Wie zeer vermogend is, heeft doorgaans nauwelijks box 3-vermogen. Het geld is dan om belastingtechnische redenen in box 2 gestald, zo blijkt uit interne memo’s van de Belastingdienst. En waarom ook niet, schrijft een medewerker die tevens voormalig adviseur is. ‘Als belastingadviseurs dit niet doen, doen zij hun werk niet goed.’
De memo’s waren opgevraagd via een verzoek in het kader van de Wet open overheid en zijn opgesteld in het kader van een inventarisatie van het vermogensverkeer tussen box 3 en box 2. De verschuiving van vermogen naar box 2 en soms box 1 (via de terbeschikkingsregeling) wordt herkend bij medewerkers van de fiscus, inclusief de ex-adviseurs onder hen. Kenmerkend is dat de box 3-grondslag lager is naarmate de belastingplichtige vermogender is. ‘Doorgaans nihil’, stelt het memo. ‘Bij hogere vermogens zit het vermogen doorgaans al in box 2 en doet men er daarna van alles aan om het daar te houden. Lees: om te voorkomen dat het in box 3 terechtkomt.’ Bijvoorbeeld door het terugstorten van dividend in de BV als agio, en daarna lenen van de BV.
Confectieadvies
De eigen bijdrage voor de Wet langdurige zorg is een belangrijke reden om het box 3-vermogen zo klein mogelijk te maken. Volgens het memo is dat ook standaard onder belastingadviseurs: ‘De ex-adviseurs onder de collega’s herkennen afhankelijk van hun klantenbestand het confectieadvies om de box 3-grondslag laag te houden.’ Wel wordt bij onroerende zaken juist voor box 3 gekozen vanwege het hoge verwachte rendement, ‘zeker als het object is gefinancierd met een lening van de BV’.
Vermogen meteen al in box 2
Volgens een van de ex-adviseurs wordt niet vaak actief vermogen van box 3 naar box 2 overgeheveld. ‘Bij veel van mijn voormalig klanten en wat ik op de advieskantoren zag, zit het al in box 2 en daar blijft het gewoon.’ Hij geeft aan: ‘Het is ook psychologie: belasting betalen privé doet meer pijn dan in de BV.’ Het ontlopen van box 3-belasting wordt vooral gedaan omdat die als onredelijk wordt ervaren. ‘Hierdoor is de situatie ontstaan dat box 3-vermogen wordt verschoven naar box 2 en dat onder andere BV’s worden opgericht om louter spaartegoed/beleggingen in te stallen terwijl ze mijns inziens zijn bedoeld om een onderneming in te drijven. Weet ook dat het bij onze grootbanken al jaren een ‘standaard’ advies is om box 3-vermogen deels te structureren naar box 2.’
Inkoppertjes
De adviespraktijk is veel bezig met de boxenstrategie bij vermogende personen, geeft de ex-adviseur aan. ‘We keken veelvuldig naar: welke vermogensbestanddelen heeft men, wat is het te verwachten rendement daarop en waar kunnen we het vermogen dan het beste onderbrengen? Onderdeel van ons werk als Estate Planner, maar ook notarissen en accountants en natuurlijk vermogensplanners adviseren hierop. Het zijn zulke inkoppertjes: via Excel en software kon je leuk aan je klant laten zien waar ze op konden besparen door het vermogen te verschuiven.’
Het is een adviesproduct
Het is volgens de medewerker simpelweg onderdeel van goed advies: ‘Het werk van belastingadviseurs bestaat eruit om voor hun cliënten te zoeken naar de mogelijkheden binnen de wet om zo weinig mogelijk belasting te betalen. Als zij dit niet doen, doen zij hun werk niet goed.’ Het vermogen gaat naar de box waar de hoogste netto-opbrengst wordt verwacht. ‘Dus als er alleen bankrekeningen worden aangehouden met nagenoeg geen of negatieve renteopbrengst dan worden deze in box 2 ingebracht.’
Een andere medewerker is nog steeds lid van de beroepsorganisatie van financieel planners FFP. ‘Bij een onlangs gevolgde cursus is het verschuiven van box 3 naar box 2 nog wel een adviesproduct In veel artikelen wordt meermaals gewezen op het omslagpunt bij welk rendement het aantrekkelijk is om te verhuizen van box.’
Zeer vermogenden doen het vaker dan dga’s
Het zijn niet zozeer dga’s die box 2 als vluchtbox gebruiken, geeft een ander aan, maar vooral belastingplichtigen die een substantieel box 3-vermogen hebben vergaard uit andere dan box 2-bronnen. ‘Bijvoorbeeld oud geld, erfenis en top CEO’s met megasalarissen et cetera. Succesvolle dga’s zoeken box 3 juist op om per saldo (investeringsobject minus schuld aan de BV) fiscaal optimaal rendement te genieten.’
De historie in een paar zinnen: om leiding en vermogen te kunnen losmaken was er een een NV. Die rechtsvorm is later, 70-er jaren van de vorige eeuw, voor m.n. het MKB vervangen door een BV, zodat ook daar de leiding en de vermogensverstrekking van elkaar los kwamen te staan. Althans konden los komen te staan. Anno nu zie je dat door de -langdurig tijdelijke- riante fiscale voordelen en niet te vergeten Toeslagen de oorspronkelijke bedoeling juist niet meer in beeld is. Het is een DGA die het voordeel geniet. En directeur en -groot- aandeelhouder. Dus leiding en vermogen toch in één hand. Dus mist de BV en box II het beoogde doel. Op zich nog geen reden om er een probleem van te maken maar wel om de wetgeving aanpassen. Box II afschaffen en misschien alleen de échte vermogensverstrekker fiscaal wat faciliteren. Een soort van Opa Agathos regeling??