Vorige week publiceerde de Europese Unie de langverwachte herziene richtlijn voor duurzaamheidsverslaggeving. Niet accountants, maar banken en beleggers hebben hierbij een cruciale rol, schrijven Nicolette Loonen en Marleen Janssen Groesbeek op Change Inc.
Peter Bakker
In 2017 was Peter Bakker de baas van de World Business Council for Sustainable Development. De register accountant verklaarde toen dat de accountants de wereld zouden gaan redden. Deze uitspraak is sindsdien vaak herhaald en ook vorige week waren zijn woorden van destijds weer te lezen. Maar volgens Loonen (founding partner van TOSCA, Tribe of Sustainable Change Agents ) en Janssen Groesbeek (lector Sustainable Finance and Accounting Avans Hogeschool) is het niet aan accountants om de wereld te redden. Zij zijn hooguit degenen die met hun controle zullen constateren dat dit niet gelukt is …of juist wel.
CSRD
Met de nieuwe duurzame richtlijnen en wetgeving van de EU, de Corporate Sustainable Reporting Directive (CSRD) worden bedrijven verplicht om betere duurzame prestaties te leveren en daarover te rapporteren. De EU heeft weliswaar een kleine rol voor naleving daarvan bij de accountant gelegd in de vorm van een ‘limited assurance’ op duurzaamheidsinformatie. Maar de focus van de EU richt zich toch vooral op de financiële sector. Banken en beleggers worden door de aangescherpte Europese regels impliciet aangewezen als controleurs van de duurzaamheidsprestaties van bedrijven; of zij wel de goede dingen doen en of ze die dingen ook goed doen.
Dubbele materialiteit
In de CSRD die vorige week is gepubliceerd, vraagt de EU nog nadrukkelijker om te verantwoorden over zaken die echt (‘materieel’) van belang zijn. De NBA omschrijft materialiteit als: ‘afwijkingen, met inbegrip van weglatingen, afzonderlijk of gezamenlijk, worden van materieel belang geacht indien daarvan redelijkerwijs kan worden verwacht dat zij een invloed zullen hebben op de economische beslissingen die gebruikers op basis van de financiële overzichten nemen.’ Dat is voor duurzaamheidsverslaggeving niet anders. Het obstakel daar is dat de mate van materialiteit niet altijd kan worden bepaald op basis van financiële impact. Daarnaast was er veel discussie over de reikwijdte van verslaggeving over duurzaamheidsthema’s.
Twee kanten van dezelfde medaille
Daar is nu, in de CSRD, een oplossing voor gevonden: dubbele materialiteit. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille en rapporteren over beide kanten is nu verplicht. De ene kant wordt financiële materialiteit genoemd en omvat thema’s die de financiële resultaten van de organisatie zullen raken, ook al zijn deze nog niet tot waardering gekomen in de financiële verslaglegging. De andere kant wordt ‘impact materialiteit’ genoemd, en gaat over de invloed van de bedrijfsactiviteiten, inclusief de waardeketen, op mens en milieu.
Opschonen van alle franje
Maar voor het zover is, moeten de organisaties die onder de aangescherpte richtlijn vallen, naar schatting 50.000 in de EU, hun rapportage flink aanpassen en opschonen van alle franje die ze nu over hun duurzame prestaties presenteren. Dat vraagt om een ommezwaai van de communicatie-afdeling en de controller. Maar vooral een verandering van bestuurders en commissarissen die nadrukkelijker naar de lange termijnstrategie, het business model en de bedrijfsactiviteiten moeten gaan kijken vanuit het perspectief van de kwaliteit van leven op deze planeet. En als ze dat nalaten, komt niet de accountant verhaal halen, maar als het aan de EU ligt vooral de bank en de aandeelhouders, aldus Janssen Groesbeek en Loonen.
Lees hier hun hele artikel.
Ik denk dat de recente casus met Shell juist heeft laten zien dat de accountant hier wel een rol heeft omdat ze als auditor breed toegang hebben tot alle bedrijfsinformatie van de onderneming. De RvC zal zich beperken tot de hoofdlijnen en zal juist behoefte hebben aan een objectief klankbord. Banken en beleggers staan echt op te grote afstand en moeten het vooral doen met de verantwoording van de organisatie.
Beste Fouk Tsang,
In het oorspronkelijke artikel dat verscheen op Change.inc zie je dat wij betogen dat het vooral de banken en beleggers zijn die de wereld moeten redden, maar dat de accountants hier uiteraard ook een zeer belangrijke rol bij hebben te spelen. Ik moedig iedere accountant aan om deze rol te pakken en de controle van de jaarrekening niet tot de balans en resultatenrekening te beperken, maar vooral ook duurzaamheidsinformatie hierbij te betrekken.
Helemaal eens Fouk! Het helpt niet om steeds ‘vooral anderen’ aan te wijzen. Hoe logisch het ook is dat niemand in haar/zijn eentje de wereld kan redden.