Het kwam eigenlijk niet als een verrassing toen het FD melde dat Exact in etalage stond, het gerucht ging al wat langer door de markt. De signalen waren er ook naar, er trad een nieuwe CEO aan, de strategie werd aangepast, de Amerikaanse dochters verkocht, de schulden geherstructureerd, dividend uitgekeerd en de prijzen stevig verhoogd. En dus breekt er weer eens een turbulente periode aan voor de Delftse softwarebouwer.
Ik denk 17 jaar geleden, schreef ik een column met dezelfde titel. Toen zat Exact, in de overgang van het Dos naar Windowstijdperk, ook in een turbulente periode. Die column zou mijn leven een beetje veranderen, want na een paar maanden werkte ik ineens bij Exact. Voor de duidelijkheid; ik wil nu niet solliciteren. In deze column kijk ik een beetje terug in de geschiedenis van Exact en beantwoord misschien wel de vraag hoe het nu verder moet met een van de iconische spelers in de Nederlandse softwarewereld.
Exact even in retrospectief
De start van Exact lijkt natuurlijk een beetje op de start van de grote ICT-reuzen uit Amerika. Zes studenten starten in 1984, boven een garage in Delft, Epsilon software. Dat al snel werd omgedoopt in Exact. Ze richten zich op de ontwikkeling van boekhoudsoftware op personal computers. Juist die computers, relatief goedkope computers, maakten toen een enorme opkomst door en vormden de basis van het succes van Exact. Andere spelers uit die tijd zijn Grote Beer en Unit4. Exact groeit, mede door goede marketing al snel uit tot de marktleider. In 1999 gaat Exact naar de beurs. Exact voor Dos was een begrip onder accountants, die veelal de lettercombinaties van de menustructuur uit hun hoofd wisten. Maar met de komst van het Windows besturingssysteem krijgt Exact, net als veel andere softwareleveranciers, het moeilijk. De omschakeling naar Exact voor Windows en later Exact Globe gaat niet zonder strubbelingen. Exact krijgt last van nieuwkomers op de markt zoals Accountview en Afas. Ook bij de volgende transitie van Windows naar Online Boekhouden is Exact geen pionier. Maar na terugkomst van de oude oprichter Hagens in 2005 besluit Exact Exact Online te introduceren en dit blijkt een hele slimme zet. Als snel is Exact Online een geduchte concurrent voor de online spelers Reeleezee en Twinfield. Na een paar jaar is Exact marktleider in online boekhouden. Exact wordt in 2015 van de beurs gehaald en gekocht door venture capitalist Apax en deze zet het nu dus weer in de verkoop.
Hoe nu verder….
Om te bepalen hoe het verder moet, is het wel belangrijke om het internationale speelveld een beetje te verkennen. Een paar jaar geleden had Exact nog grote plannen, immers Exact Online was succesvol en groeide hard in de Nederlandse en Belgische markt. Maar bij online boekhoudsoftware is schaalgrootte belangrijk en dus moest men hard groeien. En de Nederlandse of Beneluxmarkt is dan gewoon te klein. Een expansie naar het buitenland lag dan ook voor de hand. In de UK, de VS en later ook in Duitsland, Frankrijk en Spanje werd het pakket gelanceerd. Echter in de Angelsaksische markt had Exact het lastig met de bestaande spelers en met nieuwkomer Xero. Nu zal die naam bij u misschien niet zo snel een belletje gaan rinkelen, maar het van oorsprong Nieuw Zeelandse Xero is wereldwijd aan het uitgroeien tot een van de grootste online boekhoudpakketten. Net als Exact gebruikt men daarbij de accountancybranche als springplank naar de MKB-ondernemingen. Waar Exact nu aangeeft dat ze ongeveer 300.000 administraties heeft, geeft Xero aan dat ze 1,386 miljoen abonnementhouders hebben en ze groeien nog steeds heel hard. Kortom de Engelse en Amerikaanse markt zijn te competitief om binnen te komen. Het was dan ook niet verwonderlijk dat de internationale strategie werd aangepast en dat Exact zich nu met name richt op het Europese vasteland (Frankrijk en Spanje). Dit mede omdat Xero blijkbaar niet de intentie heeft om over te steken naar het Europese vaste land.
Kandidaten
De vraag is wel: wie is nu bereid om Exact te kopen? Apex vraagt een stevige prijs, dus moet er voor een kopende partij genoeg perspectief in zitten om in te stappen. Er zijn denk ik een paar belangstellenden. In de eerste plaats is er dan Xero dat, zoals eerder geschreven, een hele grote groei heeft doorgemaakt. En een overname van Exact zou dus de springplank kunnen zijn naar het Europese vasteland. Echter koopt Xero dan toch ook legacy -oftewel de huidige Exact-software – en het zal het liefst toch gewoon de eigen software willen verkopen?
Een andere speler zou Sage kunnen zijn, voor de opkomst van de online software was dit altijd de Angelsaksische evenknie van Exact. Sage is ongeveer 6 keer zo groot als Exact en hiermee zou ook Sage een overstap kunnen maken naar het vasteland. Sage is wel oer-Brits en de vraag is dan ook of het huidige Brexitklimaat een dergelijke stap niet in de weg zit.
Ook het Noorse Visma met daarachter HGCapital zou interesse kunnen hebben. Zeer recent heeft Visma nog Raet overgenomen en het bedrijf heeft dus plannen in de Nederlandse markt. Ik denk ook dat beide spelers elkaar goed zouden kunnen aanvullen. Visma is net klaar met haar Online ERP-suite Visma.net en dat zou een prima (online) opvolger kunnen zijn voor Exact Globe, dat zich op de wat grotere bedrijven richt. Visma heeft ondanks wat acquisities niet echt een low-end online product en daar zou Exact Online weer precies in kunnen passen. Met een acquisitie zou er een grote (Noord) Europese softwarespeler kunnen ontstaan die verder kan doordringen in Zuid-Europa.
Opvallend is ook dat HGcapital ook nog achter de Cogital Group zit, een fusie van Azets (voorheen Visma BPO), Blick Rothenberg en Baldwins. Dit is een fusie van drie “Accountantskantoren” die mogelijk ook nog wel eens naar de Nederlandse markt zouden kunnen kijken voor de vorming van een Noord Europees Accountantskantoor.
Dan zijn er nog Unit4, Kluwer en mogelijk ook AFAS, maar die dicht ik alle drie minder kansen toe. Unit4 is zelf overgenomen en van de beurs afgehaald door Advent en stond – als we geruchten moeten geloven zelf – tot voor kort ook in de verkoop. Kluwer heeft Twinfield overgenomen en had daar ook internationale ambities mee. Maar of dit nu heel succesvol is? Ik weet het niet en ik weet niet of Kluwer wel een dergelijke grote poot zou willen hebben.
Klein en groot
Tot slot zou je toch nog kunnen denken aan een oer Hollandse Jumbovariant waarbij het kleine, maar wel snel groeiende, AFAS de reus Exact overneemt. Maar ja, dat is toch wel wat anders dan retail.
Heeft u nog ideeën dan kan dat natuurlijk altijd in het commentaar en de toekomst zal uitwijzen wie het echt wordt.
Fou-Khan Tsang RA is voorzitter van de Raad van Bestuur van Alfa Accountants & Adviseurs. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.
Als: “Hij schrijft deze column op persoonlijke titel” eens echt waar zou zijn waarom staat er dan ook bij: “Fou-Khan Tsang RA is voorzitter van de Raad van Bestuur van Alfa Accountants & Adviseurs” ? Een gepersonaliseerde reclame ofzo?
Gert dit staat geloof ik al jaren onder mijn columns en jij bent de eerste die daar een opmerking over maakt. Volgens mij hanteren kranten dit ook altijd. Maar ik zal de redactie er eens naar vragen. Het is ook om te duiden dat ik niet namens Alfa praat.