Het Huis voor Klokkenluiders, dat sinds 1 juli vorig jaar is ingesteld als loket voor het melden van misstanden op het werk, heeft in het eerste halfjaar 532 meldingen gekregen. Volgens het Huis betalen klokkenluiders een hoge prijs voor hun melding: vaak volgt ontslag.
De verwachting was dat er aanzienlijk minder werknemers contact zouden opnemen met het loket: “In het eerste halfjaar namen ruim 500 werknemers contact op met het Huis voor een verzoek om advies. Dat is ongeveer het dubbele van het aanvankelijk verwachte aantal adviesverzoeken”, aldus de organisatie in het jaarverslag.
70 klokkenluiders
Van alle adviesverzoeken hadden er 70 betrekking op een klokkenluiderszaak. Eind december werden er nog 183 zaken onderzocht. “Het moet dan gaan om een werkgerelateerde misstand met een maatschappelijk belang, zoals bijvoorbeeld een overtreding van de wet of situaties die gevaar op kunnen opleveren voor personen, de volksgezondheid of het milieu. In 35% van de gevallen moet de zaak nader worden uitgezocht om te kunnen bepalen of de situatie inderdaad aan die randvoorwaarden voldoet. In de overige gevallen verwijst het Huis de melder door naar de juiste instantie.” Van de 70 zaken zijn er 28 gesloten. “In een aantal gevallen omdat de klokkenluider uiteindelijk toch niet verder wilde gaan met melden van de misstand.”
Benadeling
Wie zich ook bij de werkgever meldt als klokkenluider, plukt daarvan vaak de wrange vruchten: 75% van hen ervaart benadeling in de vorm van ontslag of het niet verlengen van het arbeidscontract. “Ik vind het buitengewoon ernstig dat iemand die op zijn werk te goeder trouw een melding doet van een mogelijke misstand vaak zo’n hoge prijs betaalt. Dat bewijst eens te meer dat het wettelijk verbod op benadeling dat vanaf 1 juli 2016 geldt er niet voor niets is”, zegt voorzitter Paul Loven van het Huis van Klokkenluiders. Naast ontslag is pesten, bedreiging of onder druk zetten een andere veel voorkomende vorm van benadeling.
Fraude en diefstal
In de helft van de erkende zaken gaat het om een misstand in de private sector; bij een derde gaat het om de publieke sector. “In de private en semipublieke sector komt fraude, verduistering of diefstal het vaakst voor; in de publieke sector betreft het veelal schendingen van voorschriften of regels.”
Werkgeversadvies
Ook werkgevers weten het klokkenluidershuis te vinden voor praktisch advies over integriteit en het toewerken naar een open organisatiecultuur. “Doel daarvan is dat meldprocessen bij werkgevers worden geprofessionaliseerd en dat eventuele meldingen van misstanden sneller worden op- en aangepakt. Ook medezeggenschapsraden kunnen hier een belangrijke rol in spelen. In het afgelopen halfjaar werd het Huis daarover ongeveer 300 maal door werkgevers benaderd.”
Geef een antwoord