• Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • Lifestyle en carrière
    • AV-Top 50
    • Corona
    • Checkpoints
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Accountancy Vanmorgen

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
Aanmelden nieuwsbrief
  • Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • Lifestyle en carrière
    • AV-Top 50
    • Corona
    • Checkpoints
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
Home » Een forensisch fraudeonderzoek: hoe verloopt dat?

Een forensisch fraudeonderzoek: hoe verloopt dat?

Blog, Nieuws

31 mei 2016 door Accountancy Vanmorgen

Accountancy Vanmorgen

Veel organisaties blijft een intern onderzoek naar fraude gelukkig bespaard – aangenomen tenminste dat de reden daarvoor niet is dat een fraude onzichtbaar blijft als gevolg van falende systemen of controles. Maar wat als er toch aanleiding blijkt te zijn voor een onderzoek?

Hoe gaat dat dan in zijn werk en wat betekent het? Zeker wanneer het om gecompliceerde onderzoeken gaat met talloze juridische, publicitaire en politieke haken en ogen, kost de beantwoording van dergelijke vragen minstens een half boek. Om toch op hoofdlijnen een indruk te krijgen van wat een (fraude-) onderzoek behelst, behandelt dit artikel enkele aspecten die in ieder onderzoek een rol spelen.

Het begrip forensisch onderzoek

Een forensisch onderzoek draagt die naam vanwege de verwijzing naar het Romeinse forum waar vroeger recht werd gesproken. ‘Forensisch onderzoek’ heeft dus niet alleen te maken met de bloederige variant waarmee verwoede CSI-kijkers dit plachten te associëren. Het wil niet meer en niet minder zeggen dan dat het gaat om onderzoek ten behoeve van het recht – en dat is dus niet alleen strafrecht. Een consequentie van dit uitgangspunt is dat de manier waarop een onderzoek in al zijn onderdelen wordt uitgevoerd aan allerlei eisen van nauwkeurigheid moet voldoen. Die nauwkeurigheid geldt niet alleen met betrekking tot de afzonderlijke feiten en omstandigheden die een onderzoek tracht bloot te leggen, maar ook heel sterk voor de manier waarop de onderzoekers die boven water weten te halen. Wanneer vermoedens van fraude bewaarheid worden, zal de opdrachtgever mogelijkerwijs juridische stappen willen zetten. En dat maakt alleen kans op succes wanneer – nog los van de noodzakelijke kracht van de feitelijke bevindingen – de resultaten van een onderzoek op een procedureel correcte manier tot stand zijn gekomen.

Het kader van een zorgvuldig onderzoek

De handvatten voor een zorgvuldige uitvoering van een onderzoek zijn vastgelegd in wetgeving zoals de Wet Particuliere beveiligingsorganisaties en Recherchebureaus (WPBR) en de regelgeving voor accountants.

Los van deze kaders wordt de werkwijze bij een onderzoek voor een belangrijk deel bepaald door het startpunt, de opdrachtbevestiging. Die vormt voor onderzoekers de kapstok waaraan het hele onderzoek komt te hangen. Die opdrachtbevestiging mag niet te smal zijn (te weinig haken aan de kapstok) waardoor onderzoekers onderweg tegen onvermoede grenzen aanlopen, maar ook niet te breed (te veel haken aan de kapstok), waardoor een onderzoek ‘wegloopt’ of opgezadeld raakt met vragen die zich niet laten beantwoorden. Omdat op voorhand de ‘scope’ niet geheel te overzien is – anders was het onderzoek niet nodig – trachten onderzoekers en opdrachtgever van te voren een zo werkbaar mogelijke opdracht te formuleren.  Daarbij geven ze ook altijd aan wat het doel van het onderzoek is, zoals het eventueel ondernemen van juridische stappen.

De stappen van een onderzoek

Op basis van die opdrachtformulering kunnen de onderzoekers vervolgens aan de slag. Eén van de eerste stappen is het inventariseren en veiligstellen van relevante brongegevens die bij de opdrachtgever berusten. Tegenwoordig zijn dat steeds vaker digitale data. Het veiligstellen daarvan moet zodanig gebeuren dat de integriteit van de data niet wordt aangetast: anders zou iemand achteraf kunnen beweren dat de data gemanipuleerd zijn.

Het doorzoeken van digitale data, dat steeds meer de standaard wordt, gebeurt met behulp van geavanceerde zoeksoftware. Integis werkt bijvoorbeeld met Zylab, dat enorme hoeveelheden digitale data niet alleen doorzoekbaar maakt, maar onderzoekers ook in staat stelt hun bevindingen te ordenen. Dat betekent overigens niet dat die onderzoekers zomaar hun gang kunnen gaan in digitale bestanden, zoals bijvoorbeeld e-mailboxen. Het voert te ver om op de details hiervan in te gaan, maar onderzoekers zijn wettelijk verplicht om zich daarbij aan bepaalde regels te houden. Ze mogen bijvoorbeeld simpel gezegd niet zomaar willekeurig gaan ‘vissen’ in bestanden. Ze moeten verantwoorden waarom en hoe ze naar bepaalde informatie op zoek gaan.

Naast onderzoek in gegevens die bij de opdrachtgever aanwezig zijn, kan ook onderzoek in allerlei openbare bronnen plaatsvinden. Het gaat dan om informatie in het publieke domein, maar ook informatie uit semi-openbare bronnen, in de vorm van (internationale, vaak commerciële) databases waarin allerlei informatie is opgeslagen over ondernemingen en personen.

De derde component van een onderzoek is het voeren van interviews met personen. Daarbij gaat het om zowel rechtstreeks betrokkenen als om personen die indirect zijn betrokken maar mogelijk nuttige informatie kunnen leveren. De eerder genoemde opdrachtbevestiging (in combinatie met de doelstelling) speelt hierbij een belangrijke rol en wordt gebruikt bij het van tevoren informeren van uit te nodigen interviewkandidaten. Zo weet iedereen binnen welk kader het interview plaatsvindt. Interviews vinden altijd plaats op basis van vrijwilligheid. Onderzoekers van een onderzoeksbureau als Integis zijn immers gewone burgers zonder opsporingsbevoegdheid en beschikken niet over dwangmiddelen. De geïnterviewden krijgen na afloop altijd een conceptgespreksverslag voorgelegd dat zij desgewenst kunnen aanvullen en corrigeren – mits dat niet te veel afwijkt van hetgeen eerder tegenover de onderzoekers is verklaard. Na parafering en ondertekening vormt een dergelijk verslag een van de grondslagen voor de conceptrapportage die de onderzoekers vervolgens gaan opstellen.

Een belangrijk sluitstuk van ieder onderzoek vormt het wederhoor. In het kader van wederhoor krijgt een betrokkene relevante delen van de conceptrapportage voorgelegd, voor zover die betrekking hebben op het handelen en/of nalaten van die betrokkene. Hij of zij krijgt dan de gelegenheid om eventuele feitelijke onjuistheden of onvolledigheden bij de weergave van feiten en omstandigheden aan te geven. De onderzoekers wegen vervolgens dit commentaar alvorens de definitieve rapportage vast te stellen die uiteindelijk naar de opdrachtgever gaat.

De rapportage en dan…

In principe is de rapportage voor de opdrachtgever bestemd en mag het document niet zomaar worden verspreid. De bevindingen zouden dan een eigen leven kunnen gaan leiden en de belangen van personen onevenredig kunnen schaden. In veel gevallen worden echter van te voren al afspraken gemaakt over een wijdere verspreiding of zelfs het publiek maken van de onderzoeksresultaten. Dat laatste is sterk afhankelijk van de aard van een onderzoek en zal in de publieke sector eerder aan de orde zijn dan in de private sector.

Eveneens afhankelijk van het soort onderzoek zijn de eventuele acties die de opdrachtgever vervolgens op basis van de bevindingen onderneemt. In het ernstigste geval kan de rapportage de basis vormen voor een strafrechtelijke aangifte. In andere gevallen kan het gaan om civielrechtelijke of arbeidsrechtelijke stappen. Zoals we al in een eerder artikel aangaven, kan een onderzoek echter ook iemand vrijpleiten. In bijna alle gevallen geldt echter dat een onderzoeksrapport zwakke plekken blootlegt in de interne organisatie. Daarmee biedt het onderzoeksresultaat vaak een goed uitgangspunt voor het aanbrengen van noodzakelijke verbeteringen en het verhogen van het bewustzijn van risico’s.

Zorgvuldigheid centraal

In het voorgaande zijn de grote lijnen van een onderzoek geschetst. Zorgvuldigheid staat bij het hele onderzoeksproces centraal. Dat streven staat soms op gespannen voet met de wens om een onderzoek zo snel mogelijk tot een goed einde te brengen. Eerbiediging van de rechten van betrokken brengt bijvoorbeeld met zich mee dat zij een redelijke gelegenheid krijgen om te reageren op het concept van een interviewverslag of dat van een rapportage. Maar het is ook een dergelijke zorgvuldigheid die uiteindelijk de kracht en de kwaliteit bepaalt van een succesvol onderzoek.

Drs. P.C.M. Koedijk (rechts op de foto) en drs. F.M.D. van Zeeland RA werken bij Integis. Een onafhankelijk, zelfstandig kantoor op het gebied van financieel integriteitsonderzoek

Categorie: Blog, Nieuws Tags: forensisch onderzoek, fraude

Tags: forensisch onderzoek, fraude

Gerelateerde artikelen

16 mei 2022

Celstraffen voor mkb-oplichters die zich voordeden als medewerkers fiscus

16 mei 2022

Nog eens twintig man in de kraag gevat bij onderzoek TVL-fraude

14 mei 2022

Onderzoek Deloitte naar mondkapjesdeal mogelijk niet voor de zomer afgerond

10 mei 2022

Onderzoek naar miljoenenfraude TVL met behulp van valse omzetgegevens

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meest gelezen

  • Dga fiscaal advies- en administratiekantoor op de vingers getikt over bijtelling en gebruikelijk loon
  • Hoge Raad: geen rechtsherstel box 3 voor belastingplichtigen die te laat bezwaar maakten
  • BDO naar rechter om ex-werknemer 385 euro te laten terugbetalen
  • ‘Edelachtbare, ik betaalde mijn boekhouder in drugs’

Partnercarrousel

Wat zijn de highlights uit het nieuwe pensioenstelsel?
Kantoren laten kansen liggen bij automatisering interne processen
Visma Pinkweb logo
Digitaal ondertekenen met Visma | PinkWeb nu nog vollediger
Belastingaangifte 2021: doorvragen helpt (7 voorbeelden)
Exact logo
Exact lanceert Exact Globe+
Yuki logo 042021
Waarom de moderne accountant investeert in cloud-accounting
Asista Werkplekbeheer biedt Practical een veilige totaaloplossing
Integrated Accounting: controle en inzicht over alle processen
Waarom een accountancy-dashboard werkt voor kantoren met ambitie 
Slimme koppelingen voor een toekomstbestendig accountantskantoor
AFAS lanceert complete boekhoudoplossing voor ondernemers en accountantskantoren
Software succesvol maken voor jouw kantoor? Arjan geeft advies
3 randvoorwaarden voor een schaalbaar advieskantoor
Het verschil tussen payroll en salarisadministratie
Zwangerschap: hoe zit het met verlof en verzuim?
4 tips hoe je omgaat met veranderende software en applicaties
Personalia | Annemarie van der Pol wordt nieuwe COO bij SBR Nexus
Zo werk je als accountant goed samen met je klanten
Hoge werkdruk en gebrek aan ‘handjes’?
De digitale handtekening: wat moet je er als accountant over weten?
Fiscount en Markus Verbeek Praehep gaan opleidingsaanbod combineren
Qics NEN en ISO 27001 en NEN 7510 gecertificeerd
Van bv naar eenmanszaak; wat zijn de fiscale gevolgen?
‘Er is voor de MKB-accountant een wereld te winnen’
Rol van de accountant anno 2022
keurmerk ritregistratie
Geld besparen met BTW over privégebruik auto
Door dreigende nieuwe rechtspraak is vertrouwenspersoon in de accountancybranche verstandiger dan ooit 
Credion
Credion Den Haag breidt uit naar Delft-Westland
Leergang Herstructureringsdeskundige voor accountants wordt herhaald

Checkpoints van Fiscount en AV

Abonneer nieuwsbrief AV

Vacatures

Jaarrekening Specialist, Dordrecht
Visser &Visser
Professional – Medewerker accountancy
Van Oers
Supervisor Compilation
CROP
Gevorderd assistent accountant in Sliedrecht
Moore DRV
Senior Assistant Accountant RA – Alkmaar, Amsterdam, Hoofddorp, Utrecht, Rotterdam, Eindhoven en Heerlen
RSM
Senior Assistent Accountant Controlepraktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Manager accountancy samenstelpraktijk
acconavm
IT auditor Alphen aan den rijn
Lansigt
Zelfstandig Assistent Accountant, Barendrecht
Visser & Visser
Accountmanager Accountant AGRO
acconavm
Manager Accountancy & Advies
Lentink De Jonge
Werken als Salarismedewerker Interim en Detachering
Rikst
Relatiebeheerder BonsenReuling Doetinchem
BonsenReuling
Ervaren agro-fiscalist | HBO | WO | 24 – 40 uur | Thuiswerken | Groot netwerk
Assistent-Accountant (gevorderd)
KRC Van Elderen
Fiscalist
Extendum
Supervisor Assurance
CROP
Assistent Accountant
Schuiteman
Assistent Accountant (24-40 uur) – Alkmaar/Heerhugowaard/Beverwijk
De Hooge Waerder
(Senior) marketeer
Fiscount
Relatiebeheerder / Accountant
KRC Van Elderen
Klantmanager
Finance Plus
Controleleider
SNP Adviseurs
Controleleider  
Scab
Controleleider in Terneuzen
DRV
Assistent accountant samenstelpraktijk
Van der Vlugt Accountants
Supervisor Compilation
CROP
Tax Manager
Crop
Relatiebeheerder zelfstandig (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Senior Accountant / Teamleider Samenstelpraktijk, vestiging Barneveld
Visser & Visser
Assistent Accountant in audit & iAccountancy Praktijk
Coney
Fiscaal jurist
WEA Accountants & Adviseurs
Accountant AA (24-40 uur) – Beverwijk
De Hooge Waerder
Ervaren accountmanager
Fiscount
Relatiebeheerder Accountancy
Visma
Beginnend Assistent-Accountant 
KRC Van Elderen
Fiscount Fiscalisten
Fiscount
Staff Compilation
CROP
Assistent accountant controlepraktijk
Scab
Senior Assistent Accountant Samenstel​praktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Relatiebeheerder
Scab
(Senior) controller / teamleider Rotterdam
Yaarwerk
Assistent accountant Controlepraktijk
Van der Vlugt Accountants
Compliance officer vaktechneut (24-32 uur in overleg)
UNP accountants adviseurs
Assistent Accountant, Oud-Beijerland
Visser & Visser
Accountant (AA/RA)
SMK Accountants
Zelfstandig assistent accountant samenstel
SNP Adviseurs
Accountant relatiebeheerder in Rotterdam
Moore DRV
Accountant Internationaal
Visser & Visser
Ervaren accountantsadviseurs (AA/RA)| HBO | 24 – 40 uur | Thuiswerken | Groot netwerk
Fiscount
Ervaren fiscalist-estate planner
Fiscount
Accountant, Amstelveen
Stolwijk Registeraccountants en Belastingadviseurs
Specialist sociale zekerheid
Fiscount
Ervaren controleleider (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Supervisor Assurance
CROP
Fiscount zoekt een specialist sociale zekerheid
Fiscount
Senior Assistent Accountant
Schuiteman
Opdrachtleider met belangstelling om ook ITGC thema op te pakken
Coney
(Junior) Assistent Accountant Samenstelpraktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Senior Supervisor Assurance
CROP
Manager Assurance
CROP
Gevorderde assistent accountancy MKB- Beek -Maastricht
acconavm
Senior Assistent Accountant RA
Share Impact Accountants
Junior administratief medewerker Nieuwegein, 32-40 uur
van helder
Medewerker Financiële administratie (m/v/x) 24-40 uur, Den Haag
Duits-Nederlandse Handelskamer
Professional – Loonadministrateur
Van Oers Accountancy & Advies
Accountant Internationaal
Visser & Visser
Salarismedewerker Interim en Detachering
Rikst
Fiscalist
SNP Adviseurs
Partner & Externe Accountant
Coney
Assistent-Accountant (gevorderd) / aankomend adviseur MKB
KRC Van Elderen
Assistent Accountant, Ede 24 – 40 uur
Schuiteman
Boekhouder – Accounting & Treasury (m/v/x) 20-24 uur, Amsterdam en hybride
Duits-Nederlandse Handelskamer
Administratief consulent (32-40 uur)
BROADSTREET
(Zelfstandig) assistent-accountant
van de Kamp & van Gelder
Assistent accountant in Breda
Moore DRV
Manager bij Coney Accountancy & Analytics (min 32 uur)
Coney
Beginnend assistent-accountant samenstelafdeling
SMK Accountants
Senior IT-Audit Professional
CROP
Professional – Loonadministrateur Onderwijs
Van Oers
Assistent Accountant (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn, Gouda of Ridderkerk)
Lansigt
Fiscount zoekt accountants (AA/RA)
Fiscount
Ervaren allround fiscalisten in Noord-West en Oost-Nederland
Fiscount
Product Marketing Specialist Accountancy
Visma
Controleleider (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn of Ridderkerk)
Lansigt
Ervaren assistent-accountant en afgestudeerde AA-er
WEA Accountants & Adviseurs
Gevorderd Assistent Audit (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn, Gouda of Ridderkerk) 
Lansigt
Assistent Accountant, 32 – 40 uur Goes
acconavm
(Junior) Assistent Accountant Controlepraktijk (Audit)
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Accountant manager samenstel in Middelburg
Moore DRV
Accountant AA (24-40 uur per week in Alphen aan den Rijn of Gouda)
Lansigt
Adviseur MKB Accountancy
NBA
Assistent accountant – samenstelpraktijk
Scab
Financial Controller
ENTRPNR
Fiscaal medewerker accountantspraktijk
Van der Vlugt Accountants
Assistent accountant
Rikst
Controleleider
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Startend assistent accountant (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Ondernemende Belastingadviseur
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Assistent Controlepraktijk (24-40 uur) – Alkmaar
De Hooge Waerder

Accountancy Vanmorgen (AV) is het platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en wetenswaardigheden in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blog
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
  • AV-events

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
Cookies
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt Accountancy Vanmorgen gebruik van cookies. Klik op instellingen om de cookie instellingen te wijzigen.
  • Ik ga akkoord
  • Instellingen
  • Functionele cookies zijn noodzakelijk voor de werking van deze website.
  • We gebruiken Google Analytics, netjes geanonimiseerd.
  • We gebruiken de marketing cookies om gepersonaliseerde advertenties te tonen.
  • Annuleren
  • Ik ga akkoord

Instellingen