Ik schreef al eerder “Geen beroepseed voor mij”. Vaak zakt zo’n stukje weg als water door duinzand. Alsof het er nooit is geweest. De NBA reageert nergens op. Dat weten we zo onderhand wel.
Waarom komt de NBA niet eens een keer met een doorwrocht stuk over wat nu eigenlijk de inhoud en grenzen van “het algemeen belang” zijn? En waarom volhardt de NBA in haar stilzwijgen over het onderscheid tussen enerzijds accountants en anderzijds RA’ s en AA’s? Er is vrees ik maar een logisch antwoord: de NBA kan zich niet veroorloven duidelijkheid te scheppen. Het craquelé dat de diverse beroepsgroepen al sinds lang tonen, gaat dan scheuren. Niet over praten, dan drijft het wel over. Na mij de zondvloed. Kortom NBA: laat eens iets horen waar we houvast aan hebben.
Uit een andere hoek kwam deze keer wel een reactie: Fou-Khan Tsang schreef op persoonlijke titel waarom hij wel voor een beroepseed is (Accountancy Vanmorgen, 21 juni 2016). Gelukkig maar. Zo is discussie mogelijk. Ik noem zijn argumenten in zijn volgorde.
- Ons beroep is bij wet geregeld en beschermd, net als de koning, leden van het kabinet, Tweede – en Eerste Kamerleden, artsen, advocaten en notarissen. Wij leggen bij onze benoeming geen eed af.
- Accountants hebben wel degelijk een systeemrol, want wij zijn de enigen die het wettelijk mandaat hebben om zekerheid toe te voegen aan financiële verantwoordingen.
- Een eed voor alleen het openbare beroep van accountant? Maar bedoelen ze dan alleen de accountants die onder een OOB- dan wel een niet-OOB-vergunning werken? Of moeten de samenstellende MKB-accountants ook de eed afleggen?
- Maar hoe leggen we dat nu weer uit aan de wereld? We hebben al verwarrende regelgeving, waarbij we dit onderscheid maken.
- Omdat we in ons beroep geen onderscheid maken (of misschien wel durven te maken) tussen de beroepstitel en de opleidingstitel, is er geen andere mogelijkheid dan alle accountants de eed af te laten leggen. Anders zou dit te verwarrend zijn voor het maatschappelijk verkeer.
- De beroepseed lijkt een beetje op een compacte samenvatting van onze gedrags- en beroepsregels. Waarbij professionaliteit nog een beetje uitgelicht is.
- Ga voor de spiegel staan en spreek de eed uit. Voelt u iets, raakt het u? Prima, dan is er niets aan de hand. Raakt het u niet, herhaal de oefening dan nog een keer. Nog steeds geen gevoel? Prima, stuur een brief naar de NBA waarin u aangeeft dat u uitgeschreven wenst te worden.
Ik reageer daarop als volgt.
- Benoeming. Inderdaad: de koning en al die anderen worden benoemd. Wij niet. Ik ben nooit benoemd. Ik heb een diploma gehaald en op grond daarvan ben ik ingeschreven. Meer niet.
Ons beroep, maar het is voor de meerderheid van de AA’s en RA’s niet ons beroep. - De systeemrol past slechts bij een (grote?) minderheid van de AA’s en RA’s.
- Consequent zou zijn om de eed te laten gelden voor alleen die RA’s en AA’s die deze systeemrol denken te vervullen. Een samenstellingsverklaring voegt geen zekerheid toe.
- Nu we toch al die “verwarrende regelgeving” hebben, kan de eed daar maar beter op aansluiten. Anders begrijpt inderdaad niemand er nog iets van. En de regelgeving kan worden vereenvoudigd, zodanig dat alleen openbaar accountants zich accountant mogen noemen. Iedereen blij.
- Dat onderscheid maken we wel: RA’s en AA’s mogen zich accountant noemen. Het is dus geen identiteit. En als het nu verwarrend zou zijn: voeg dan duidelijkheid toe door de beroepsaanduiding van “accountant” voor te behouden aan degenen die dat beroep ook uitoefenen.
- Ja, de eed brengt ons niets nieuws: we hebben een beroepsregeling met een tuchtrecht en een klachtenregeling. Dan zou je zeggen dat het alleen nog maar kan gaan om het “bewust zijn” dat in de eed wordt genoemd. Of:
- Om het gevoel. Wie dat wil voelen, kan zomaar een eed afleggen. Maar al die anderen moeten dit nu ook, zeker als zij tot dat openbare beroep worden gerekend. Het alternatief dat Fou-Khan biedt: een verzoek om uitschrijving. Hij weet zelf wel beter: “Daar hebben ze niet vele jaren voor geblokt!”
De eed leidt zo tot tweespalt: zij die voelen, en zij die dan maar moeten voelen.
Fou-Khan gaat niet in op wat nu eigenlijk dat “algemeen belang” is. Als de koning wordt beëdigd, dan wij toch zeker ook. De eed als prestigesymbool? Deze eed is geen publiekrechtelijk voorschrift. Het is in een achterkamertje bedacht. Met schouderklopjes: goed bedacht kerel! Een geweldige bliksemafleider.
Bij de padvinders moesten we ook al samen zoiets zeggen als “Akela wij doen ons best”. Ja, dat gaf een heerlijk gevoel, die nestwarmte. Mijn troep in Eindhoven heette nota bene “De rode vlam”. Kun je nagaan. Maar de NBA is hoop ik geen troep. Wie wint hier wat mee?
Drs. Joost Groeneveld RA RV is accountant in business, specialist in het waarderen van bedrijven en (oud)columnist van Accountancy Nieuws.
Tineke Mulder AA RB zegt
Ik hoorde afgelopen week de volgende reactie: Oh, dus kunnen accountants vanaf nu ook aangepakt worden zoals bij advocaten als ze een scheve schaats rijden?
Mijn reactie was dus: Nou, dat kon al voor de beroepseed hoor door de beroeps- en gedragsregels.
Dit is het soort duidelijkheid naar buiten toe, waar ik als MKB-accountant behoefte aan heb. Ik ben blij dat er door de beroepseed nog meer mensen leren wat ons beroep nou eigenlijk inhoud. Een klein beetje dan. Elk beetje helpt. Oh ja, dat is waar ook: het was èèn van de maatregelen om het vertrouwen in onze beroepsgroep pogen te herstellen. Beroepsgroep; alle soorten en maten accountants, toch?
Anne-Marike van Arkel, algemeen directeur NBA zegt
Beste Joost, discussie is altijd goed zoals je zegt. Wat het begrip ‘Algemeen Belang’ precies betekent, hebben we in de toelichting op de verordening pas geleden nog uitvoerig behandeld. Mag ik je uitnodigen mijn nieuwe column op Accountant.nl te lezen? Voor mijn visie op de maatschappelijke functie van de eed. Hartelijke groet, Anne-Marike