Het vak van de accountant staat volop in de kijker, en niet altijd even positief. Je zou bijna vergeten dat het ook een mooi vak is dat je diep in de organisatie van je klanten brengt.
De accountancy heeft het moeilijk. Het imago van hard werken en gebrek aan perspectief remt de aanwas van nieuw talent. Toezichthouder en beroepsorganisatie worstelen met de veranderende rol van de accountant in het maatschappelijke veld. De klant haalt zijn schouders op en zucht over de alsmaar toenemende regeldruk en oplopende kosten. Je zou bijna vergeten dat het ook een mooi vak is dat je diep in de organisatie van je klanten brengt. In feite ben je als buitenstaander betrokken bij ‘al hetgeen tot de financiële enige betrekking heeft’ zoals het Financiële Dagblad prominent op haar voorpagina heeft staan.
Dat biedt geweldige mogelijkheden voor toegevoegde waarde voor de organisatie van de klant. Die immers allang niet meer met het te onderzoeken verleden bezig is, maar als het goed is volop naar een toekomst navigeert en waar nodig bakens verzet. Die toekomst is dus waar de echte klantwaarde te vinden is. Vanuit je accountantsvak met juist die klantwaarde bezig zijn is niet alleen veel leuker; het levert ook tevreden klanten en aantrekkingskracht voor nieuwe medewerkers op. Je zou zeggen ‘waar wachten we op’, maar er zijn een paar factoren die lijken te remmen.
Een adviesrol, mag dat wel van de toezichthouder?
Uiteraard blijft voorop staan dat zowel klant als maatschappij mogen rekenen op een ‘professioneel kritische houding’ en dus objectiviteit. Dat is een onomstotelijke randvoorwaarde voor het getrouwe beeld dat de accountant moet beoordelen. De situatie dat een accountant een oordeel moet vormen over iets dat hij zelf geadviseerd heeft te doen, moet ten alle tijden worden voorkomen. Dat kunnen we ook spiegelen aan de rol van de CFO binnen de organisatie. Ook de CFO is een betrokken bestuurder die lastig als antagonist kan fungeren als hij/zij zelf de beslissende stem over een te kiezen scenario uitbrengt.
Als adviseur, maar ook als accountant kun je wel prikkelen, je kunt sparren over scenario’s en borgen dat de uitgangspunten waarop wordt beslist ook de juiste zijn. Die rol helpt je bij de oordeelsvorming waar het gaat om de continuïteit en de duurzaamheid van de klant.
Prachtig zo’n nieuwe rol, maar daar heb ik de tijd niet voor
Zeker gedurende het ‘busy season’ is dat ongetwijfeld waar. Maar tegelijkertijd geldt ook ‘als je blijft doen wat je altijd deed, dan krijg je wat je altijd kreeg’. Digitalisering en robotisering bieden al legio mogelijkheden tot efficiencyverbeteringen voor zowel klant als accountantskantoor. Is bij de klant de financiële hygiëne en daarmee de basis voldoende op orde? Dan profiteert de accountant daarvan bij het samenstellen of controleren van de jaarrekening. Sterker nog, de beschikbare data helpen al gedurende het jaar bij de oordeelsvorming, zodat je een busy season-piek een heel eind kunt vermijden. Daar zit een kans in, maar ook een bedreiging.
De kans heeft vooral betrekking op het feit dat veel mkb-organisaties wat moeite hebben om hun basis op orde te hebben en nog onvoldoende digitaliseren en robotiseren. Als je vanuit een keten redeneert dan ben je met het op orde helpen van de klant zelf ook geholpen. Daar zit ook meteen de bedreiging; als de klant in zijn digitalisering en robotisering verder is dan het eigen accountantskantoor, dan mis je de aansluiting. Het succes zit hem in de samenwerking en er zijn als platforms die een dergelijke samenwerking faciliteren. Je operatingmodel verandert erdoor; er wordt minder tijd besteed aan het traditionele werk, omdat de systeemomgeving dat een heel eind voor zijn rekening neemt. Tijd voor de andere rol dus.
Zo’n rol vraagt om andere kennis en kunde dan we in huis hebben
Dat is ontegenzeggelijk waar, maar niet onoverkomelijk. Ook een accountantskantoor is een organisatie die zich aan moet passen aan veranderingen in de omgeving. Dat betekent het blijven ontwikkelen van de eigen organisatie waar het kennis, kunde en cultuur betreft.
Gelet op de actualiteit is dat geen luxe maar een ‘must do’. Het vraagt in ieder geval om een heroriëntatie op het profiel van medewerkers. In dat profiel worden bedrijfseconomische en bedrijfskundige inzichten prominenter. Een trend die ook voor het bestaande profiel al aan de orde is overigens; denk aan het beoordelen van de continuïteit of een mening over de duurzaamheid van klanten.
De belangrijkste uitdaging zit hem in kunde en cultuur. Wil je waardevolle inzichten met succes tot klantwaarde verheffen? Dan komen daar een paar belangrijke competenties bij kijken. Denk aan nieuwsgierigheid, denken in hoofdlijnen, kunnen loslaten en echt kunnen luisteren. Ook aan de cultuur verandert een en ander, zoals kunnen omgaan met onzekerheid, een andere resultaatfocus en een andere resultaathorizon. De werkelijke waarde zit in het zijn van een businesspartner, minder in het traditionele werk dat meer een commodity wordt of dat feitelijk zelfs al is. De kantoren van de toekomst zullen naar verwachting klanten mijden die alleen de commodity willen betrekken. De toekomstige medewerker is vooral met zijn klanten bezig en niet voor. Een wenkend perspectief voor degenen die overwegen het vak in te stappen en in zeker zin ook te lezen in het rapport van de kwartiermakersen de suggesties voor een andere leest voor de beroepsopleiding.
Waar te beginnen?
De lakmoesproef voor de geschiktheid als accountant-businesspartner zit in het vermogen om te navigeren. Dat begint dichtbij huis, in het eigen kantoor. Kun je voor dat kantoor een visie bepalen, een strategie ontwikkelen en vakmanschap en leiderschap planmatig invullen? Dan kun je dat voor je klanten ook. Blijf je voor het eigen kantoor en de eigen rol vasthouden aan de bestaande gang der dingen? Dan diskwalificeer je je eigenlijk voor een andere toekomst. Je vertrouwt op onzekerheidsreductie, maar de kans is groot dat je op het verkeerde paard wedt. Je denkt wellicht dat het zo’n vaart niet zal lopen. Voorlopig werk in overvloed. Maar stel dat het toch harder gaat dan je altijd dacht. Als je blijft doen wat je altijd deed, dan krijg je wat je altijd kreeg. Alleen minder.
In ieder geval begin het met een oriëntatie en het scherpen van de geest. Geef jezelf dat cadeautje door deel te nemen aan de gratis webinar De veranderende verwachtingen van de klant op 22 maart 2024.
Geef een reactie