• Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV3: ICT en Kengetallen
    • AV2: Bedrijfsoverdracht
    • Checkpoints
    • Corona
    • AV1: Lifestyle en carrière
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
  • AV Top 50
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • STAP-budget
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • STAP-budget
Accountancy Vanmorgen

  • Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV3: ICT en Kengetallen
    • AV2: Bedrijfsoverdracht
    • Checkpoints
    • Corona
    • AV1: Lifestyle en carrière
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
  • AV Top 50
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
Home » ChatGPT en AI: kans of bedreiging voor de fiscale (straf)advocatuur en belastingadviespraktijk?

ChatGPT en AI: kans of bedreiging voor de fiscale (straf)advocatuur en belastingadviespraktijk?

Blog, Fiscaal, Nieuws

7 maart 2023 door mr. Reinder de Jong

December vorig jaar gingen op Twitter uit het niets de eerste berichten viral over een bijzondere nieuwe chatbot: ChatGPT.[i] De samengestelde teksten en antwoorden van deze kunstmatige intelligentie zijn verbluffend nauwkeurig, overtuigend en niet van menselijke schrijverij te onderscheiden. De praktische toepassingen lijken eindeloos. Wat betekenen tools als ChatGPT voor de toekomst van de fiscale advocatuur en belastingadviespraktijk?

Artificial Intelligence – een zoveelste modewoord?

De afgelopen jaren heeft de advocatuur vanuit de IT de nodige buzzwords langs zien komen. Na de Cloud, Augmented Reality, Blockchain en de Metaverse lijkt Artificial Intelligence het laatste modewoord. Wat is de oorsprong van de recente hype rond AI en ChatGPT? Het mede door Elon Musk opgerichte bedrijf OpenAI ontwikkelt producten op basis van kunstmatige intelligentie. Al eerder lanceerden zij een “Generative Pre-trained Transformer” model dat na input zelf overtuigende essays en artikelen kon genereren. Het door OpenAI ontwikkelde ChatGPT is – kort samengevat – een prototype chatbot gebaseerd op een taalmodel dat mede door mensen is getraind op het geven van ‘menselijke’ gewenste output. Resultaat: logische en accurate teksten, die vanuit bronteksten gegenereerd zijn op basis van een prompt (vraag).

De mogelijkheden lijken eindeloos. Middelbare scholieren leveren boekbesprekingen en essays van ChatGPT in, die niet door plagiaatscanners zijn te detecteren.[ii] Programmeurs gebruiken ChatGPT om codes te debuggen. De mogelijkheid om door middel van een simpele vraag informatie van het web logisch te verzamelen en gepresenteerd te krijgen blijkt ook een directe bedreiging voor het verdienmodel van zoekmachines zoals Google.[iii] Inmiddels zijn er meer concurrenten op de markt (Google Bard[iv], Microsoft Bing[v]) en lijkt deze nieuwe technologie een enorme vlucht te nemen. Ook blijkt ChatGPT een aardig woordje in het Nederlands te spreken. Op Twitter kwamen de eerste voorbeelden al voorbij van advocaten die ChatGPT een overtuigend pleidooi lieten schrijven.[vi] Ook presteerde ChatGPT het om een langere tekst te produceren, toen gevraagd werd om een conclusie in de stijl van Advocaat-Generaal Wattel.[vii]

Beperkingen ChatGPT

Binnen de juridische wereld heeft ChatGPT al de nodige pennen in beweging gebracht.[viii] ChatGPT genereert antwoorden uit digitale bronnen zonder deze bronnen te vermelden. Hoe zit het met het auteursrecht en plagiaat? [ix] En de strafrechtelijke aansprakelijkheid voor strafbare uitingen, zoals opruiing en bedreiging? [x] Ook bleek ChatGPT in de VS al in staat om te slagen voor basale rechtententamens, zij het met matige cijfers. [xi] Creatieve taken zoals het spotten van potentiële juridische problemen en het toepassen van wetten op een casus gingen ChatGPT minder goed af. De ontwikkelingen staan echter niet stil. Microsofts ChatGPT versie van Bing neemt nu al de context in acht, verwerkt informatie van meerdere bronnen en eerdere gesprekken en begrijpt foutief geschreven zinnen en jargon. [xii]

ChatGPT: advocaat-belastingkundige

ChatGPT is uiteindelijk zo ‘slim’ als de dataset die het ter beschikking heeft en de selecties/keuzes waarop het door mensen is getraind. De Nederlandse juridische dataset waarover ChatGPT nu over beschikt is beperkt en vermoedelijk afkomstig uit (gratis) publieke niet-professionele bronnen. Naast het schrijven van creatieve teksten en gedichten blijkt het huidige ChatGPT geavanceerde in programmeercode te kunnen schrijven en te debuggen.[xiii] De huidige dataset bevat – vermoedelijk vanwege de eigen achtergrond van de OpenAI werknemers en programmeurs – de nodige (gratis, open source) input over programmeertalen. Wat nu als de dataset van ChatGPT zou bestaan uit de inhoud van Legal Intelligence, NLFiscaal, Kluwer Navigator, Fiscale Encyclopedie en Rechtsorde samen met alle uitgaven van NTFR, NDFR, FUTD, WFR, MBB en V-N ? En wat als allerlei (standaard) modellen van vaststellingsovereenkomsten en bezwaar- en beroepschriften, verzoeken om uitstel van betaling, enzovoorts in de dataset worden geplaatst? Vervolgens zou het taalmodel van ChatGPT op gewenste antwoorden getraind kunnen worden door gekwalificeerde juristen en advocaten in plaats van programmeurs. Een dergelijk product zou wel eens de hele fiscaal-juridische sector kunnen veranderen.

Routinematige standaardtaken

Het resultaat zou wel eens kunnen zijn dat routinematige en gestandaardiseerde taken volledig worden vervangen door AI hulpmiddelen zoals ChatGPT. Een standaard pro forma bezwaarschriftgenerator moet tot de mogelijkheden behoren. Het verzamelen van relevante jurisprudentie en tekst en commentaar zou eenvoudig kunnen worden overgenomen door ChatGPT. Zoekopdrachten die bestaan uit complexe operators zullen verleden tijd zijn, ChatGPT kan goed overweg met vragen in mensentaal. Voor de advocatuur zal dit een aanzienlijke tijd- en kostenbesparing opleveren. Tegelijkertijd zal er een deel van de vraag en daarmee de commerciële markt weg kunnen vallen als rechtszoekenden zelf met ChatGPT antwoorden op juridische vragen kunnen krijgen. Het is echter de vraag of deze zelfredzame groep bij complexe vragen niet alsnog de stap naar een advocaat zal zetten. Ook nu zien we immers al dat cliënten voor het raadplegen van een advocaat zelf informatie inwinnen op internet.

Complexere taken als procesadvisering,  het schrijven van inhoudelijke bezwaar- en beroepsgronden, het formuleren van onderzoekswensen in een strafzaak en het bedenken van spitsvondige fiscale cassatiemiddelen zal vermoedelijk mensenwerk blijven. De Nederlandse wet zit vol met open normen als ‘redelijkheid en billijkheid’ die worden ingevuld door de unieke feiten en omstandigheden van een specifieke casus. [xiv] In tegenstelling tot de algemene (civiele) praktijk en het notariaat is er in de nichemarkt van de fiscale (straf)advocatuur weinig gestandaardiseerd werk. Er zijn onder cliënten vrijwel geen repeat-players en elke zaak/probleem is eenmalig en uniek. Het gebruik van gestandaardiseerde modellen is mede om die reden niet gebruikelijk in de fiscale advocatuur. [xv]

Trusted advisor

Daarnaast zijn er de soft skills die de fiscale (straf)advocatuur zo uniek maken: het menselijke aspect en het zijn van ‘trusted advisor’. Het fiscale straf- en boeterecht is bij uitstek mensenwerk met veel emotie. De persoonlijke belangen zijn groot en de wet biedt veel ruimte voor interpretatie, creativiteit en onderhandeling. Vaak kan een probleem ook buiten de rechtszaal tot een goed einde worden gebracht. Gedragsregel 5 schrijft niet voor niets voor dat een advocaat voor ogen dient te houden dat een regeling in der minne veelal de voorkeur verdient boven een proces. Als een cliënt van alle kanten onder voor ligt van het overheidsapparaat ben je naast advocaat ook een klankbord, een maatschappelijk werker, een luisterend oor en een amateurpsycholoog. In de nabije toekomst zal ChatGPT en AI dat menselijke aspect nog niet kunnen vervangen.

Conclusie

Alan Turing zou van zijn stoel vallen als hij nu zou kunnen zien op welk niveau ChatGPT menselijke teksten kan genereren en imiteren. [xvi] Het blijft echter (vooralsnog) bij het verwerken van datasets waarop ChatGPT is getraind. Het perfect nabootsen van intelligent menselijk gedrag hoeft niet te betekenen dat de nabootser zelf intelligent is. Er komt bij ChatGPT geen werkelijk begrip aan te pas. Niettemin kunnen AI tools als ChatGPT in de toekomst een meerwaarde gaan leveren voor de fiscale (straf)advocatuur als het gaat om gestandaardiseerde (zoek)taken, zoals het verzamelen en verwerken van relevante literatuur en jurisprudentie. Een enkele vraag zal voldoende zijn om de informatie samen te stellen. Ook is er een rol weggelegd voor het produceren van gestandaardiseerde brieven en processtukken, al worden deze binnen de niche van de fiscale advocatuur nauwelijks gebruikt. Al met al zijn AI tools als ChatGPT geen bedreiging maar een kans.

Mr. Reinder de Jong is verbonden aan Hertoghs advocaten-belastingkundigen en is auteur en specialist bij Fiscaal Vanmorgen.

 

[i] https://openai.com/blog/chatgpt/

[ii] https://nos.nl/artikel/2460020-chatgpt-glipt-langs-docenten-ik-gebruik-het-om-snel-huiswerk-te-maken

[iii] https://siliconangle.com/2022/12/22/reports-say-google-panicking-threat-posed-openais-chatbot/

[iv] https://blog.google/technology/ai/bard-google-ai-search-updates/

[v] https://www.bing.com/new

[vi] https://twitter.com/pimmolenaar/status/1598282340815380480

[vii] https://handhavingsrecht.nl/thomas-spreekt-op-symposium-abrvs-cbb-crvb-10-jaar-conclusies-in-het-bestuursrecht/

[viii] https://www.advocatie.nl/opinie-en-blogs/chatgpt-wat-kan-dat-betekenen-voor-juridische-zoekmachines/

[ix] https://www.intellectueeleigendom.nl/auteursrecht-chatgpt/

[x] https://androidworld.nl/nieuws/chatgpt-taalbot-bedreigt-sommige-bing-gebruikers

[xi] https://edition.cnn.com/2023/01/26/tech/chatgpt-passes-exams/index.html

[xii] https://www.digitaltrends.com/computing/chatgpt-bing-hands-on/

[xiii] https://www.zdnet.com/article/chatgpt-can-write-code-now-researchers-say-its-good-at-fixing-bugs-too/

[xiv] Denk alleen al aan de invulling van het open begrip ‘belang’ ex art. 10a lid 4 Wet VPB 1969

[xv] Ook wordt er van oudsher binnen de beroepsgroep neergekeken op standaardmodellen en teksten. Het mantra “als je gebruik gaat maken van modellen denk je zelf niet meer na” staat in het geheugen van menig fiscaal advocaat gegrift.

[xvi] https://nl.wikipedia.org/wiki/Turingtest

Categorie: Blog, Fiscaal, Nieuws Tags: AI, artificial intelligence, chatbots

Tags: AI, artificial intelligence, chatbots

Gerelateerde artikelen

23 september 2021

Cloudbased werken rukt op in accountancy

10 maart 2021

KPMG en VU Amsterdam onderzoeken gebruik van AI-technologie in audit

2 december 2020

Zenvoices lanceert nieuwe AI herkenning voor facturen en bonnen

2 november 2020

‘Powerplatform’ moet accountant naar wereld van data-analyse en robotisering brengen

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meest gelezen

  • Financieel dienstverlener retail Marshoek gaat samen met De Jong & Laan
  • Geheel terugbetalen voorschot zorgtoeslag onevenredig
  • Tuchtklachten curator failliete energieleverancier gegrond: half jaar doorhaling RA en AA
  • Boekhouder stal 1,2 miljoen, maar zegt dat hij half miljoen aan directeur gaf

Partnercarrousel

GAC is leverancier van Microsoft Dynamics 365 …  

Data is de sleutel voor minder werkdruk bij accountantskantoren
Cybersecurity? Ook buiten kantoortijden!
Het belang van ID-verificatie in de accountancy
Exact logo
Risicogericht samenstellen: hoofdpijndossier of ultieme kans?
AV-Top 50 | Boekhoudsoftware met een ziel
Hoe bereid je je als accountant voor op een toezichthouder van de WWFT?
Fraude, continuïteit en duurzaamheid bij iedere accountant op de radar
Hoe krijg je als controller grip op de uitdagingen van de huidige arbeidsmarktcrisis?
PSD2, wat moet je ermee?
Samen een bedrijf runnen? Doe dit nooit zonder een aandeelhoudersovereenkomst
Gijzelsoftware grijpt accountantskantoren (zo verklein je de kans op een aanval)
Ondernemers verwachten meer van hun adviseur, is ‘dropshipping’ de oplossing?
Open brief | Ondernemer, zorg dat je niet uit de betalingsregeling loopt
Het Cloud document management systeem, speciaal voor de accountancy
Een tekort aan medewerkers, hoe los je dat op? | 5 tips
Yuki logo 042021
In vijf stappen een efficiëntere backoffice
Visma Pinkweb logo
Hoe efficiency de productiviteit en klanttevredenheid verhoogt
Medewerkers helpen bij het stoppen met roken: wat zijn de mogelijkheden?
Een uitleg voor de ZZP-praktijk na de langverwachte Deliveroo-zaak
Onderzoek: veel bedrijven niet klaar voor verplichte EU-duurzaamheidsrapportage
Koen Scheepers adviseur bij Credion
Add-on in KING Software maakt bestandsuitwisseling tussen accountant en klant eenvoudiger
Fiscount en Markus Verbeek Praehep gaan opleidingsaanbod combineren
Ondersteun je klanten optimaal door online samenwerking
Het cybercrime-abc

Klop & Partners is opgericht in het jaar 1982 als …  

Caseware nieuw aug 2022
CaseWare komt met nieuw product AUDIT+
Vier salarissoftware trends voor 2023
Uitbreiding NT Middelgroot faciliteert aanleveren van één dataset aan KvK en bank voor middelgrote ondernemingen
Als accountant afscheid nemen van ‘uurtje-factuurtje’?
Oriënteert je klant zich op nieuwe software? Alarmbellen!
Bewaartermijnen personeelsdossier, hoe zit dat ook alweer?
7 tips om het jaar goed te starten met je bedrijf

Checkpoints van Fiscount en AV

Abonneer nieuwsbrief AV

Vacatures

Controleleider Audit
Flynth
Vaktechnisch Profesional – Amersfoort
CROP
Allround vennotabel accountant RA – Den Haag
Klop & Partners B.V.
Assistent Accountant Samenstel
Lansigt
Tax Consultant | Employer Tax Advisory Services – Amersfoort, Arnhem, Ede, Hoofddorp of Utrecht
CROP
Junior Assistent Accountant Samenstelpraktijk ( min. 24 uur per week)- Amersfoort, Ede, Hoofddorp en Utrecht
CROP
Assistent-Accountant
Yours Accountancy
Manager audit
Moore MTH
Director accountancy & advies
Baker Tilly
Fiscalist (24-40 uur) – Alkmaar
De Hooge Waerder
Manager audit
Moore MTH
Staff Assurance- Amersfoort, Ede en Utrecht
CROP
Assistent-Accountant (gevorderd) – Wezep
KRC Van Elderen
Ervaren Assistent-Accountant (32 – 40 uur)
Jongejan & Partners
Meewerkstage Accountancy
Flynth
Officemanager
van Helder
Vacature accountant
WEA Deltaland
Werkperiode Junior assistent accountant samenstelpraktijk
Scab
Relatiebeheerder / Accountant MKB
Moore MTH
Medewerker Belastingadvies
Flynth
Beginnend assistent-accountant MKB duaal
Moore MTH
Director accountancy & advies
Baker Tilly
Assistent Audit
Lansigt
Vennotabel RA external auditor te Amsterdam
Klop & Partners
Assistent-Accountant (gevorderd) / aankomend adviseur mkb – Zwolle
KRC Van Elderen
Gevorderd assistent-accountant MKB
Moore MTH
Senior Assistent Accountant Audit
Flynth
Adviseur Corporate Finance (32-40 uur) – Alkmaar
De Hooge Waerder
Senior manager Accountancy general practice samenstelpraktijk te Arnhem
Klop
Assistent Accountant Agro
Flynth
Docent Accountancy (1,0 fte)
Hogeschool van Amsterdam
Gevorderd assistent Accountant Samenstelpraktijk (min. 24 uur per week) – Amersfoort, Ede, Hoofddorp en Utrecht
CROP
Vacature gevorderd assistent accountant
WEA Deltaland
Gevorderd Assistent Accountant Gouda
Lansigt
Accountant manager audit in Rotterdam
Moore DRV
Controleleider
Moore MTH
Assistent Accountant (24 – 40 uur)
Flynth
Gevorderd assistent-accountant / beginnend controleleider
KRC Van Elderen
Supervisor audit in Brabant
Moore DRV
Ervaren assistent-accountants samenstelpraktijk (dit betreft meerdere vacatures)
WEA Gouda
Controleleider Supermarkten
Lansigt
Externe Accountant
Coney Minds
Zelfstandig assistent accountant
CROP
Hoofd financiële administratie
Fiscount
Relatiebeheerder MKB
Moore MTH
Financieel administratief medewerker
Scab
Accountant RA (Nijmegen)
Konings & Meeuwissen
(Junior) Accountant
Lansigt
Vennotabel AA/RA manager te Aalsmeer
Klop & Partners
Controleleider Audit (Zwolle)
KRC Van Elderen
Ondernemende Belastingadviseur (32-40 uur)
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Senior Supervisor Assurance- Amersfoort, Arnhem, Hoofddorp en Utrecht
CROP
Relatiebeheerder/teamleider agro • Kesteren
WEA Deltaland
(zelfstandig) Assistent-accountant
van de Kamp & van Gelder
ASSISTENT-ACCOUNTANT (24 – 40 uur)
Jongejan & Partners
Belastingadviseur Agro
Flynth
Vennotabel Directeur audit RA
Klop
Intern Controller/ Auditor
Gemeente Heerde
Supervisor audit in Oud-Beijerland
Moore DRV
Controleleider
WEA Gouda
Assistent Accountant
Marshoek
Vacature Manager Assurance
CROP
Senior accountant relatiebeheerder mkb in Bergen op Zoom
Moore DRV
Beginnend assistent-accountant MKB
Moore MTH
Accountant Agro
Flynth
(Senior) Manager Accountancy & Advies
HLB Witlox Van den Boomen
Controleleider
Lansigt
Opdrachtmanager Accountancy & Advies
Witlox van den Boomen
Junior Tax Consultant | Employer Tax Advisory Services. – Amersfoort, Arnhem, Ede, Hoofddorp of Utrecht
CROP
Traineeship Accountancy Alphen aan den Rijn
Lansigt
Relatiebeheerder Accountancy & Advies | 24-40 uur per week
CROP
Supervisor Assurance – Amersfoort
CROP
Senior assistant audit in Zeeland
Moore DRV
IT Auditor
Lansigt
Belastingadviseur BTW – Venlo
Flynth
Aankomend Accountant-Administratieconsulent
Yours Accountancy
Senior accountant relatiebeheerder mkb in Rotterdam.
Moore DRV
Manager Accountancy en Advies
HLB Witlox Van den Boomen
Assistent Accountant (24 – 40 uur)
Flynth
Medewerker Aangiftepraktijk
Yours Accountancy
Assistent Accountancy en Advies
HLB Witlox
Data-Scientist (medior)
Coney Minds
Relatiebeheerder / Accountant MKB
Moore MTH
Cost Accountant
Top Onions
Relatiebeheerder / Accountant MKB
Moore MTH
Werkstudent accountancy MKB
Moore MTH
Gevorderd Assistent Accountant
Moore MTH
Voorzitter en een lid Raad van Commissarissen Countus Groep B.V.
Countus Groep B.V.
Senior financial auditor
Gemeente Haarlem
Senior external auditor/aankomend vennoot
Klop
Financieel administratief medewerker
Fiscount
Assistent Accountant Audit
HLB Witlox Van den Boomen
Senior Manager Samenstelpraktijk
RSM
Floormanager / Assistent – Accountant
Jongejan & Partners
Accountant AA (Nijmegen)
Konings & Meeuwissen
Staff Assurance | WO starter- Amersfoort
CROP
Medewerker Facturatie
Flynth
Beginnend Belastingadviseur (32-40 uur) – Beverwijk of Haarlem
De Hooge Waerder
(senior) Medewerker aangiftepraktijk
Scab
Senior Assistent Accountant Audit
HLB Witlox Van den Boomen

Accountancy Vanmorgen (AV) is het platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en wetenswaardigheden in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blog
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
  • AV-events

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
Cookies
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt Accountancy Vanmorgen gebruik van cookies. Klik op instellingen om de cookie instellingen te wijzigen.
  • Ik ga akkoord
  • Instellingen
  • Functionele cookies zijn noodzakelijk voor de werking van deze website.
  • We gebruiken Google Analytics, netjes geanonimiseerd.
  • We gebruiken de marketing cookies om gepersonaliseerde advertenties te tonen.
  • Annuleren
  • Ik ga akkoord

Instellingen