er ook voor dat u het onderwerp cultuur en gedrag moet agenderen. Wie meent dat de maatregelen alleen maar optisch van aard zijn, heeft de bedoeling van het rapport ‘In het publiek belang’ niet begrepen. Een goede uitvoering van de maatregelen raakt de haarvaten van iedereen die bij de accountantsorganisatie is betrokken.
Niets doen geen optie
Wellicht zijn er nog lezers die denken dat niets doen een optie is, of dat het allemaal nog kan worden bediscussieerd. Die tijd is echter definitief voorbij. De politiek geeft de accountants nog de tijd tot eind 2015, begin 2016 om de maatregelen uit het rapport In het publiek belang te implementeren. Voor kantoren die hiermee niet aan de slag gaan is er dan geen toekomst meer in het wettelijk controle domein.
Druk op de ketel
Aangezien het rapport inmiddels al meer dan een half jaar oud is en veel kantoren hier nog niet mee aan de slag zijn. Zal er deze zomer en najaar de nodige druk op de ketel ontstaan om de nodige zaken te implementeren. Het is sowieso geen overbodige luxe om dit voorjaar een vennotenmeeting te organiseren waarop de diverse maatregelen en hun impact bediscussieerd gaan worden. Wie meent die interne discussie te kunnen uitstellen heeft de strekking van het rapport In het publek belang onvoldoende begrepen.
Werk aan de winkel
Er is dus werk aan de winkel voor iedereen die een vergunning heeft. Gelukkig leveren deze investeringen in de organisatie en kwaliteit ook nog wat op. Steeds meer kantoren melden dat de controlebudgetten bij klanten weer stijgen. Kwaliteit heeft tenslotte zijn prijs en het is goed dat ook de klant dat inziet. Die heeft namelijk ook geen behoefte aan gezeur wegens een wettelijke controle van onvoldoende kwaliteit.
Jan Wietsma AA is verbonden aan Full Finance te Apeldoorn
Wilt u de papierten Accountancy Vanmorgen niet missen klik dan hier voor een abonnement.
Geef een reactie