Accountantskantoren zijn onvoldoende voorbereid op de nieuwe Wet bescherming klokkenluiders, die waarschijnlijk medio 2022 van kracht wordt. Bij een aantal kantoren is zelfs niets over een klokkenluidersregeling op de website te vinden. Dat is in strijd met de Verordening Accountantsorganisaties (VAO) van de NBA.
Alleen per e-mail
Zelfstandig compliance-adviseur Arnout van Kempen onderzocht de top-20 auditkantoren en concludeert in dit bericht op LinkedIn dat geen enkel kantoor op dit moment al aan de nieuwe wet voldoet. Van Kempen: ‘De nieuwe wet stelt bijvoorbeeld dat klokkenluiders ook mondeling melding mogen maken. Bij het gros van de huidige regelingen van accountantskantoren staat expliciet vermeld dat er alleen per e-mail gemeld kan worden.’ Ook de termijnen waarbinnen op een melding gereageerd moet worden, zijn vaak nog niet compliant met de nieuwe wet.
Kwart op homepage
Accountancy Vanmorgen keek naar aanleiding van het bericht van Van Kempen naar de complete AV Top 50. Een eerste conclusie is dat informatie over een klokkenluidersregeling soms moeilijk te vinden is. En dit geldt vooral voor kantoren met een AFM-vergunning om wettelijke controles uit te voeren. Van de 29 auditkantoren (HLB en Witlox Van den Boomen zijn inmiddels gefuseerd) heeft slechts een kwart op de homepage een verwijzing naar de klokkenluidersregeling. Bij anderen, waaronder Stolwijk Kelderman en Verstegen Accountants & Adviseurs, is de klokkenluidersregeling met de zoekfunctie op de site niet te vinden (wel met Google). Bij Grant Thornton vind je de regeling, na lang zoeken, onder ‘Over Grant Thornton’, ‘Waarom Grant Thornton’ en vervolgens bij ‘Kwaliteit’. Kantoren zonder AFM-vergunning scoren aanzienlijk beter. Van 20 accountants in de AV Top 50 die geen audits doen, is de klokkenluidersregeling bij 14 kantoren via de homepage te vinden. Dat is zeventig procent.
In strijd met NBA-verordening
Een tweede conclusie is dat bij vier kantoren (BDO, Alfa Accountants, Kempen & Co en Jan Accountants) op de website helemaal niets over een klokkenluidersregeling te vinden is. Zij voldoen hiermee niet aan de Verordening Accountantsorganisaties (VAO) van de NBA. Wel schrijven deze vier kantoren op de website over hun klachtenregelingen. Maar daar plaatst Arnoud van Kempen een kanttekening bij: ‘De klachtenregeling is bedoeld voor ontevreden klanten of een andere direct belanghebbende. Een klokkenluider kan ook iemand zijn die geen enkel belang heeft bij het accountantskantoor, maar toch een misstand op het spoor is gekomen. Als medewerkers willen klagen over de kwaliteit van een controle dan valt dat ook niet onder de klachtenregeling. Daarbij is het moeilijker onder de nieuwe wet de klokkenluider onder een klachtenregeling te beschermen.’
Op de website van Mazars komt het woord ‘klokkenluidersregeling’ evenmin voort, maar wie doorklikt op de klachtenregeling vindt daar een verwijzing naar een meldregeling voor ‘werkgerelateerde misstand’. Volgens Mazars voldoet de organisatie hiermee aan de NBA-verorderning. Van Kempen stelt dat deze meldregeling slecht te vinden is en dat Mazars hiermee niet aan de nieuwe wet voldoet.
Eerst intern melden?
In een enkele klokkenluidersregeling, waaronder die van Kroese Wevers, staat dat eerst intern een melding moet worden gedaan alvorens de grief bij een externe instantie gemeld wordt. Volgens Arnoud van Kempen is dit strijdig met de nieuwe wet. ‘Die stelt dat klokkenluiders ook meteen de klacht bij een externe instantie mogen melden.’ Nieuw is ook dat klokkenluiders straks, onder voorwaarden, naar de pers mogen stappen als zij vinden dat er onvoldoende met hun melding wordt gedaan. ‘Zij blijven dan bescherming genieten.’
‘VAO nu echt onvoldoende’
De meeste accountantskantoren hebben hun klokkenluidersregeling volgens Van Kempen gebaseerd op de Verordening Accountantsorganisaties (VAO) die de NBA in 2017 publiceerde. ‘Maar die zegt niet veel meer dan dat accountantskantoren een klokkenluidersregeling moeten hebben. Dat is voor de nieuwe wet echt niet genoeg.’ Een aantal kantoren, waaronder CROP, Grant Thornton en Hoek en Blok, hebben hun huidige regeling gebaseerd op de Wet huis van de klokkenluider. Die sluit beter aan bij de nieuwe wet dan de VAO. Desondanks blijft een update van de regeling noodzakelijk, aldus Van Kempen.
Verplicht
Organisaties met meer dan 50 medewerkers zijn verplicht een klokkenluidersregeling te hebben. De klokkenluidersregeling geldt dus niet alleen voor kantoren die wettelijke controles doen. Het aantal medewerkers is bepalend. Artikel 27 van de Verordening Accountantsorganisaties verplicht accountantskantoren hun klokkenluidersregeling op hun website te publiceren. ‘De in het eerste lid bedoelde regeling wordt in elk geval op de website van de accountantsorganisatie geplaatst. In geval een accountantsorganisatie niet over een website beschikt, verspreidt zij deze regeling op een andere wijze binnen de accountantsorganisatie en stuurt zij deze regeling desgevraagd toe aan personen buiten de accountantsorganisatie.’
Rectificatie: in een eerdere versie van dit artikel stond dat ook Mazars niet aan de NBA-verordening voldeed. Dit blijkt onjuist. Mazars heeft een meldregeling voor werkgerelateerde misstanden, die te vinden is via de klachtenregeling. Deze klachtenregeling is via de website te vinden. Wie zoekt op ‘meldregeling’ komt uit bij de klachtenregeling.
Geef een reactie