BDO: Duidelijkheid BTW-heffing bij opvang crisisopvang asielzoekers

De VNG heeft vragen gesteld aan het ministerie van Financiën en de Belastingdienst over de BTW-heffing bij crisisopvang van asielzoekers door gemeenten. Crisisopvang betreft de opvang van vluchtelingen in de eerste 72 uur na aankomst in Nederland. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft op grond van de Wet Centraal Orgaan opvang asielzoekers de taak om de vluchtelingen op te vangen in afwachting van plaatsing in de gemeente. Deze wettelijke taak wordt exclusief uitgevoerd door de gemeenten. In het bestuursakkoord is overeengekomen dat het COA hiervoor € 100,- per asielzoeker per dag betaalt aan de gemeenten. Deze vergoeding is bedoeld voor huisvesting, begeleiding, voeding en publieke gezondheidszorg. De vragen van de VNG zien op de mogelijke BTW-gevolgen van deze vergoeding.

BTW
Het ministerie is het met de VNG eens dat een gemeente bij het verzorgen van crisisopvang niet als btw-ondernemer optreedt. De gemeente hoeft daarom geen btw te betalen over de vergoeding die zij van het COA ontvangt voor de crisisopvang.

BTW op kosten is compensabel
Vervolgens geeft het ministerie aan dat de btw op de kosten voor de crisisopvang kan worden gecompenseerd via het BTW-compensatiefonds (BCF). Het BCF kent een beperking voor de compensatie van BTW op kosten die worden gemaakt voor verstrekkingen aan één of meer individuele derden. Het ministerie is van mening dat de steeds wisselende groep van asielzoekers niet kwalificeert als een individuele derde. De ingekochte goederen en diensten worden collectief verstrekt waardoor de BTW op de kosten compensabel is. Als goederen of diensten specifiek voor een bepaalde asielzoeker worden ingekocht en vervolgens aan die persoon worden verstrekt, kan wel sprake zijn van een verstrekking aan een individuele derde, waarvoor geen recht op compensatie bestaat. Volgens BDO sluit dit standpunt aan bij de rechtspraak over de compensatie bij bijvoorbeeld re-integratietrajecten.

Geen herziening
Het ministerie geeft aan dat de eerder afgetrokken of gecompenseerde btw op gebouwen niet hoeft te worden herzien als de gemeente deze tijdelijk gebruikt voor crisisopvang. Als een gemeente gebouwen tegen vergoeding ter beschikking zou gaan stellen aan het COA of andere partij, dan is volgens het ministerie sprake van vrijgestelde verhuur. Dan zal eventuele afgetrokken of gecompenseerde btw wel moeten worden herzien. BDO merkt daarbij op dat in dat geval mogelijk sprake is van zogenoemde short-stay waarop het verlaagde BTW-tarief van 6% van toepassing is. Dat zou kunnen leiden tot herziening in positieve zin als de gemeente in het (recente) verleden nog geen BTW heeft afgetrokken.

Noodopvang
Over de noodopvang voor asielzoekers (verblijf van 6 tot 12 maanden) neemt het ministerie geen standpunt in. Volgens het ministerie worden de kosten voor noodopvang bijna altijd door het COA betaald en niet door de gemeente. Het COA is een zelfstandig bestuursorgaan en komt daarom niet in aanmerking voor compensatie van BTW. Dit is alleen voorbehouden aan gemeenten en provincies. Mocht het toch voorkomen dat de gemeente de kosten voor noodopvang draagt, dan adviseert het ministerie dit voor te leggen aan de Belastingdienst.