Bijna de helft van de Nederlandse huishoudens is financieel kwetsbaar en een kwart is financieel gezien ronduit ongezond, concludeert Deloitte na onderzoek samen met ING, Nibud en Universiteit Leiden.
De onderzoekers hebben een ‘schaal van financiële gezondheid’ opgesteld. Volgens die meetlat is 27% van de Nederlanders financieel gezond is. Bijna een kwart is financieel Toereikend, 25% is financieel kwetsbaar en 24% is financieel ongezond. Volgens Deloitte moet er vaker over geld worden gepraat voordat er problemen zijn. ‘Het lijkt wel of er maar twee opties zijn: met problemen ben je ongezond, zonder ben je gezond. Maar dat is een te zwart-witte weergave van de werkelijkheid. Financiële gezondheid moet in een bredere, positievere context bekeken worden. Want ook voor mensen zonder financiële problemen valt vaak nog veel winst te behalen.’
Financieel gezond is momentopname
Deloitte deed onderzoek onder 5.000 Nederlanders. ‘Er is sprake van financiële gezondheid als men in staat is, en het gevoel van controle heeft, om op een comfortabele manier aan alle huidige en lopende financiële verplichtingen te voldoen en de financiële zekerheid op te bouwen om levensdoelen na te streven’, zo definieert Deloitte de financiële fitheid van iemand. ‘Bij financieel gezonde mensen is ook nog genoeg ruimte voor verbetering. Maar liefst 31% van de financieel gezonde mensen maakt geen financiële plannen. Een kwart heeft consumptieve schulden. Van deze groep heeft een op de tien geen idee hoe hun schulden eruitzien. Daarnaast heeft een op de tien geen buffer om zes maanden of langer rond te komen als hun belangrijkste bron van inkomsten plotseling wegvalt. Verder investeert een grote groep (ruim 40%) niet als ze voor langere tijd geld overhouden. Financiële gezondheid is dus ook voor de financieel gezonde huishoudens iets om continu aan te werken.’
Houding vaak ongezond
Deloitte heeft het ook over een gezonde financiële houding. Die ontbreekt bij veel mensen. ‘Dat houdt in dat je niet te impulsief bent en zowel naar de korte als naar de lange termijn kijkt. Veel Nederlanders – ook Nederlanders die we tot de financieel gezonde groep rekenen – laten zich in hun houding leiden door de korte termijn. Bij de vragen over hun financiële houding toont een kwart tot 35% van de respondenten een voorkeur voor de korte termijn. Zij lenen bijvoorbeeld liever geld om meteen iets te kopen dan dat ze ervoor sparen. Houding is niet hetzelfde als gedrag, maar mensen zullen gedrag waar ze positief tegenover staan wel eerder uitvoeren. Een focus op de korte termijn bemoeilijkt financieel rondkomen en vergroot het risico op betalingsachterstanden.’
In Amsterdam, Rotterdam en Den Haag wonen volgens Deloitte relatief de meeste financieel ongezonde mensen: 31%, terwijl dat landelijk 23% is. ‘Vooral bij uitgaven en lenen is er veel ruimte voor verbetering. In deze steden wonen meer mensen die gezien hun persoonlijke kenmerken en omstandigheden een hoger risico lopen om in financieel kwetsbare situaties te komen, zoals jongeren en zzp’ers.’
Geef een reactie