De EU heeft met 712 miljoen euro rechtstreekse steun snel gehandeld om de toeleveringsketens in de Europese landbouw veilig te stellen, oordeelt de Europese Rekenkamer na een evaluatie. Maar de steun was niet gericht genoeg, waardoor de concurrentie in de sector is verstoord.
In de landbouwsector zorgde de corona-uitbraak voor problemen in het vervoer van producten, met name over de grenzen heen. De EU handelde snel met maatregelen als het opstellen van richtsnoeren om een efficiënte voedselvoorzieningsketen te waarborgen en seizoenarbeiders als essentieel aan te merken, rechtstreekse steun voor landbouwers en mkb-bedrijven, het vergemakkelijken van het verkrijgen van staatssteun en uitzonderlijke marktinterventiemaatregelen.
Nederlandse bloementelers streken relatief veel steun op
Aan rechtstreekse ondersteuning trok de EU tot 7.000 euro per landbouwer en tot 50.000 euro per mkb-bedrijf uit. Er kwamen ook staatssteunmaatregelen, maar die wisselden sterk per land. De Rekenkamer geeft het voorbeeld van de twee grootste producenten van bloemen en planten. In Nederland kreeg de sector bijna 9 procent van de productiewaarde als steun, terwijl bedrijven in Spanje maar 0,3 procent kregen. ‘Volgens de auditors kan dit leiden tot oneerlijke concurrentie.’
Geen verlies, toch steun
Bovendien was de rechtstreekse steun onvoldoende gericht op degenen die deze het hardst nodig hadden. Landen als Polen, Roemenië, Griekenland, Italië en Spanje steunden landbouwers in een bepaalde sector, ongeacht of zij verliezen hadden geleden. ‘Hierdoor konden sommige landbouwers die niet door de crisis waren getroffen toch steun ontvangen. Andere landbouwers kregen dan weer te veel steun.’ Andalusische druiventelers hebben volgens de Rekenkamer naar schatting drie keer zoveel compensatie ontvangen als het bedrag dat zij hebben verloren. In de wijnindustrie ontstond een scheve situatie doordat de steun via het tijdelijk of definitief uit de markt nemen van wijn overal weer anders werd uitgevoerd. ‘Dit komt neer op discriminatie tussen wijnproducenten en niet-naleving van de regels.’
De Rekenkamer controleerde de uitvoering van de EU-maatregelen in Griekenland, Spanje, Frankrijk, Polen en Roemenië, samen goed voor 69 procent van de bedragen die waren toegewezen als uitzonderlijke rechtstreekse steun voor landbouwers en mkb-bedrijven, en voor 87 procent van de bedragen die waren toegewezen voor crisisdistillatie.
Geef een reactie