• Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Overig
  • Magazine
    • 2025, Fusies en overnames
    • 2024, AV-Top 50
    • 2024, ICT & Kengetallen
    • 2024, Fusies en Overnames
    • 2023, Lifestyle en Carrière
    • 2023, ICT en Kengetallen
    • 2023, AV-Top 50
    • 2022, Lifestyle en Carrière
    • 2022, Bedrijfsovername
    • 2022, ICT en Kengetallen
    • 2022, AV-Top 50
  • Blog
  • Podcast
    • #11 – Schijnzelfstandigheid onder zzp’ers
    • Extra – Young professionals
    • # 10 – Terugblik 2024 en vooruitblik 2025
    • #9 – Klacht- en tuchtrecht
    • #8 – Administratiekantoren
    • Extra – Tooling
    • #7 – Regeldruk in de mkb-praktijk
    • #6 – Diversiteit en inclusie
    • #5 – Fusies en overnames in de accountancysector
    • Extra – (Corona)schuldenproblematiek
    • # 4 – De mkb-accountant en duurzaamheid
    • #3 – Arbeidsmarkt voor accountants
    • #2 – De accountancyopleiding
    • #1 – Vooruitblik 2024
  • Partners
  • Opleidingen
    • AV Young Professional
    • Summercourses
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
    • Nationaal Congres Familiebedrijven
  • AV-Top 50
    • AV-Top 50 | 2024
    • AV-Top 50 | 2023
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
  • Specialist
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • AV Young Professional
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • AV Young Professional
Accountancy Vanmorgen

  • Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Overig
  • Magazine
    • 2025, Fusies en overnames
    • 2024, AV-Top 50
    • 2024, ICT & Kengetallen
    • 2024, Fusies en Overnames
    • 2023, Lifestyle en Carrière
    • 2023, ICT en Kengetallen
    • 2023, AV-Top 50
    • 2022, Lifestyle en Carrière
    • 2022, Bedrijfsovername
    • 2022, ICT en Kengetallen
    • 2022, AV-Top 50
  • Blog
  • Podcast
    • #11 – Schijnzelfstandigheid onder zzp’ers
    • Extra – Young professionals
    • # 10 – Terugblik 2024 en vooruitblik 2025
    • #9 – Klacht- en tuchtrecht
    • #8 – Administratiekantoren
    • Extra – Tooling
    • #7 – Regeldruk in de mkb-praktijk
    • #6 – Diversiteit en inclusie
    • #5 – Fusies en overnames in de accountancysector
    • Extra – (Corona)schuldenproblematiek
    • # 4 – De mkb-accountant en duurzaamheid
    • #3 – Arbeidsmarkt voor accountants
    • #2 – De accountancyopleiding
    • #1 – Vooruitblik 2024
  • Partners
  • Opleidingen
    • AV Young Professional
    • Summercourses
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
    • Nationaal Congres Familiebedrijven
  • AV-Top 50
    • AV-Top 50 | 2024
    • AV-Top 50 | 2023
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
  • Specialist
Home » Een forensisch fraudeonderzoek: hoe verloopt dat?

Een forensisch fraudeonderzoek: hoe verloopt dat?

Blog, Nieuws

31 mei 2016 door Accountancy Vanmorgen

Accountancy Vanmorgen

Veel organisaties blijft een intern onderzoek naar fraude gelukkig bespaard – aangenomen tenminste dat de reden daarvoor niet is dat een fraude onzichtbaar blijft als gevolg van falende systemen of controles. Maar wat als er toch aanleiding blijkt te zijn voor een onderzoek?

Hoe gaat dat dan in zijn werk en wat betekent het? Zeker wanneer het om gecompliceerde onderzoeken gaat met talloze juridische, publicitaire en politieke haken en ogen, kost de beantwoording van dergelijke vragen minstens een half boek. Om toch op hoofdlijnen een indruk te krijgen van wat een (fraude-) onderzoek behelst, behandelt dit artikel enkele aspecten die in ieder onderzoek een rol spelen.

Het begrip forensisch onderzoek

Een forensisch onderzoek draagt die naam vanwege de verwijzing naar het Romeinse forum waar vroeger recht werd gesproken. ‘Forensisch onderzoek’ heeft dus niet alleen te maken met de bloederige variant waarmee verwoede CSI-kijkers dit plachten te associëren. Het wil niet meer en niet minder zeggen dan dat het gaat om onderzoek ten behoeve van het recht – en dat is dus niet alleen strafrecht. Een consequentie van dit uitgangspunt is dat de manier waarop een onderzoek in al zijn onderdelen wordt uitgevoerd aan allerlei eisen van nauwkeurigheid moet voldoen. Die nauwkeurigheid geldt niet alleen met betrekking tot de afzonderlijke feiten en omstandigheden die een onderzoek tracht bloot te leggen, maar ook heel sterk voor de manier waarop de onderzoekers die boven water weten te halen. Wanneer vermoedens van fraude bewaarheid worden, zal de opdrachtgever mogelijkerwijs juridische stappen willen zetten. En dat maakt alleen kans op succes wanneer – nog los van de noodzakelijke kracht van de feitelijke bevindingen – de resultaten van een onderzoek op een procedureel correcte manier tot stand zijn gekomen.

Het kader van een zorgvuldig onderzoek

De handvatten voor een zorgvuldige uitvoering van een onderzoek zijn vastgelegd in wetgeving zoals de Wet Particuliere beveiligingsorganisaties en Recherchebureaus (WPBR) en de regelgeving voor accountants.

Los van deze kaders wordt de werkwijze bij een onderzoek voor een belangrijk deel bepaald door het startpunt, de opdrachtbevestiging. Die vormt voor onderzoekers de kapstok waaraan het hele onderzoek komt te hangen. Die opdrachtbevestiging mag niet te smal zijn (te weinig haken aan de kapstok) waardoor onderzoekers onderweg tegen onvermoede grenzen aanlopen, maar ook niet te breed (te veel haken aan de kapstok), waardoor een onderzoek ‘wegloopt’ of opgezadeld raakt met vragen die zich niet laten beantwoorden. Omdat op voorhand de ‘scope’ niet geheel te overzien is – anders was het onderzoek niet nodig – trachten onderzoekers en opdrachtgever van te voren een zo werkbaar mogelijke opdracht te formuleren.  Daarbij geven ze ook altijd aan wat het doel van het onderzoek is, zoals het eventueel ondernemen van juridische stappen.

De stappen van een onderzoek

Op basis van die opdrachtformulering kunnen de onderzoekers vervolgens aan de slag. Eén van de eerste stappen is het inventariseren en veiligstellen van relevante brongegevens die bij de opdrachtgever berusten. Tegenwoordig zijn dat steeds vaker digitale data. Het veiligstellen daarvan moet zodanig gebeuren dat de integriteit van de data niet wordt aangetast: anders zou iemand achteraf kunnen beweren dat de data gemanipuleerd zijn.

Het doorzoeken van digitale data, dat steeds meer de standaard wordt, gebeurt met behulp van geavanceerde zoeksoftware. Integis werkt bijvoorbeeld met Zylab, dat enorme hoeveelheden digitale data niet alleen doorzoekbaar maakt, maar onderzoekers ook in staat stelt hun bevindingen te ordenen. Dat betekent overigens niet dat die onderzoekers zomaar hun gang kunnen gaan in digitale bestanden, zoals bijvoorbeeld e-mailboxen. Het voert te ver om op de details hiervan in te gaan, maar onderzoekers zijn wettelijk verplicht om zich daarbij aan bepaalde regels te houden. Ze mogen bijvoorbeeld simpel gezegd niet zomaar willekeurig gaan ‘vissen’ in bestanden. Ze moeten verantwoorden waarom en hoe ze naar bepaalde informatie op zoek gaan.

Naast onderzoek in gegevens die bij de opdrachtgever aanwezig zijn, kan ook onderzoek in allerlei openbare bronnen plaatsvinden. Het gaat dan om informatie in het publieke domein, maar ook informatie uit semi-openbare bronnen, in de vorm van (internationale, vaak commerciële) databases waarin allerlei informatie is opgeslagen over ondernemingen en personen.

De derde component van een onderzoek is het voeren van interviews met personen. Daarbij gaat het om zowel rechtstreeks betrokkenen als om personen die indirect zijn betrokken maar mogelijk nuttige informatie kunnen leveren. De eerder genoemde opdrachtbevestiging (in combinatie met de doelstelling) speelt hierbij een belangrijke rol en wordt gebruikt bij het van tevoren informeren van uit te nodigen interviewkandidaten. Zo weet iedereen binnen welk kader het interview plaatsvindt. Interviews vinden altijd plaats op basis van vrijwilligheid. Onderzoekers van een onderzoeksbureau als Integis zijn immers gewone burgers zonder opsporingsbevoegdheid en beschikken niet over dwangmiddelen. De geïnterviewden krijgen na afloop altijd een conceptgespreksverslag voorgelegd dat zij desgewenst kunnen aanvullen en corrigeren – mits dat niet te veel afwijkt van hetgeen eerder tegenover de onderzoekers is verklaard. Na parafering en ondertekening vormt een dergelijk verslag een van de grondslagen voor de conceptrapportage die de onderzoekers vervolgens gaan opstellen.

Een belangrijk sluitstuk van ieder onderzoek vormt het wederhoor. In het kader van wederhoor krijgt een betrokkene relevante delen van de conceptrapportage voorgelegd, voor zover die betrekking hebben op het handelen en/of nalaten van die betrokkene. Hij of zij krijgt dan de gelegenheid om eventuele feitelijke onjuistheden of onvolledigheden bij de weergave van feiten en omstandigheden aan te geven. De onderzoekers wegen vervolgens dit commentaar alvorens de definitieve rapportage vast te stellen die uiteindelijk naar de opdrachtgever gaat.

De rapportage en dan…

In principe is de rapportage voor de opdrachtgever bestemd en mag het document niet zomaar worden verspreid. De bevindingen zouden dan een eigen leven kunnen gaan leiden en de belangen van personen onevenredig kunnen schaden. In veel gevallen worden echter van te voren al afspraken gemaakt over een wijdere verspreiding of zelfs het publiek maken van de onderzoeksresultaten. Dat laatste is sterk afhankelijk van de aard van een onderzoek en zal in de publieke sector eerder aan de orde zijn dan in de private sector.

Eveneens afhankelijk van het soort onderzoek zijn de eventuele acties die de opdrachtgever vervolgens op basis van de bevindingen onderneemt. In het ernstigste geval kan de rapportage de basis vormen voor een strafrechtelijke aangifte. In andere gevallen kan het gaan om civielrechtelijke of arbeidsrechtelijke stappen. Zoals we al in een eerder artikel aangaven, kan een onderzoek echter ook iemand vrijpleiten. In bijna alle gevallen geldt echter dat een onderzoeksrapport zwakke plekken blootlegt in de interne organisatie. Daarmee biedt het onderzoeksresultaat vaak een goed uitgangspunt voor het aanbrengen van noodzakelijke verbeteringen en het verhogen van het bewustzijn van risico’s.

Zorgvuldigheid centraal

In het voorgaande zijn de grote lijnen van een onderzoek geschetst. Zorgvuldigheid staat bij het hele onderzoeksproces centraal. Dat streven staat soms op gespannen voet met de wens om een onderzoek zo snel mogelijk tot een goed einde te brengen. Eerbiediging van de rechten van betrokken brengt bijvoorbeeld met zich mee dat zij een redelijke gelegenheid krijgen om te reageren op het concept van een interviewverslag of dat van een rapportage. Maar het is ook een dergelijke zorgvuldigheid die uiteindelijk de kracht en de kwaliteit bepaalt van een succesvol onderzoek.

Drs. P.C.M. Koedijk (rechts op de foto) en drs. F.M.D. van Zeeland RA werken bij Integis. Een onafhankelijk, zelfstandig kantoor op het gebied van financieel integriteitsonderzoek

Categorie: Blog, Nieuws Tags: forensisch onderzoek, fraude

Tags: forensisch onderzoek, fraude

Gerelateerde artikelen

14 mei 2025

Fraude bij BumaStemra, accountant Forvis Mazars trekt goedkeurende verklaring in

13 mei 2025

Omzet niet uitgesplitst: fraude met zorgsubsidie niet bewezen

12 mei 2025

Medewerkster Belgische spoorwegen verduisterde miljoen euro met nepfacturen

7 mei 2025

PwC: fictieve jaarcijfers bij Nutreco door angstcultuur en gebrekkige controle

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Kennispartner

Leiderschap richting young profs vraagt om aandacht, ambitie en actie

Partnercarrousel

E-facturatie nu beschikbaar voor alle klanten Exact Online
AI voor mkb-accountants: pas op voor middelmaat
AFAS Software maakt in 2025 overstap naar volledig elektrisch wagenpark  
Meegroeien met een mkb-ondernemer is minder spannend dan je denkt
Een geautomatiseerde boekhouding? Dit merkt je klant daarvan!
Zo stel je eenvoudig en gestructureerd de jaarrekening op vanuit een administratie
AV-Top 50 | AI in de accountancy: een nieuwe samenwerking
De route naar een datagedreven kantoor
Hoe Solvinity onkostendeclaraties sneller verwerkt met Klippa
Waarom samenwerking in de accountancysector nu belangrijker is dan ooit
Ook met e-facturatie als norm blijft factuurverwerkingssoftware onmisbaar
Onverwachte Amerikaanse belastingverplichting voor Nederlandse ondernemer in Nederland
Ondersteun je klanten beter, sneller en met minder handmatig werk.
De omvang van erfenissen neemt toe, zo geef je goed advies
Laat taal niet de groei van je kantoor tegenhouden.
Deadline gemist voor DAC7-rapportage? Dit kun je doen!
Consolideren met wederzijds belang
Duurzame klantrelaties in de accountancy
Accountants en bedrijfswaardering: je bent een onmisbare schakel
Waarom accountants liever anoniem werkgevers verkennen
Earn-out: in de praktijk
Tussen spreadsheet en cloud: onderzoek naar populaire software bij accountants (2024-2025)
Koppel met financiele software in 1 klik
Slim en succesvol financepersoneel werven? Deze acht tips helpen je op weg
Zo factureer je abonnementen razendsnel
Documentbeheer: accountants worstelen met versnippering, compliance en SharePoint
Waarom jouw accountantskantoor over moet op bellen met Microsoft Teams
Werk jij harder dan nodig is? Zo vang je de pieken op
“Moderne software is waardevol voor je onderneming”
Wat betekent het einde van het Logius Portaal voor het deponeren van je jaarrekening? 
Vijf tips voor het efficiënt beheren van klantdossiers 
De mens is “nooit” de oorzaak van een datalek 
Fusies en overnames in de accountancysector: wat betekent dit voor jou als accountant?
Microsoft Copilot in de toekomst
ICT & Kengetallen | Bouwstenen om de adviesrol op en uit te bouwen
Bjorn Lunden introduceert PSD2-bankkoppeling voor ondernemers en accountants
SharePoint of een Document Hub – wat werkt beter voor accountants?
ICT & Kengetallen | “Accountantskantoren kunnen veel sneller factureren”
Hyarchis en PKIsigning lanceren integratie voor digitale ondertekening
Wanneer heeft een werknemer recht op een doorbetaalde vrije dag?
Meer tijd voor medewerkers door digitalisering dankzij HR workflows
Hoe kan ik mijn klanten helpen met duurzaamheidsinvesteringen?
Sportlink en AFAS bundelen kracht en kennis om sportclubs financieel fit te maken
Hoe financier je werkkapitaal voor een onderneming?
Meer financiële ruimte? De energiebon als slimme oplossing
Het ‘zo-goed-als-zeker’-criterium van de Hoge Raad
Bouw een sterk accountancyteam en stimuleer teamontwikkeling
Waarom klanten meer verwachten dan een jaarrekening
Loonontwikkelingen in 2024: zowel kansen als bedreigingen voor ondernemers
Werkgeverslasten berekenen: vijf vragen beantwoord     
ICT & Kengetallen | Snel, betrouwbaar en veilig op de plek van bestemming
Een netwerk vol kennisen ervaring
AV-Top 50 | Gratis opleiding belangrijk wapen in strijd tegen personeelstekort
Als de zzp’er toch een werknemer is: herkwalificatie
Wat er mis kan gaan bij een slechte aandeelhoudersovereenkomst: lessen uit recente rechtspraak
Waarom 25 maart 2024 een belangrijke datum is

Vacatures

Assistent Accountant
Schipper Accountants
Gevorderd Assistent Accountant Samenstelpraktijk
Kaap Hoorn
Zelfstandig Assistent Accountant
Hendriksen
Agro Accountant
Schipper Accountants
Assistent accountant controlepraktijk
Scab
Accountant mkb- Gorinchem
aaff
Adviseur Agro
Schipper Accountants
Assistent accountant mkb- Zelhem
aaff
Accountant AA
Hendriksen Accountants en Adviseurs
Ervaren Assistent Accountant- Gouda
WEA
Finance Consultant
a.s Works
Adviseur accountancy Agri & Food – Zwolle
aaff
Gevorderd Assistent Accountant Auditpraktijk
PIA Group
Junior Adviseur mkb
KRC van Elderen
Assistent Accountant gevorderd AA Zwijndrecht
PIA
Beginnend Assistent Accountant Audit & Assurance
PIA Group
Adviseur mkb / Accountant
KRC Van Elderen
Relatiebeheerder  
Scab
Zelfstandig Assistent Accountant Samenstel
Steens & Partners Accountants en Adviseurs
Accountant Agri & Food- Gorinchem
aaff
Adviseur accountancy Agri & Food – Hoogeveen
aaff
Adviseur Vakspecialist Accountancy
Schipper Accountants
Controleleider
PIA Group
Adviseur Accountancy Agri & Food – Raamsdonksveer
aaff
Accountant met partnerambitie
Schipper Accountants
zelfstandig assistent accountant samenstelpraktijk
Scab
Assistent accountant Agri & Food – Raamsdonksveer
aaff
Financieel administratief medewerker
Scab
Gevorderd assistent Accountant – Controlepraktijk
PIA Group
Assistent Accountant Controlepraktijk (Audit) Gouda
WEA Gouda
Senior Assistent Accountant
Schipper Accountants
Zelfstandig Assistent Accountant Samenstelpraktijk
PIA Group
Abonneer nieuwsbrief AV

Meest gelezen

  • Salderingsrecht blijft vermoedelijk van kracht voor zonnepaneelbezitters, ook na 2027 35.7k weergaven

  • Limburgse boekhouder trekt spoor van faillissementen 19.7k weergaven

  • Verdachte transacties paardenhandel komen dierenarts na FIOD-onderzoek duur te staan 10.9k weergaven

  • ING: accountants lopen bovengemiddeld risico op vervanging door AI 7.9k weergaven

  • Fraude bij BumaStemra, accountant Forvis Mazars trekt goedkeurende verklaring in 6.4k weergaven

Vraag en aanbod

Ter overname aangeboden: administratiekantoor in Overijssel met sectorspecialisatie
Ter overname aangeboden: Accountantskantoor in de kop van Noord-Holland
Ter overname aangeboden: administratiekantoor in de regio Doetinchem
Ter overname gezocht: accountants- of administratiekantoor regio Rotterdam
Administratiekantoor ter overname gezocht
Mbi-kandidaat gezocht voor accountantskantoor in medische sector
Samenwerking gezocht/aangeboden door audit-onlykantoor
Ter overname gezocht: administratiekantoren in heel Nederland
Mbi-kandidaat voor administratiekantoor in Zeewolde gezocht
Ter overname of fusie gezocht: accountants- of belastingadvieskantoor Noordoost-Brabant
Ter overname/aansluiting gezocht: accountants-, belastingadvies- en administratiekantoor in de regio Kennemerland
Administratiekantoor regio Hendrik Ido Ambacht ter overname gezocht
Mbi-kandidaat voor administratiekantoor regio Den Haag gezocht
Mbi-kandidaat gezocht voor accountantskantoor uit de regio Eindhoven
Mbi-kandidaten en/of accountantskantoor gezocht in Zeeland
Samenwerking aangeboden voor wettelijke controles
Mbi-kandidaat voor administratiekantoor in Rotterdam gezocht
Mbi-kandidaat gezocht voor accountantskantoor uit Twente

Accountancy Vanmorgen (AV) is het platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en wetenswaardigheden in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blog
  • Partners
  • Opleidingen
  • Vacatures
  • AV-events

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers Vanmorgen
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
Cookies
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt Accountancy Vanmorgen gebruik van cookies. Klik op instellingen om de cookie instellingen te wijzigen.
  • Ik ga akkoord
  • Instellingen
  • Functionele cookies zijn noodzakelijk voor de werking van deze website.
  • We gebruiken Google Analytics, netjes geanonimiseerd.
  • We gebruiken de marketing cookies om gepersonaliseerde advertenties te tonen.
  • Annuleren
  • Ik ga akkoord

Instellingen