Na de overname door Flynth is Accon avm veroordeeld tot de geschiedenisboeken. Daarin zal onder meer staan dat Anne Vondeling, minister van Financiën in de jaren zestig, ooit directeur was van het accountantskantoor waaruit – veel later – Accon avm ontstond. Maar ook dat de neergang van het top-10 kantoor al in 2013 zichtbaar werd.
Opgericht in 1917
De overname van Accon avm door Flynth vormt het slothoofdstuk van 105 jaar bewogen historie. Het begin van het roemruchte accountantskantoor valt exact te dateren op 24 juli 1917, toen in Leeuwarden de Coöperatieve Centrale Landbouwboekhouding (CCLB) werd opgericht, het eerste Nederlandse coöperatieve landbouw boekhoudkantoor.
De nood der boeren
In de eerste jaren zag het er nog goed uit voor de Friese boeren, maar in de jaren twintig daalden de opbrengsten uit de landbouw sterk. In 1923 was nog niet de helft van de 551 leden winstgevend. In 1929, aan de vooravond van de wereldwijde economische crisis, schreef een krant onder de kop ‘De nood der boeren’ dat het inkomen van de boer en zijn gezin tussen de fl 8,50 en fl 21 per week lag. ‘Het inkomen van den boer, uitzonderingen daargelaten, ligt thans over het algemeen beneden dat van den werkman in overheidsbedrijven en in de particuliere handel-, industrie- en transportbedrijven.’
Anne Vondeling
Na de oorlog ging het beter. Inmiddels had de CCLB een nieuwe directeur in de persoon van Anne Vondeling. Die baan combineerde hij een aantal jaren met het lidmaatschap van de Tweede Kamer voor de nieuwe Partij van de Arbeid. In 1958 werd Vondeling minister van landbouw. In 1963 ging hij als lijsttrekker de verkiezingen in. Van april 1965 tot november 1966 was Vondeling minister van Financiën. Nadat hij in 1970 binnen de PvdA de strijd verloor van Joop den Uyl, die in 1973 premier zou worden, was Vondeling nog jarenlang voorzitter van de Tweede Kamer.
1990: AVM
De CCLB floreerde intussen in Friesland. In 1960 waren er al bijna 5600 leden/klanten. In 1969 kon een nieuw hoofdkantoor worden betrokken in Leeuwarden. De opening werd verricht door staatssecretaris Grapperhaus (1927-2010), de vader van de latere minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus. Daarna werd het stiller in de krantenkolommen rondom het accountantskantoor. In 1986, zo valt te lezen in een dagblad, had de CCLB zo’n 250 mensen in dienst, van wie er circa 35 de AA-titel droegen. In 1990 werd de naam veranderd in AVM (‘Adviseurs voor management’) omdat het kantoor zich meer op niet-agrarische klanten wilde gaan richten. Er was voor de nieuwe naam gekozen, aldus directeur Auke Nolles, omdat de aanduiding CCLB te veel verbonden was aan de landbouw en het midden- en kleinbedrijf zich niet bij een boerenclub, die ook nog coöperatief is, zou willen aansluiten. ‘Wy moatte de middenstanders op ‘e Dracht of op ‘e Nijstêd net konfrontearje mei üs agraryske saus. Mei dizze namme kinne wy frijer opereare op ‘e merk’, liet de directeur optekenen in een Friese krant. De CCLB haalde in 1990 iets meer dan de helft van de omzet uit niet-agrarische klanten.
1992: AccoN
In 1992 ontstond AccoN (met begin- en eindkapitaal) vanuit een samengaan van Accountantskantoor Gelderland, het vroegere Boekhoudbureau van de Gelderse Maatschappij van Landbouw, en ZLM Accountantsunie. Nederland leerde het kantoor in 1995 kennen door een opmerkelijk kort geding. Het personeel daagde de directie voor de rechter om af te dwingen dat 5 mei een vrije dag zou zijn. Het personeel had de zaak aangespannen omdat in de arbeidsovereenkomst stond dat op nationale feestdagen niet gewerkt werd. Volgens AccoN hoefde voor Bevrijdingsdag maar eens in de vijf jaar vrij te worden gegeven. Een jaarlijkse vrije dag zou te duur is. De president van de rechtbank in Arnhem bepaalde echter dat AccoN de vrije dag ‘op geen enkele wijze in mindering’ mocht brengen. De directie van het accountantskantoor besloot de werknemers een extra vakantiedag te geven, een compromis omdat het geen kans zag alle klanten tijdig van sluiting van het bedrijf op de hoogte te brengen. De meeste medewerkers van het kantoor namen de extra vrije dag op 5 mei overigens niet op.
2006: Accon avm
De voorgenomen fusie met de Gibo groep, die geleid zou hebben tot een van de grootste accountants- en adviesorganisaties in Nederland (75 vestigingen, ruim 1200 medewerkers en een omzet van fl 120 mln) werd in 1996 afgeblazen. Als reden werd gegeven dat het onderzoek naar de fusie te veel tijd ging vergen. Maar ook werd duidelijk dat AccoN de eigen fusie, in 1994, nog niet goed had verwerkt in de organisatie. Pas tien jaar later durfde AccoN een fusie aan. Niet met Gibo maar met Adviseurs voor Management (AVM), waardoor Accon avm ontstond. De nieuwe combinatie behoorde met 32 vestigingen, ruim 1100 medewerkers en een jaaromzet van circa 75 mln euro tot de tien grootste van Nederland. Het hoofdkantoor kwam in Arnhem, waarmee een periode van 90 jaar Friese historie werd afgesloten. De agrarische sector bleef belangrijk: op het moment van samengaan bedienden beide kantoren samen zo’n 7000 boeren, een marktaandeel van tien procent.
Roda JC
In de jaren erna werden onder aanvoering van directeur Peter Feijtal nog tal van kantoren ingelijfd. Het was de tijd dat Accon avm de trotse shirtsponsor was van voetbalclub Roda JC. Feijtel wilde het aantal medewerkers verdubbelen naar 3200 en zei voor klanten een alternatief te willen zijn voor de Big 4. De ooit gedroomde fusiepartner Gibo koos in 2010 voor een samengaan met Accon-concurrent Flynth. Dat kantoor bleef desondanks kleiner dan Accon avm, dat in omvang het zevende accountantskantoor van Nederland was.
Vakbonden
De financiële crisis die in 2008 begon zette de accountancysector in Nederland onder druk. Omzetten daalden en als gevolg daarvan moesten kantoren reorganiseren. Naar schatting 10 procent van de 53000 banen verdween. Ook Accon avm (van het plan ter verdubbelen naar 3200 medewerkers was allang niets meer gehoord) kon zich niet aan te trend onttrekken. Dit leidde tot kritiek van FNV Bondgenoten. Accon avm zou tientallen medewerkers willen ontslaan, maar omdat dit niet als ‘reorganisatie’ was aangemerkt zouden vakbonden buiten spel zijn gezet. In 2013 werd een petitie aangeboden aan de directie waarin geklaagd werd over de slechte behandeling van medewerkers. Die zouden bijvoorbeeld – na jarenlange goede beoordelingen – plotseling een slechte beoordeling hebben gekregen en per direct ontslagen zijn. CEO Peter Feijtel ontkende de aantijgingen.
2016-2019: OOB-avontuur
Ondanks een dalende omzet (van 115 naar 94 miljoen) bleef Accon avm op overnamepad. De overname van accountantskantoor Nijhof Groep uit Deventer ketste af doordat er een tuchtzaak liep tegen een van de registeraccountants van Nijhof. Nijhof ging hierdoor failliet. Vanaf 2016 waagde Accon avm zich op de markt van OOB’s. Dat jaar kreeg het één OOB-klant, het jaar erop maar liefst 8. Het ging echter om bedrijven met een hoog risicoprofiel. Zo had Value8 de publicatie van zijn cijfers meerdere malen uitgesteld en ook biotechnologiebedrijf Esperite haalde vooral het nieuws met financiële problemen. Toezichthouder AFM deed een ‘uitvraag naar de cliëntacceptatieprocedure’ van Accon. De controletak bleef met 5 mln euro klein op een totale omzet van 80 miljoen. In 2019 trok Accon avm zich terug uit de controlemarkt. Dat voorjaar vertrok ook topman Peter Feijtel na circa 20 jaar.
Crisis
Toenmalig hoofdredacteur van Accountancy Vanmorgen Frans Heitling becijferde in 2019 al dat er bij Accon avm amper sprake was van groei en alle overnames bovendien nauwelijks iets hadden bijgedragen. Dat erkende de nieuwe bestuurder Guus Delger, daarvoor CFO bij Accon avm, in het jaarverslag over 2019: ‘Na jarenlange focus op basisverbreding en groei door overnames, is autonome ontwikkeling het speerpunt van beleid geworden.’ Delger moest in 2021 het veld ruimen nadat Accon avm de publicatie van zijn eigen jaarcijfers had uitgesteld. Volgens puinruimer Theo de Vries draaide Accon avm in 2020 verlies en zag het de omzet dalen. De post ‘onderhanden werk’ bleek dusdanig opgeblazen dat het naar boekhoudfraude riekte. Mazars trok de eerder afgegeven accountantsverklaring in en Accon avm moest miljoenen afboeken. Alleen een overname – ditmaal van Accon avm zelf – kon het kantoor van de ondergang redden.
Geef een reactie