De Amerikaanse toezichthouder Public Company Accounting Oversight Board (PCAOB) heeft een recordboete van 25 miljoen dollar opgelegd aan KPMG Nederland. Er blijkt door honderden professionals van het accountantskantoor examenfraude gepleegd, waaronder partners en ook door Marc Hogeboom, het al opgestapte hoofd van de accountancytak. Het gaat om de grootste boete die de PCAOB ooit heeft opgelegd. De Nederlandse toezichthouder AFM heeft KPMG onder verscherpt toezicht geplaatst. Aan Hogeboom persoonlijk is door PCAOB een civielrechtelijke geldboete van $150.000 opgelegd, en daarnaast een berisping en een levenslang beroepsverbod. Dat hebben de Amerikaanse en Nederlandse toezichthouders woensdag bekendgemaakt tijdens gelijktijdige persoconferenties.
Uit onderzoeken van de PCAOB en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijkt dat er bij KPMG gedurende minimaal vijf jaar honderden professionals (in elk geval meer dan 500) hebben gefraudeerd bij het maken van examens, die deels ook verplicht zijn om vakkennis en vaardigheden op peil te houden voor de certificering als controlerend accountant. Er was sprake van wijdverbreide uitwisseling van vragen en antwoorden bij (verplichte) testen en examens, het ontvangen van vragen en antwoorden zonder het te melden en van het samen maken van tests. Hanzo van Beusekom: “Accountants moeten beseffen dat hun core business het toevoegen van vertrouwen is, dat kan niet geloofwaardig wanneer hun eigen integriteit en vakbekwaamheid ter discussie staat.”
‘Cultuur waarin fraude kon ontstaan en voortduren’
Bij het ongepast ontvangen en delen van antwoorden waren partners betrokken en ook Marc Hogeboom, het al opgestapte hoofd van de accountancytak en lid van de raad van bestuur. De AFM spreekt over een cultuur bij KPMG die het mogelijk maakte dat de fraude kon ontstaan en ook lang kon blijven voortduren: “De omgang met de examenfraude legde het onvermogen bloot om effectief een ethische cultuur te bevorderen met betrekking tot het oneigenlijk delen van antwoorden en het monitoren van het systeem van kwaliteitscontrole dat hierop is gericht.”
Verscherpt toezicht
De AFM heeft KPMG onder verscherpt toezicht geplaatst. Bij het opleggen van de Amerikaanse sanctie is er rekening mee gehouden dat het kantoor onderworpen zal worden aan een intensief toezichtprogramma van de AFM. Dit programma omvat herstel, het uitvoeren van een analyse van de hoofdoorzaken, het vaststellen van beleid en procedures om het ongepast delen van antwoorden binnen de organisatie te voorkomen en het opsporen en onderzoeken van verdere passende veranderingen in de bedrijfscultuur. Hanzo van Beusekom: “Het is belangrijk om echt te begrijpen hoe dit heeft kunnen ontstaan, ook om te kijken of er nog andere blinde vlekken zitten in de bedrijfscultuur. Zodat dit moment ten volle kan worden benut om hier lessen uit te trekken voor de toekomst.”
Samenwerking PCAOB en AFM
Omdat KPMG Nederland de jaarrekening van sommige Nederlandse ondernemingen met een beursnotering in de VS controleert, valt het accountantskantoor ook onder het toezicht van de PCAOB. De AFM en de PCAOB hebben op basis van wet- en regelgeving de mogelijkheid om verregaand samen te werken in het toezicht op accountantsorganisaties. AFM en PCAOB hebben overleg gehad met elkaar over in welk land sancties aan KPMG zouden worden opgelegd, licht AFM-toezichthouder Hanzo van Beusekom desgevraagd toe. Er speelden verschillende afwegingen bij de keuze om KPMG in de VS te bestraffen, waaronder de grotere sanctiemogelijkheden in Amerika. Of er ook tuchtklachten tegen individuele accountants van KPMG gaan worden ingediend laat de AFM aan de NBA, laat Van Beusekom weten.
De onderzoeken van de AFM naar de andere accountantsorganisaties met een OOB-vergunning in Nederland lopen nog.
Sanctiebesluit PCOAB inzake KPMG Accountants N.V.
De Amerikaanse bekendmaking is hier te vinden.
Geef een reactie