• Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Overig
  • Magazine
    • 2025, Fusies en overnames
    • 2024, AV-Top 50
    • 2024, ICT & Kengetallen
    • 2024, Fusies en Overnames
    • 2023, Lifestyle en Carrière
    • 2023, ICT en Kengetallen
    • 2023, AV-Top 50
    • 2022, Lifestyle en Carrière
    • 2022, Bedrijfsovername
    • 2022, ICT en Kengetallen
    • 2022, AV-Top 50
  • Blog
  • Podcast
    • #11 – Schijnzelfstandigheid onder zzp’ers
    • Extra – Young professionals
    • # 10 – Terugblik 2024 en vooruitblik 2025
    • #9 – Klacht- en tuchtrecht
    • #8 – Administratiekantoren
    • Extra – Tooling
    • #7 – Regeldruk in de mkb-praktijk
    • #6 – Diversiteit en inclusie
    • #5 – Fusies en overnames in de accountancysector
    • Extra – (Corona)schuldenproblematiek
    • # 4 – De mkb-accountant en duurzaamheid
    • #3 – Arbeidsmarkt voor accountants
    • #2 – De accountancyopleiding
    • #1 – Vooruitblik 2024
  • Partners
  • Opleidingen
    • AV Young Professional
    • Summercourses
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
    • Nationaal Congres Familiebedrijven
  • AV-Top 50
    • AV-Top 50 | 2024
    • AV-Top 50 | 2023
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
  • Specialist
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • AV Young Professional
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • AV Young Professional
Accountancy Vanmorgen

  • Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Overig
  • Magazine
    • 2025, Fusies en overnames
    • 2024, AV-Top 50
    • 2024, ICT & Kengetallen
    • 2024, Fusies en Overnames
    • 2023, Lifestyle en Carrière
    • 2023, ICT en Kengetallen
    • 2023, AV-Top 50
    • 2022, Lifestyle en Carrière
    • 2022, Bedrijfsovername
    • 2022, ICT en Kengetallen
    • 2022, AV-Top 50
  • Blog
  • Podcast
    • #11 – Schijnzelfstandigheid onder zzp’ers
    • Extra – Young professionals
    • # 10 – Terugblik 2024 en vooruitblik 2025
    • #9 – Klacht- en tuchtrecht
    • #8 – Administratiekantoren
    • Extra – Tooling
    • #7 – Regeldruk in de mkb-praktijk
    • #6 – Diversiteit en inclusie
    • #5 – Fusies en overnames in de accountancysector
    • Extra – (Corona)schuldenproblematiek
    • # 4 – De mkb-accountant en duurzaamheid
    • #3 – Arbeidsmarkt voor accountants
    • #2 – De accountancyopleiding
    • #1 – Vooruitblik 2024
  • Partners
  • Opleidingen
    • AV Young Professional
    • Summercourses
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
    • Nationaal Congres Familiebedrijven
  • AV-Top 50
    • AV-Top 50 | 2024
    • AV-Top 50 | 2023
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
  • Specialist
Home » Ook kleinkindvrijstelling voor bonuskleinkinderen?

Ook kleinkindvrijstelling voor bonuskleinkinderen?

Artikelen, Fiscaal

10 december 2021 door Fiscount

Accountancy Vanmorgen

Sinds de Rijksoverheid de vrijstelling in de erfbelasting voor kleinkinderen in 2010 sterk verhoogde, wordt deze in de testamentenpraktijk veelvuldig toegepast. Vooral welgestelde grootouders hebben hier veel interesse voor. Maar kunnen nu alleen hun kleinkinderen – of ook hun bonuskleinkinderen – een beroep op de kleinkindvrijstelling doen?

Deze vraag komt in de praktijk regelmatig voor, nu er steeds vaker sprake is van samengestelde gezinnen. Het begrip kleinkind is echter noch in de AWR noch in de Successiewet gedefinieerd. Hierna wordt uiteengezet welke afwegingen een rol spelen bij de wijze waarop de kleinkindvrijstelling kan worden ingezet – en hoe bont we het daarmee kunnen maken.

Hoe werkt het civielrechtelijk?

Net als in de AWR en Successiewet is ook in het Burgerlijk Wetboek geen definitie gegeven van wat er moet worden verstaan onder een kleinkind. Mogelijk is dit zo, omdat een grootouder geen zorgverplichting jegens een kleinkind heeft. Een legitieme portie jegens de grootouder heeft een kleinkind ook niet, tenzij deze door plaatsvervulling opkomt voor het erfdeel van zijn of haar ouder. Van Vijfeijken en Gubbels definiëren kleinkinderen eenvoudigweg als afstammelingen in de rechte lijn.[1]

Gelijkstellingen voor de Successiewet

In de Successiewet, artikel 19, eerste lid letter a en b zijn twee belangrijke fiscale ficties opgenomen. De eerste fictie behelst dat twee ongehuwden, die voor de toepassing van de Successiewet als partner van elkaar worden aangemerkt, als gehuwden worden beschouwd. Uiteraard duurt deze fictie maar zolang als deze ongehuwden voldoen aan de voorwaarden om voor de schenk- en erfbelasting als partner van elkaar te worden beschouwd. De tweede fictie houdt in dat aanverwanten voor de toepassing van de Successiewet worden beschouwd als bloedverwanten. Ook deze fictie eindigt als het partnerschap dat de aanverwantschap deed ontstaan, op een andere manier wordt beëindigd dan door overlijden.

Voorbeeld ter verduidelijking

Een voorbeeld ter verduidelijking: Jan, een weduwnaar, woont samen met Ria. Ria heeft geen kinderen, maar Jan heeft een zoon, Peter. Peter is gescheiden, heeft zelf geen kinderen, maar woont al jaren samen met Saar en haar dochtertje Femke. Femke heeft het hart van zowel Jan als Ria gestolen. Wat als zij nu beiden dat lieve kind in hun testament opnemen en haar bedenken met een legaat ter grootte van de kleinkindvrijstelling?

De eerste fictie maakt dat Jan en Ria, en Peter en Saar, als gehuwden worden aangemerkt, mits zij voor de Successiewet als partner worden aangemerkt. Dat betekent dat zij ófwel een notarieel verleden samenlevingsovereenkomst met daarin opgenomen een zorgverplichting moeten hebben, ófwel samen reeds langer dan vijf jaar op hetzelfde adres ingeschreven moeten staan. Laten we even aannemen dat beide stellen daaraan voldoen.

De eerste fictie is uiteraard van invloed op de tweede fictie. Immers, als Jan en Ria fictief als gehuwd worden aangemerkt, worden bloedverwanten van Jan daardoor aangemerkt als aanverwanten van Ria. Vervolgens bepaalt de tweede fictie dat als van aanverwanten kan worden gesproken, deze voor de toepassing van de Successiewet als bloedverwanten worden beschouwd.

Wat gebeurt er als Jan overlijdt?

Femke is een aanverwant van Jan, omdat Peter door het langdurig samenwonen wordt beschouwd als te zijn gehuwd met Saar. Uiteraard wordt deze fictie pas beoordeeld ten tijde van het overlijden van Jan. Femke wordt als aanverwant door de tweede fictie gelijkgesteld aan een bloedverwant van Jan, ofwel een afstammeling in de rechte lijn. De vrijstelling is dus van toepassing.

Wat gebeurt er als Ria overlijdt?

Als Ria overlijdt, voor of na het overlijden van Jan, en Femke het tweede kleinkindlegaat ontvangt, is de vrijstelling niet van toepassing. De twee ficties werken als volgt uit. Peter is een aanverwant van Ria en Femke is een aanverwant van Peter. Femke is voor Ria dus geen aanverwant, maar een aanverwant van een aanverwant. Daar helpen beide ficties niet aan. Zou Femke nu een eigen kind van Peter zijn geweest (een bloedverwant), dan was zij wel een aanverwant van Ria. Ook na het overlijden van Jan, mits zij dan nog successiepartner waren. Ergo, bonuskleinkinderen kunnen doorgaans ook de kleinkindvrijstelling toepassen, behalve in de situatie waarbij er sprake is van een aanverwant van een aanverwant, zoals beschreven tussen Ria en Femke.

Hoe kunnen we de vrijstelling inzetten?

De meest eenvoudige wijze om de vrijstelling in te zetten, is om de kleinkinderen in het testament een legaat toe te kennen ter grootte van de vrijstelling van € 21.282 per kleinkind (artikel 32, lid 1, ten vierde, letter d SW). De kleinkinderen hoeven daarin niet bij naam te worden genoemd; het legaat kan worden toegekend aan alle afstammelingen in de rechte lijn, tweede graad, die in leven zijn of zijn verwekt[2] ten tijde van het overlijden van de grootouder. Bonuskleinkinderen moeten uiteraard wel bij naam worden genoemd.

Zijn er meerdere kinderen die ieder niet evenveel kinderen hebben, dan komt de vraag op of de making per staak gelijk moet zijn. Vindt de testateur dat belangrijk – of zijn of haar kinderen – en houdt de testateur daar rekening mee, dan kan eenvoudig worden bepaald dat de kleinkindlegaten ten laste komen van de betreffende ouder. Per staak wordt er dan gelijk gedeeld. Let erop dat bij het legaat niet de term last wordt gebruikt, omdat hier weer andere, ongewenste fiscale gevolgen aan kunnen zijn verbonden.

En hoe werkt nu de turbovariant?

De turbovariant werkt in bovenstaand voorbeeld als volgt: Jan legateert aan Femke een renteloze vordering op zijn zoon, Peter. Deze vordering heeft een nominale waarde, zodanig dat de contante waarde ongeveer gelijk is aan het bedrag van de kleinkindvrijstelling. Peter is 60 als Jan overlijdt, dus de contante waarde van de vordering bedraagt 40% (artikel 5 Uitvoeringsbesluit SW). Sluit het legaat aan bij de kleinkindvrijstelling, dan bedraagt de nominale waarde van de vordering € 21.282 * 100/40 = € 53.205. Femke geeft de blooteigendomwaarde van € 21.282 in de aangifte erfbelasting aan en past de kleinkindvrijstelling toe. Peter trekt hetzelfde bedrag af van zijn erfdeel.

Twintig jaar later overlijdt Peter; hij heeft Saar en Femke als erfgenamen benoemd. Femke brengt haar vordering, nominaal € 53.205, geheel in mindering op haar erfdeel. De besparing van een gewoon kleinkindlegaat bedraagt maximaal 36% van € 21.282, ofwel € 7.661 per kleinkind per grootouder. Laat je immers het legaat achterwege, dan vererft dit bedrag belast naar het kind en daarna (na aftrek van 20% erfbelasting) nog een keer belast naar het kleinkind. Door het legaat vererft het rechtstreeks en onbelast. De besparing van de turbovariant is met maximaal € 14.045 de kaskraker. Hier bespaart het kleinkind aanvullend maximaal 20% over de aangroei van bloot- naar volle eigendom.

Kanttekeningen gebruik varianten kleinkindlegaat

Echter, bij het gebruik van beide varianten van het kleinkindlegaat moeten we kanttekeningen plaatsen. Voor de gewone variant geldt al dat het legaat beperkend kan werken voor toeslagen van de kleinkinderen, maar voor de turbovariant is dat zeker het geval. Het kleinkind dient de vordering tot aan het overlijden van de ouder of eerdere aflossing immers in box 3 aan te geven. De ouder voert de corresponderende schuld in box 3 op. Heeft deze laatste onvoldoende box-3-vermogen, dan is de heffing in box 3 per saldo een lastenverzwarende factor. Dat is het geval vanaf het 18e jaar van het kleinkind. Tot het 18e jaar vallen de vordering en de schuld in de aangifte van de ouder tegen elkaar weg.

Verder is in de Successiewet een beperkte dam opgeworpen tegen deze turbovariant (zie artikel 10, lid 9 SW). De toename van de blooteigendomwaarde naar de nominale waarde van de vordering blijft alleen onbelast als, in ons voorbeeld, Peter ook ten minste € 53.205 van Jan erft. Meer dan dat legt de wetgever de calculerende grootouder niet in de weg.

Interessant voor wie?

Gezien de mogelijke onbalans in de heffing van inkomstenbelasting en het effect op toeslagen is de turbovariant vooral te adviseren aan grootouders met vermogende kinderen. Het gewone kleinkindlegaat is echter breed toepasbaar. En in de meeste gevallen dus ook voor bonuskleinkinderen.

Mr. Erik W.L.M. Tops REP is fiscalist, estate planner en trainer bij Fiscount.

 

[1] Zie WPNR 2010/6831, Over kinderen, partners, tarieven en vrijstellingen, onderdeel 4.
[2] Zie BW 1:2: “Een kind waarvan een vrouw zwanger is, wordt als reeds geboren aangemerkt, zo dikwijls zijn belang dit vordert.”

Categorie: Artikelen, Fiscaal

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Kennispartner

Einde kabinet – hoe gaat het verder met de landbouwvrijstelling?

Partnercarrousel

Wanbetaling brengt Nederlandse mkb’ers in financiële problemen
AI voor mkb-accountants: pas op voor middelmaat
AFAS Software maakt in 2025 overstap naar volledig elektrisch wagenpark  
Meegroeien met een mkb-ondernemer is minder spannend dan je denkt
Bouwen aan het accountantskantoor van morgen: zes doelen waarmee je écht het verschil maakt
Zo stel je eenvoudig en gestructureerd de jaarrekening op vanuit een administratie
AV-Top 50 | AI in de accountancy: een nieuwe samenwerking
De route naar een datagedreven kantoor
De drie beste declaratieapps voor je zakelijke uitgaven in 2025
Uiteindelijk belanghebbende Wwft: wat je moet weten over de UBO-verplichtingen
Koppel Zenvoices nu met Microsoft Dynamics 365 Business Central
Van nationaliteit naar fiscale valkuil: wat doe je als je klant ook Amerikaan is?
Ondersteun je klanten beter, sneller en met minder handmatig werk.
Zo geef je goed advies over aangiften van erf-en schenkbelasting
Zo zorg je voor een goede integratie van remoteteams
DAC7 in de praktijk: wat middelgrote platforms moeten weten in 2025
Consolideren met wederzijds belang
Hoe kies je de beste urenregistratie-software voor jouw accountantskantoor?
Accountants en bedrijfswaardering: je bent een onmisbare schakel
XLReporting breidt uit naar grootzakelijke markt
Waarom accountants liever anoniem werkgevers verkennen
Waarom geen genormaliseerd niveau materiële vaste activa?
Uren schrijven geen tijdrovende klus meer: hoe De Hooge Waerder uren terugwon met ClockAssist
Boekhoudlandschap sterk gefragmenteerd, softwarekampioen ontbreekt (nog) in Europa
Van cijfers naar strategie met software
AI, deepfakes en digitale identiteit: waarom betrouwbare verificatie belangrijker is dan ooit
Waarom jouw accountantskantoor over moet op bellen met Microsoft Teams
Hoe speel je in op de kritische klant van 2025?
Doe jij ook mee aan het AV-padeltoernooi op 26 juni?
Wat betekent het einde van het Logius Portaal voor het deponeren van je jaarrekening? 
Vijf tips voor het efficiënt beheren van klantdossiers 
De mens is “nooit” de oorzaak van een datalek 
Fusies en overnames in de accountancysector: wat betekent dit voor jou als accountant?
Zo maakt Joanknecht gebruik van SharePoint als DMS
ICT & Kengetallen | Bouwstenen om de adviesrol op en uit te bouwen
Bjorn Lunden introduceert PSD2-bankkoppeling voor ondernemers en accountants
Banvo kiest voor Qwoater: “Standaardisatie is de sleutel tot succesvolle digitalisering”
ICT & Kengetallen | “Accountantskantoren kunnen veel sneller factureren”
AI in accountancy: de sleutel tot efficiënter kantoorbeheer
Fiscale voorjaarsstorm op komst, ben jij voorbereid?
Meer tijd voor medewerkers door digitalisering dankzij HR workflows
Sportlink en AFAS bundelen kracht en kennis om sportclubs financieel fit te maken
Hoe financier je werkkapitaal voor een onderneming?
Meer financiële ruimte? De energiebon als slimme oplossing
Het ‘zo-goed-als-zeker’-criterium van de Hoge Raad
Bouw een sterk accountancyteam en stimuleer teamontwikkeling
Jaarrekening onder druk? Zo maak je het proces foutloos en beheersbaar met slimme software
Loonontwikkelingen in 2024: zowel kansen als bedreigingen voor ondernemers
Werkgeverslasten berekenen: vijf vragen beantwoord     
ICT & Kengetallen | Snel, betrouwbaar en veilig op de plek van bestemming
Een netwerk vol kennisen ervaring
AV-Top 50 | Gratis opleiding belangrijk wapen in strijd tegen personeelstekort
Als de zzp’er toch een werknemer is: herkwalificatie
Inhuur van VOF (vennoten) te beschouwen als zzp’ers of werknemers?
Waarom kennis van arbeidsrecht belangrijk is voor adviseurs

Vacatures

Gevorderd Assistent Accountant Samenstelpraktijk
Kaap Hoorn
Gevorderd Assistent Accountant Auditpraktijk
PIA Group
Ervaren Assistent Accountant- Gouda
WEA
Adviseur accountancy Agri & Food – Hoogeveen
aaff
Senior Assistent Accountant
Schipper Accountants
Controleleider
PIA Group
Controleleider / Accountant Auditpraktijk
PIA Group
Gevorderd assistent Accountant – Controlepraktijk
PIA Group
Finance Consultant
a.s Works
Vacature Relatiebeheerder Barchem
Westerveld en Vossers
Agro Accountant
Schipper Accountants
Assistent accountant Agri & Food – Raamsdonksveer
aaff
Beginnend assistent accountant – Lichtenvoorde
BonsenReuling
Vacature Assistent accountant Barchem
Westerveld en Vossers
Assistent Accountant
Schipper Accountants
Accountant mkb- Gorinchem
aaff
Beginnend assistent accountant Audit
BonsenReuling
Teamleider Accountancy  – Dronten
aaff
Financieel administratief medewerker
Scab
Accountant met partnerambitie
Schipper Accountants
Senior Assistent Audit
Confirm Audit & Assurance
Accountant Agri & Food- Gorinchem
aaff
Relatiebeheerder  
Scab
Adviseur mkb / Accountant
KRC Van Elderen
Adviseur accountancy Agri & Food – Zwolle
aaff
Adviseur Vakspecialist Accountancy
Schipper Accountants
Zelfstandig Assistent Accountant
Hendriksen
zelfstandig assistent accountant samenstelpraktijk
Scab
Accountant RA
PIA Group
Assistent accountant controlepraktijk
Scab
Assistent Accountant gevorderd AA Zwijndrecht
PIA
Beginnend assistent accountant – Elst
BonsenReuling
Assistent accountant mkb- Zelhem
aaff
Teamleider Accountancy – Culemborg
aaff
Beginnend Assistent Accountant Audit & Assurance
PIA Group
Assistent Accountant Controlepraktijk (Audit) Gouda
WEA Gouda
Finance & Business Development Analyst
PIA Group
Junior Adviseur mkb
KRC van Elderen
Adviseur Accountancy Agri & Food – Raamsdonksveer
aaff
Zelfstandig Assistent Accountant Samenstel
Steens & Partners Accountants en Adviseurs
Zelfstandig Assistent Accountant Samenstelpraktijk
PIA Group
Accountant AA
Hendriksen Accountants en Adviseurs
Teamleider Accountancy – Arnhem
aaff
Adviseur Agro
Schipper Accountants
Abonneer nieuwsbrief AV

Meest gelezen

  • Hoge Raad bevestigt zware straf voor administratiefraude 5.5k weergaven

  • Tweede Kamer stemt in met tegenbewijsregeling box 3, geen verzachting vastgoedbeleggers 2.9k weergaven

  • Stemming over reparatiewet box 3 uitgesteld na discussie over boxhopregeling 2.8k weergaven

  • Belastinginspecteurs vaak nalatig bij vaststellen schuld belastingfouten 2.7k weergaven

  • Omzet Countus Accountants + Adviseurs naar 60 miljoen 2.3k weergaven

Vraag en aanbod

Mbi-kandidaat gezocht voor accountantskantoor uit de regio Eindhoven
Mbi-kandidaat gezocht voor accountantskantoor in medische sector
Ter overname aangeboden: administratiekantoor in de regio Doetinchem
Administratiekantoor regio Hendrik Ido Ambacht ter overname gezocht
Ter overname of fusie gezocht: accountants- of belastingadvieskantoor Noordoost-Brabant
Ter overname/aansluiting gezocht: accountants-, belastingadvies- en administratiekantoor in de regio Kennemerland
Ter overname gezocht: accountants- of administratiekantoor regio Rotterdam
Mbi-kandidaat gezocht voor accountantskantoor uit Twente
Administratiekantoor ter overname gezocht
Mbi-kandidaten en/of accountantskantoor gezocht in Zeeland
Mbi-kandidaat voor administratiekantoor in Rotterdam gezocht
Mbi-kandidaat voor administratiekantoor regio Den Haag gezocht
Ter overname gezocht: administratiekantoren in heel Nederland
Samenwerking gezocht/aangeboden door audit-onlykantoor
Mbi-kandidaat voor administratiekantoor in Zeewolde gezocht
Ter overname aangeboden: Accountantskantoor in de kop van Noord-Holland
Ter overname aangeboden: administratiekantoor in Overijssel met sectorspecialisatie
Samenwerking aangeboden voor wettelijke controles

Accountancy Vanmorgen (AV) is het platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en wetenswaardigheden in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blog
  • Partners
  • Opleidingen
  • Vacatures
  • AV-events

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers Vanmorgen
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
Cookies
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt Accountancy Vanmorgen gebruik van cookies. Klik op instellingen om de cookie instellingen te wijzigen.
  • Ik ga akkoord
  • Instellingen
  • Functionele cookies zijn noodzakelijk voor de werking van deze website.
  • We gebruiken Google Analytics, netjes geanonimiseerd.
  • We gebruiken de marketing cookies om gepersonaliseerde advertenties te tonen.
  • Annuleren
  • Ik ga akkoord

Instellingen