Het maartnummer van het Maandblad oor Accountancy en Bedrijfseconomie staat in het teken van “fundamentele veranderingen in het accountantsberoep”. Na een inleiding van Majoor, Wallage en Dassen met de pakkende titel “Hervormingsagenda een (on)mogelijke opdracht?” zijn zeven artikelen opgenomen. Een van de aanleidingen voor dit themanummer van het MAB is de publicatie in het najaar van 2014 van het rapport van de Werkgroep toekomst accountantsberoep. Deze werkgroep van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants formuleerde een hervormingsagenda, met het doel om de kwaliteit van de accountantscontrole te verhogen. Het voorstel bestaat uit ruim vijftig maatregelen verdeeld over negen thema’s, waarbij het publiek belang voorop staat. Volgens de Werkgroep is de verandering van de mindset van het accountantsberoep noodzakelijk voor het publiek belang.
De artikelen
Drie aspecten zijn daarvoor essentieel: governance en beloning, onderlinge concurrentie op kwaliteit tussen de kantoren en de ‘revival’ van de eigen verantwoordelijkheid van de beroepsbeoefenaar. Deze aspecten worden besproken in het artikel van Brouwer, lid van de werkgroep Toekomst Accountantsberoep.
Het recent door de International Auditing and Assurance Standards Board uitgebrachte raamwerk van controlekwaliteit wordt besproken door Van Buuren. Hij concludeert dat het raamwerk essentiële aspecten van controlekwaliteit onvoldoende uitwerkt, waardoor de bruikbaarheid van het raamwerk beperkt is.
Volberda, Van der Weerdt en Van der Mandele introduceren een aantal modellen die accountantskantoren kunnen hanteren om te innoveren. De succesfactoren voor innovatie worden besproken, waarbij een transformationele leider het verschil maakt tussen een succesvolle innovatie of een mislukking.
Bouwens stelt de vraag of partnerinkomens een resultante zijn van vraag en aanbod. Het aanbod van accountants die over de benodigde kwalificaties beschikken blijft achter, wat een verklaring is voor het inkomen van accountants. De relatie tussen de kwaliteit van de controle en het inkomen van de accountant is een complex onderzoeksterrein, aangezien het tevens gaat om de interactie tussen persoonskenmerken en beloningsmodellen.
Boot en Wallage zijn kritisch op de voorstellen van de Werkgroep toekomst accountantsberoep. Volgens hen is in de voorstellen onvoldoende aandacht voor het belang van kritisch vermogen, een rechte rug, deskundigheid en integriteit, die de basis vormen voor een effectief bestuur of toezichtsorgaan. Zij concluderen dat innovatie van het businessmodel van accountantskantoren noodzakelijk is om de continuïteit van de sector te garanderen.
Volgens Dassen en Buijnk zijn veel van de huidige voorgestelde maatregelen onvoldoende gefundeerd op wetenschappelijk onderzoek. Huidig onderzoek zou gericht moeten zijn op de verdere ontwikkeling van het accountantsberoep, en dus gespecificeerd op de thema’s controlekwaliteit en innovatie van het accountantsberoep. Dit reikt verder dan uitsluitend de controle van de jaarrekening.
Om het vertrouwen in het accountantsberoep te herstellen, is het volgens Wieringa nodig dat een kantoor kiest voor kwaliteit en daaraan zijn merknaam verbindt. Kantoren die kiezen voor een topprofiel moeten meer vrijheden claimen: gevraagd en ongevraagd hun assurance kunnen toelichten, juist om deze meer gewicht en geloofwaardigheid te geven. Het communicatiebeleid van accountsorganisaties moet intern gericht zijn op het schriftelijke en mondelinge contact met het management en met het audit committee en op basis van duidelijke afspraken moet de accountant zich laten horen wanneer dat nodig blijkt.
In de inleiding van het themanummer wordt door Majoor, Wallage en Dassen geconcludeerd dat het gaat om een zeer ambitieuze agenda die ook een stuk verder gaat dan in de rest van de wereld op dit moment wordt bediscussieerd.
Majoor, B., Wallage, P., & Dassen, R. (2015). Hervormingsagenda een (on)mogelijke opdracht? Brouwer, A. (2015). Een nadere duiding van de maatregelen van de Werkgroep toekomst accountantsberoep. Van Buuren, J. (2015). Controlekwaliteit blijft een belevenis. Volberda, H., Van der Weerdt, N., & Van der Mandele, M. (2015) De noodzaak van businessmodel-innovatie in de accountancy. Bouwens, J. (2014). Hoeveel inkomen is genoeg voor de accountant? Boot, A., & Wallage, P. (2015). Governance van accountantsorganisaties. Buijink, W., & Dassen, R. (2015). Bedrijfseconomie en de Werkgroep toekomst accountantsberoep. Wieringa, S. (2015). Wat accountants moeten communiceren en uitstralen. MAB, 89(3), 58-116.
Geef een antwoord