Een aanzienlijk deel van de kleinere accountantskantoren kan momenteel lastig aanhaken bij technologische vernieuwing in de audit vanwege aanzienlijke investeringen die zij vanwege schaalgrootte niet of met moeite kunnen doen. Een kleine groep kantoren voert de troepen aan op het vlak van technologische (datagedreven) vernieuwing, een grote groep kijkt vooral de kat uit de boom.
Dat is één van de conclusies in de vrijdag naar buiten gebrachte publicatie ‘Van bankzitter naar sterspeler’ van de Stuurgroep Publiek Belang (SGPB). Het stuk gaat over de impact van technologie op de accountantscontrole en is, naast het geven van inzicht in hoe technologie het beroep beïnvloedt, bedoeld om te analyseren hoe het staat met de adoptie in de praktijk. De publicatie is zowel gericht aan de beroepsgroep zelf, als aan de Commissie Toekomst Accountancysector. Bij de totstandkoming van het advies van de CTA, dat dit najaar wordt verwacht, is het volgens de opstellers essentieel om een goed beeld te hebben van hoe technologie bijdraagt aan kwaliteitsverbetering.
Hoofdconclusies
De stuurgroep trekt in het nieuwe rapport vier hoofdconclusies:
· Technologie draagt aantoonbaar bij aan hogere controlekwaliteit
· Het maatschappelijk gevecht om de bedrijfsdata ontbrandt
· Vernieuwing vraagt om evolutie van toezicht en regels
· Het profiel van de accountant verandert drastisch
Gevecht om bedrijfsdata
Nieuwe technologie heeft potentieel een grote invloed op marktverhoudingen in het accountantsvak en kan ook de markt zelf veranderen, constateert de stuurgroep. De verwachting is dat er op meerdere niveaus een gevecht om bedrijfsdata zal ontstaan waarin onder meer grote technologiebedrijven de markt gaan betreden. Voor de Big Four is het een bedreiging dat grote techbedrijven zich steeds meer richten op bedrijfsdata en in het verlengde daarvan ook op het verstrekken van zekerheid, constateert de stuurgroep.
Tijdelijke achterstand kleine kantoren
Voor de kleinere kantoren speelt veel meer dat ze momenteel lastig kunnen aanhaken bij technologische vernieuwing in de audit vanwege aanzienlijke investeringen die zij vanwege schaalgrootte niet of met moeite kunnen doen. Aangezien technologie de neiging heeft om snel een commodity te worden is de verwachting dat dit een tijdelijke zaak zal zijn. De kosten zullen dan snel dalen en het gebruiksgemak toenemen. De desbetreffende technologie wordt dan straks ‘uit de muur getrokken’. Op dit moment kan meer samenwerking tussen kantoren helpen om het probleem op te lossen en in internationaal verband zijn daartoe interessante voorbeelden te zien.
Andere klantverwachtingen
Het segment kleinere (MKB-)kantoren heeft momenteel ook nog te maken met andere klantverwachtingen, wordt in de publicatie geconstateerd. Waar grote bedrijven van hun accountant eisen dat hun accountant voorop loopt in een data-gedreven aanpak, is er in het MKB sprake van een heel andere realiteit. Daar moet de klant nu nog vooral worden overtuigd van nut en noodzaak op dit vlak.
Evolutie van toezicht en regels
Het toezicht op het accountantswerk moet meegroeien met de adoptie van technologie in de audit, stelt de stuurgroep. Wet- en regelgeving loopt haast onvermijdelijk achter op technologische ontwikkelingen en dat geldt ook voor toezicht. Ook het accountantsvak heeft daar mee te maken. Nieuwe technologie maakt bijvoorbeeld controlebenaderingen mogelijk die niet waren voorzien bij het opstellen van controlestandaarden.
Vooral in het segment van de niet-OOB-controles ondervinden accountants die kiezen voor een datagedreven aanpak problemen met dossiertoetsingen, al zijn er ook kantoren die dat beeld juist niet herkennen. Klaarblijkelijk hebben sommige kantoren moeite om de kwaliteit van hun aanpak goed over het voetlicht te krijgen bij toetsers die minder ingewijd zijn in de technologie, constateren de opstellers van het stuk. ‘Het is dan ook nodig om bij de kwaliteitstoetsingen meer kennis en begrip te creëren van hoe een op technologie gebaseerde audit tot controlebewijs leidt.’
Profiel accountant verandert drastisch
Als het gaat om een tekort aan professionals in de sector is dat volgens de stuurgroep vooral het geval voor wat betreft accountants die het juiste profiel hebben om technologie toe te passen en bij te dragen aan vernieuwing. ‘Nu data-analyse zo’n prominente rol gaat spelen in de accountantscontrole is er ook een grote vraag naar accountants die met kennis van wiskunde en statistiek én kennis van de context van de klant hun analyses doen. […] Er is geen gebrek aan de ontwikkeling van nieuwe aanpakken en methodologieën maar de adoptie ervan stokt soms doordat de professionals in de praktijk eerder remmend dan stimulerend zijn op dit punt. Dat vraagt de komende jaren dan ook om (meer) investeringen in opleiding en training. Het vraagt ook om herbezinning over het HR-beleid van kantoren en de rol die niet-accountants kunnen spelen in de auditpraktijk.’
De uitgave is mede gebaseerd op een reeks interviews met ruim twintig deskundigen. De inhoud is opgesteld door een werkgroep met daarin Mona de Boer (PwC), Louis van Garderen (Joinson & Spice), Twan van Gool (Deloitte), Lucas Hoogduin (KPMG), Angelique Koopman (EY), Jaap Schuler en André Wijnsma (EY) en Berry Wammes (NBA). Interviews, analyse en redactie zijn uitgevoerd door Nart Wielaard.
Bron: NBA/AV
Geef een reactie