De Commissie Eindtermen Accountantsopleiding (CEA) heeft nieuwe opleidingseisen vastgesteld voor accountants. In de opleidingen komt extra aandacht voor gedragsaspecten. Volgens Jurroen Cluitmans, HAN-opleidingscoördinator, komen de eisen veel te laat, maar is het heel goed dat ze er nu zijn. ‘De scheiding in twee varianten was echt noodzakelijk.’
De Commissie verwacht dat de nieuwe opleidingseisen zullen bijdragen aan het versterken van de kwaliteit en relevantie van door accountants geleverde diensten en daarmee aan het vertrouwen in het toekomstig functioneren van accountants ten behoeve van het maatschappelijk verkeer als zodanig. Nu nog leiden alle opleidingen accountants op voor de jaarrekeningcontrole, terwijl veel accountants niet (meer) op dat terrein actief zijn. De nieuwe opzet van de accountantsopleiding sluit aan op het nieuwe beroepsprofiel van de NBA en is beter afgestemd op de behoeften vanuit de markt. In de toekomst is dan ook niet meer elke accountant bevoegd om alle soorten assurance-opdrachten te verrichten, waaronder (wettelijke) controles van jaarrekeningen. Het mogen uitvoeren van wettelijke controles vereist voortaan een aantekening van de gevolgde opleiding in het accountantsregister.
De nieuwe opzet van de accountantsopleiding per 1 januari 2016 bevat een brede voor alle toekomstige accountants gelijke basis, de ‘common body of knowledge’. Deze gemeenschappelijke basis wordt aangevuld met een specifiek op de toekomstige beroepsuitoefening gerichte oriëntatie. Het betreft:
- de oriëntatie ‘Assurance’, die opleidt voor de assurance-functie in de ruimste zin van het woord, waaronder ook de wettelijke controle van jaarrekeningen, en
- de oriëntatie ‘Accountancy’, die vooral is gericht op bedrijfsvoering en hiermee samenhangende advieswerkzaamheden.
Binnen deze oriëntatie zijn er twee varianten, te weten ‘Accountancy-MKB’, gericht op accountants die met name samenstel- en advieswerkzaamheden verrichten voor het MKB en ‘Accountancy- Finance’, gericht op accountants die in een financiële functie werkzaam zijn.
Assurancevaardigheden
Ook al is de oriëntatie ‘Accountancy’ niet specifiek gericht op de assurance-functie, ook in deze opleiding zal in belangrijke mate aandacht worden besteed aan assurancevaardigheden. Deskundigheid op het vakgebied assurance is en blijft dan ook kenmerkend en onderscheidend voor de opleiding tot accountant (AA en RA).
Naast een wijziging in de opzet van de accountantsopleiding zijn er inhoudelijke veranderingen in de opleiding. De nieuwe eindtermen vragen in het bijzonder aandacht voor gedragsaspecten in de opleiding, de maatschappelijke relevantie en rol van de accountant en IT-ontwikkelingen. Extra aandacht voor gedragsaspecten komt onder meer tot uitdrukking in de eindtermen van het nieuwe vakgebied ‘Gedrag, Ethiek en Besluitvorming’, dat toekomstige accountants inzicht verschaft in de beginselen en theorieën met betrekking tot (professioneel) gedrag.
Ook in het vakgebied ‘Strategie, Leiderschap en Organisatie’ is meer aandacht voor gedragsaspecten. Zo moet een accountant in staat zijn om situaties te onderkennen waarin strategie, leiderschap of organisatie zodanige tekortkomingen bevat, dat het risico bestaat dat de ondernemingsdoelstellingen niet worden gerealiseerd. Naast eindtermen die zien op de specifieke vakinhoudelijke competenties, omvat de accountantsopleiding ook het ontwikkelen en beheersen van generieke eindtermen. Deze eindtermen beschrijven algemene capaciteiten en vaardigheden die essentieel zijn voor de persoonlijkheidsvorming van accountants en het adequaat kunnen toepassen van vaktechnische eindtermen, inclusief professioneel gedrag.
De opleiding tot AA of RA bestaat uit een theoretisch deel en een praktijkdeel. De nieuwe eindtermen zijn volledig geïntegreerd en zien op zowel het theoretische deel van de accountantsopleidingen als de verplichte, driejarige praktijkopleiding.
Herijken toezichtstrategie
Naar aanleiding van de nieuwe opleidingseisen zal CEA ook haar toezichtstrategie herijken. De uitkomsten van een recente externe evaluatie van het functioneren van CEA worden hierbij meegenomen. Dit vindt in 2016 plaats door middel van een interactief
proces met de stakeholders.
Te laat
Jurroen Cluitmans is opleidingscoördinator Accountancy Werken en Leren bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en was lid van de Commissie Onderhoud Eindtermen. Hij pleit al tien jaar voor nieuwe opleidingseisen en is dan ook blij dat eindelijk de kogel door de kerk is. ‘De opleidingseisen komen te laat, veel te laat. Maar ik denk dat ik namens alle hbo-opleidingen spreek als ik zeg dat het heel goed is dat ze er zijn. De scheiding in twee varianten was echt noodzakelijk.’ Cluitmans vindt de nieuwe eisen voor jonge mensen die MKB-accountant willen worden een enorme verbetering. ‘De opleiding is nu veel meer op de praktijk gericht.’ Niet alleen zijn de nieuwe eisen een verbetering voor de studenten, ook de accountantskantoren profiteren volgens Cluitmans van de nieuwe opleidingseisen. ‘Kantoren die MKB-accountants willen aannemen, krijgen accountants die veel beter zijn voorbereid op de toekomstige werkzaamheden van accountants.’
Het rapport met de nieuwe eindtermen is gepubliceerd op de website van CEA.
Geef een reactie