Het aankondigen van het einde der tijden is alleen interessant voor diegene die voortleeft. En daar zit hem nu juist de kneep. Er is één partij die zich duidelijk onttrekt aan het alleen maar aankondigen van het einde der tijden. Dat is de NBA. Dit is een partij die het einde der tijden niet aankondigt, maar simpelweg uitvoert. Geen poespas, wel zo effectief.
Sinds een aantal jaren hanteert de NBA namelijk dezelfde tactiek als de Russische generaals tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zonder enige visie, strategie en soms zelfs zonder kogels werden duizenden soldaten tegelijk de dood in gejaagd en op de rokende puinhopen van het land werd de overwinning uitgeroepen door de generaal die het als enige overleefd had. Zie hier uw voorland.
Alvorens hier nader op in te gaan, neem ik u even terug naar 2002. Dat is namelijk het jaar waarin de AFM op uitnodiging van Den Haag een visie ontwikkelde op het toezicht op accountants. De voorgangers van de NBA haastten zich toen om uit te leggen dat toezicht door de AFM niet nodig was. De AFM zou als een olifant door de porseleinkast gaan en het accountantsberoep ten gronde willen richten. Althans, dat was het beeld dat geschetst werd.
Na bijna tien jaar toezicht door de AFM is duidelijk dat dat beeld onjuist is. Niet alleen heeft de AFM feilloos blootgelegd waar het mis gaat, de AFM hanteert ook vaak genoeg de uitgestoken hand in plaats van het zwaard. Enkele honderden accountantsorganisaties zijn bij de vergunningaanvraag en bij onderzoeken nadien gewezen op onvolkomenheden. Slechts een enkele organisatie heeft een maatregel, zoals een boete, ontvangen. Daar zit een visie achter. Daarnaast is de AFM bereid om fouten te onderkennen. Een recente boete is van € 285.000 gematigd naar een boete van € 91.200.
Hoe anders werkt de NBA. De NBA kent bijna een permanente aanwezigheid bij de Accountantskamer in Zwolle. De tactiek is even simpel als dodelijk: wij jagen de accountants naar Zwolle en dan is het aan de Accountantskamer om maar een oordeel uit te spreken.
Gaat daar een zorgvuldige afweging aan vooraf? Helaas. Een accountant wordt geconfronteerd met een blog van Marcel Pheijffer, een publicatie en/of een lekenrapport en als de accountant zich niet snel of niet volledig genoeg verantwoordt, staat de NBA op de Amsterdamse Europaboulevard al te tanken om de reis naar Zwolle te beginnen. De NBA heeft zelfs eens toegegeven dat de inhoud van een lekenrapport helemaal niet geverifieerd was terwijl het rapport op onderdelen aantoonbaar fout was.
De NBA claimt niet voldoende onderzoeksbevoegdheden te hebben om uitgebreid onderzoek te doen. Anderzijds meent de NBA dat de Accountantskamer wel kennis moet nemen van zaken die in de publiciteit zijn gekomen, ondanks de gebrekkige onderzoeken. Het resultaat: de accountant wordt in de rechtszaal geconfronteerd met stellingen die niet of nauwelijks onderbouwd zijn. Als dat nog niet genoeg is, onderwerpt de Accountantskamer de accountant aan een waar verhoor onder het motto: ‘zegt u het dan maar’. De toonzetting is daarbij zelden vriendelijk te noemen. Een vriendelijk verhoor is ook nauwelijks denkbaar.
Uiteindelijk ontstaat bij de buitenwacht de indruk dat accountants nog immer grove fouten maken. Bij de accountants ontstaat de indruk dat zij vooraf als schuldig worden gebrandmerkt, tenzij zij hun onschuld kunnen aantonen.
In een tijd waarin het moeizaam is om nieuwe controlerende accountants te vinden, kan de handelwijze van de NBA eenvoudig de genadeklap betekenen voor het beroep van (controlerend) accountant. Iedere beginnende accountant moet zich steeds harder afvragen: waarom wil ik dit? En hoe graag wil ik dit?
Waarom handelt de NBA zo? Ik weet het oprecht niet. De AFM die haar onderzoeksresultaten drastisch beter onderbouwt, handelt anders. Ik vermoed dat de NBA in paniek is geraakt door alle aanvallen van buitenaf en de gebrekkige moraal van een deel van de eigen troepen. En paniek is zelden een goede raadgever in verdedigingstijd.
Vandaar dat ik het einde der tijden voorspel. Van het accountantsberoep. Mogelijk gemaakt door de NBA. Onder het motto: ‘Als het stuk moet, doen we het liever zelf’.
Ik kan dat voorspellen, want als jurist overleef ik het einde der tijden voor de accountant wel. Vogels en zoogdieren leefden ook door na het einde der tijden voor de dinosauriërs. En als geruststelling: ik beloof dat ik mijn uiterste best doe om de laatste accountant opgezet te krijgen in Naturalis naast de T-Rex.
Deze bijdrage verschijnt ook in de Accountancy Vanmorgen die vandaag bij abonnees op de deurmat ligt
Marten Renes, partner/advocaat bij Westvijzel Advocatenpraktijk. Marten Renes spreekt over dit onderwerp op de AV-dag van 9 december a.s.
Geef een antwoord