Nederland is de favoriete stek voor internationale bedrijven om hun winst naartoe te sluizen, concludeert een nieuw rapport over belastingontwijking van het Franse EU Tax Observatory. Ons land is vanwege gunstige fiscale regels de bestemming voor 180 miljard aan winsten. Bovendien betalen miljardairs hier effectief minder dan 20 procent belasting over hun inkomen; minimaal de helft minder dan de rest van de bevolking.
Het EU Tax Observatory is in 2021 is opgericht en rapporteert op basis van ruim honderd onderzoeken wereldwijd. Volgens het instituut is het rapport de eerste systematische inventarisatie die gebruik maakt van informatie die pas de laatste jaren beschikbaar is gekomen, zoals automatische uitwisseling van bankgegevens. Die heeft een belangrijke impact gehad op de internationale belastingontduiking: die is bij rijke particulieren de laatste tien jaar met een factor drie afgenomen. Maar in eigen land wordt nog veel belasting ontdoken – ‘inclusief ontduiking in de grijze zone aan de grens van de legaliteit’. Wereldwijd betalen miljardairs effectief 0 tot 0,5 procent van hun vermogen aan belasting, omdat ze vaak gebruik maken van lege vennootschappen om inkomstenbelasting te ontwijken. ‘Tot op heden is er nog geen serieuze poging ondernomen om deze situatie aan te pakken.’ En dat leidt tot een ondermijning van de sociale aanvaardbaarheid van de bestaande belastingsystemen.
Miljardairs
Nederland speelt een hoofdrol: in ons land blijken miljardairs effectief nog geen 20 procent belasting te betalen over hun inkomen, waar dat voor het grootste deel van de bevolking effectief rond de 40 procent ligt. In totaal maken in ons land verder 92.000 mensen gebruik van de gunstige 30-procentregeling voor expats, die jaarlijks 1,1 miljard euro aan belastinginkomsten scheelt.
Wat het observatorium betreft worden miljardairs wereldwijd voor minimaal 2 procent van hun vermogen belast. Dat zou jaarlijks bijna 250 miljard dollar opbrengen – van minder dan 3.000 individuen. Eenzelfde bedrag zou kunnen worden verdiend met een versterkte wereldwijde minimumbelasting op multinationale bedrijven, ‘vrij van achterpoortjes’.
1 biljoen doorgesluisd
Multinationals weten nog altijd veel winst door te schuiven naar belastingparadijzen. Vorig jaar was dat 1 biljoen dollar. ‘Dat is het equivalent van 35 procent van alle winsten die multinationale bedrijven boeken buiten het land van hun hoofdzetel.’ Daardoor missen overheden ongeveer 10 procent aan vennootschapsbelastinginkomsten. Amerikaanse multinationals hebben met 40 procent het grootste aandeel in die winstmigratie. Ook hier is Nederland prominent aanwezig: samen met Ierland is ons land de favoriete bestemming voor het doorsluizen van winsten. Jaarlijks belandt 15 procent van de verplaatste winsten in Nederlandse boeken. In 2020 ging het om 180 miljard dollar; daarmee was Nederland het nummer één belastingparadijs voor bedrijven.
Ontduiking is een keuze
Averechts werken verder regelingen die rijke individuen verleiden om zich in een bepaald land te vestigen en de ‘subsidiewedloop voor producenten van groene energie’, aldus de onderzoekers. Belastingontduiking is een beleidskeuze, stellen zij. ‘Als onderling verbonden landen kunnen we kiezen voor een free-for-allbeleid dat belastingontduiking laat voortwoekeren, of we kunnen kiezen voor coördinatie om belastingontduiking te beteugelen. Het is ook mogelijk om grote vooruitgang te boeken door unilaterale actie, mochten ambitieuze wereldwijde overeenkomsten mislukken.’
Geef een reactie