De VNG en NBA hebben gezamenlijk een oplossing gevonden voor de problemen met de accountantscontrole en verantwoording in het sociaal domein over het jaar 2015. Uitgangspunt is dat de wettelijke datum van 15 juli voor het zenden van de jaarrekening, inclusief de SiSa-bijlage, met controleverklaring aan GS en aan het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) hard is.
Per 1 januari 2015 is niet meer het Rijk, maar zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de AWBZ-begeleiding en persoonlijke verzorging, de Wet op de Jeugdzorg (inclusief passend onderwijs) en de Participatiewet. Tijdens het overgangsjaar 2015 is door gemeenten en zorgaanbieders vooral ingezet op het waarborgen van de continuïteit van de zorg, zodat burgers zo weinig mogelijk last zouden hebben van de transitie. Door de veelheid aan afgesloten contracten, de nog niet goed lopende administratieve processen en problemen met overdracht van cliënten aan gemeenten is onzekerheid over de jaarrekeningen van gemeenten en zorgaanbieders ontstaan
In maart liet de VNG haar leden weten dat de datum van 1 april voor de verantwoording van de persoonsgebonden budgetten (pgb’s) door de SVB en haar auditdienst waarschijnlijk niet zou worden gehaald. Naast de SVB heeft ook een aantal zorgaanbieders laten weten de datum van 1 april niet te halen. Het niet halen van deze termijn leidt tot zorgen bij gemeenten. Gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (GR) moeten volgens wettelijke bepalingen immers voor 15 juli 2016 de jaarrekening 2015 met controleverklaring aan Gedeputeerde Staten zenden.
VNG, Rijk en NBA hebben overlegd hoe met de ontstane situatie om te gaan. De gezamenlijke oplossing hebben zij in een brief aan de VNG-leden gepresenteerd.
Uitgangspunt
Uitgangspunt van de voorgestelde oplossing is dat de wettelijke datum van 15 juli voor het zenden van de jaarrekening, inclusief de SiSa-bijlage, met controleverklaring aan GS en aan het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) hard is. Daarnaast moeten de gemeente en de GR aan het BBV voldoen en de accountant aan accountantsregelgeving. Dit betekent onder meer dat wanneer relevante (controle)informatie van derden over materiële Sociaal Domein posten/processen nog ontbreekt, gemeenten en accountants zich extra moeten inspannen om te proberen alsnog voldoende informatie te verkrijgen. De gemeente of de GR zal deze (controle)informatie moeten betrekken bij het opstellen van de getrouwe en rechtmatige jaarrekening. De accountant zal deze informatie moeten betrekken bij het bepalen van het oordeel over die jaarrekening.
Indien de relevante (controle)informatie ontbreekt, zal de gemeente of de GR in overleg met de accountant moeten kijken naar de jaarrekeningplanning waarbij de accountant mogelijk zal wachten op de ontbrekende informatie met het afgeven van een controleverklaring.
Accountants en gemeenten zullen samen moeten bepalen hoe aan deze regelgeving rondom getrouwheid en rechtmatigheid en de daaruit voortvloeiende inspanningsverplichting zo goed mogelijk kan worden voldaan in relatie tot de datum van 15 juli.
Rijk, NBA en VNG hebben besproken dat daarbij de uitgangspunten zijn:
- ‘lokaal maatwerk’ qua aanpassing planning jaarrekeningproces en afstemming tussen de betrokkenen inclusief de (auditcommissie van de) gemeenteraad en;
- ‘wachten, tenzij’.
Zo kan bijvoorbeeld de gemeente onderbouwde ramingen opnemen. Ook kan de accountant van de gemeente, bij het uiteindelijk toch ontbreken van relevante controle-informatie, waarvoor wel de nodige inspanningen zijn verricht, dit meewegen bij zijn oordeelsvorming en daarbij afspreken om zo kort mogelijk voor de laatste raadsvergadering van 15 juli de controleverklaring af te geven.
Getrouwheid van de pgb’s in 2015
De SVB verwacht op 9 mei de budget- en voorschotconfirmatie met vrijwel alle gemeenten rond te hebben. Dit wil zeggen dat er dan overeenstemming is tussen gemeenten en de SVB over de pgb-budgetten en voorschotten in 2015. Ook is dan duidelijk over welk deel gemeenten en de SVB het niet eens zijn. Gemeenten kunnen dan in hun jaarrekening 2015 deze bedragen verwerken en de last bepalen. Het bedrag waarover tussen SVB en gemeente overeenstemming is en op basis van onderbouwing voldoende zekerheid bestaat, zal dan door de accountant van de gemeente ook als cijfermatig juist worden aangemerkt. De onderbouwing door de gemeente van het onzekere, betwiste bedrag is ook bepalend voor de oordeelsvorming van de accountant.
Ook de vaststelling van de prestatielevering is van belang. Op dit moment vindt er nog nader overleg plaats over de wijze van vaststelling van de prestatielevering.
Rechtmatigheid van de pgb’s in 2015
Op basis van de huidige planning verwacht de SVB dat de auditdienst van de SVB de controle van de rechtmatigheid van de bestedingen eind mei heeft afgerond en de controleverklaring bij de SVB-verantwoording dan is afgeven. Als de controleverklaring van de auditdienst van SVB er niet is op het moment dat het halen van de laatste raadsvergadering vóór 15 juli 2016 in het geding is, is er voor deze post een onzekerheid over de rechtmatigheid, zo schrijft de VNG in de brief. Afhankelijk van de omvang en de situatie bij andere posten kan die onzekerheid doorwerken in de strekking van de controleverklaring bij de gemeentelijke jaarrekening.
Zorg in natura
Dezelfde manier van redeneren over het getrouwe beeld en de rechtmatigheid van de PGB’s en de SVB, wordt ook toegepast bij de zorg in natura.
Al eerder een controleverklaring
In een aantal gevallen hoeven de gemeente en de accountant van de gemeente niet te wachten op de verantwoording van de SVB of een zorgaanbieder. Dit is het geval indien het bedrag waarover de (controle)informatie ontbreekt op het geheel van de gemeentelijke jaarrekening, en in combinatie met andere posten, niet materieel is en/of geen effect heeft op de soort verklaring.
Aanpassing van het jaarrekeningproces
De relatief late aanlevering van informatie door de SVB en mogelijk ook van andere partijen vraagt om afwegingen van betrokkenen. De gemeente kan ervoor kiezen om het jaarrekeningproces volledig aan te passen aan deze situatie. Dus wachten met de raadsbehandeling van de jaarrekening tot de benodigde relevante informatie er is. Op zijn laatst betekent dit behandeling in de laatste raadsvergadering voor het zomerreces.
De gemeenteraad kan er bijvoorbeeld ook voor kiezen om de voorlopige jaarrekening zonder volledig afgeronde accountantscontrole en dus zonder controleverklaring al eerder in de raad te behandelen en op een later moment de jaarrekening voorzien van een controleverklaring formeel vast te stellen. De gemeente kan dan een vergelijkbaar jaarrekening-proces aflopen als in andere jaren.
Geef een antwoord