De allerrijksten van Nederland ontlopen inkomstenbelasting door gul te schenken aan ‘goede doelen’. De daaraan verbonden stichtingen zijn dan in een aantal gevallen door henzelf opgerichte ANBI’s, zo meldt de NOS.
De omroep heeft een rapport doorgenomen dat in juli door minister Kaag aan de Tweede Kamer is gestuurd. Het is het rapport ‘Opmerkelijke belastingconstructies’, gebaseerd op onderzoek door diverse ministeries, toezichthouders, planbureaus en het CBS. Het schenken aan eigen goede doelen leidt er voor een aantal multimiljonairs toe dat ze helemaal geen inkomstenbelasting betalen.
Vruchtgebruik
De onderzoekers zien de risico’s op misbruik van de giftenaftrek. Voor de aftrek gelden een drempel en een maximum, maar die vervallen als het om periodieke giften gaat. De Belastingdienst schetst het voorbeeld waarbij iemand aandelen of bezittingen verkoopt aan de eigen ANBI, maar zelf het vruchtgebruik houdt. De verkoopsom van de aandelen of bezitting wordt dan in termijnen geschonken als periodieke gift. En die mogen dus zonder maximum worden afgetrokken in de inkomstenbelasting. Voordeel: minder of geen belasting betalen en wel de inkomsten uit het geschonkene behouden. ‘Er zijn gevallen waarbij de giftenaftrek de volledige grondslag voor inkomstenbelasting (box 1, 2 en 3) tot 0 reduceert.’
Zeker 88 gevers betaalden geen belasting
Cijfers van de fiscus wijzen uit dat de groep personen met meer dan € 25 miljoen vermogen bijna 40% van het budgettaire beslag van de jaarlijkse periodieke giftenaftrek voor zijn rekening neemt. Deze groep trekt in zeker 94% van de gevallen periodieke giften aan een eigen ANBI af. De Belastingdienst nam de honderd grootste aftrekposten uit 2018 erbij. Daarvan waren er 88 die ervoor zorgden dat de gulle gever fiscaal gezien op een inkomen van nul euro uitkwam en dus alle verschuldigde belastingcenten in de knip hield. Een commissie deed recentelijk al zeven aanbevelingen om ervoor te zorgen ‘dat deze instellingen gedrag vertonen dat past bij algemeen gangbare waarden en normen’.
Van tevoren afstemmen
Volgens Siep Wijsenbeek, directeur van de branchevereniging van vermogensfondsen FIN, is er niets aan de hand. ‘Je betaalt misschien geen belasting, maar er gaat per saldo meer geld naar het goede doel. Daar profiteert de hele samenleving van’, zo redeneert hij tegenover de NOS. Volgens hem staat de constructie waarbij de gever het vruchtgebruik houdt, bij de Belastingdienst op de radar. ‘Ik garandeer je dat de fiscus giften van miljoenen euro’s niet mist. Daarom worden grote giften van tevoren afgestemd met de Belastingdienst.’ Het kan echter zijn dat ANBI-bestuurders nog een andere truc uit de hoge hoed toveren, zoals hoge kosten declareren. Dat fenomeen is Wijsenbeek niet bekend.
Bron: Rijksoverheid/NOS
De regels voor het oprichten en instandhouden van ANBI’s zijn jaren geleden al strenger geworden. Het is niet meer mogelijk om zelf een ANBI op te richten en in het bestuur plaats te nemen, waarbij de oprichter een beslissende stem heeft. Als het doen van aftrekbare giften een probleem vormt, zal de politiek de giftenregeling moeten aanpassen.
@ Ewout: inderdaad maken de WBTR voorschriften het wat lastiger om fiscaal te blijven suggereren alsof het vermogen buiten de persoonlijke beschikkingsmacht is gebracht maar nog steeds met een “familie”stichting kan de gever de baas blijven. Toegegeven: Het vraagt om wat meer dominantie (hem zeker toevertrouwd) om de mede”bestuurders” in de gewenste pas te laten lopen. Het vooruitzicht op een meevallende erfenis doet wonderen. En, let op: de kouwe kant kan een verstorende factor zijn.
Prima hoor Gert. Vanuit het oogpunt van de adviseur. Maar dat lost het maatschappelijke probleem niet op dat er nog steeds heel veel rijke mensen zijn die niet willen bijdragen aan de samenleving. Je weet wel: maatschappelijk verantwoord en duurzaam. Nooit van gehoord?