De AFM heeft op 16 maart 2016 in totaal voor ruim € 6 miljoen aan boetes opgelegd aan de Deloitte, EY, KPMG en PwC. De boetes zijn opgelegd, omdat de AFM vindt dat deze accountantsorganisaties niet aan hun zorgplicht hebben voldaan. De hoogste boete, ruim € 2,2 miljoen, is voor EY. De boetes voor Deloitte en EY zijn door de AFM verdubbeld vanwege eerdere tekortkomingen.
Uit onderzoek door de AFM in 2014 bleek de kwaliteit van wettelijke controles door de vier grootste accountantsorganisaties in de afgelopen jaren onvoldoende te zijn verbeterd. De AFM heeft bij elk van de vier accountantsorganisaties tien wettelijke controles uit de periode 2012/2013 beoordeeld. De toezichthouder heeft bij 18 van de beoordeelde wettelijke controles de kwaliteit als ‘onvoldoende’ aangemerkt; vier bij Deloitte, drie bij EY, zeven bij KPMG en vier bij PwC.
In meerdere door de AFM onderzochte controles was sprake van zodanige tekortkomingen dat de accountant bij afgifte van de controleverklaring geen voldoende en geen geschikte controle-informatie had verkregen. Daarmee heeft ieder van de Big 4-accountantsorganisaties volgens de toezichthouder in strijd met de wet gehandeld.
Boetes
De AFM beschouwt de overtredingen als ernstig en heeft de Big 4-accountantsorganisaties voor in totaal zes miljoen euro aan boetes opgelegd. Deloitte kan een boete van € 1.810.000 tegemoet zien. De boete voor EY is het hoogst en bedraagt € 2.230.000. KPMG moet € 1.245.000 betalen en aan PwC wordt een boete van € 845.000 opgelegd.
De AFM vindt deze boetes passend en geboden voor deze overtredingen. Bij het vaststellen van de boetehoogte heeft de AFM rekening gehouden met de ernst en de verwijtbaarheid van de overtreding. De AFM heeft voor iedere Big 4-accountantsorganisatie een verschillend, samengesteld basisbedrag gehanteerd, dat is gebaseerd op de periode van overtreding. Omdat de boetes per 1 januari 2013 zijn verhoogd en de periodes van overtreding uiteenlopen, verschilt het basisbedrag van de boete per Big 4-accountantsorganisatie. De absolute omvang van de boete valt daarmee niet een-op-een samen met de ernst en verwijtbaarheid van de overtreding per individuele accountantsorganisatie. Ook heeft de AFM rekening gehouden met het feit dat zij Deloitte en EY eerder heeft beboet voor eenzelfde overtreding, waardoor het basisbedrag van de boete verplicht is verdubbeld.
Reactie Big Four
KPMG trekt het boetekleed aan na de forse sanctie van de AFM en accepteert de opgelegde boete van € 1.245.000. PwC daarentegen heeft principiële bezwaren tegen de onderbouwing die de AFM voor haar bestuurlijke boete kiest. De organisatie beraadt zich hier nog nader op. Ook EY is van mening dat de door de AFM gehanteerde berekeningsmethodiek leidt tot een boetebedrag dat geen goede reflectie is van de resultaten van de inspectie van de 2012 dossiers, aangezien EY het laagste aantal dossiers met bevindingen had. De organisatie gaat eerst de dialoog aan met de AFM en op basis van de uitkomsten worden eventuele vervolgstappen bepaald. Deloitte zegt kennis te hebben genomen van de door de toezichthouder opgelegde boete en de in het rapport opgenomen uitkomsten van het AFM-onderzoek te bestuderen.
De accountantsorganisaties kunnen het besluit van de AFM ter toetsing aan de rechter voorleggen.
Boete niet oppurtuun
Bestudering van de boetebesluiten leert dat de vier accountantsorganisaties (gedeeltelijk) betwisten dat uit de (vermeende) tekortkomingen in de wettelijke controles de conclusie kan volgen dat zij de zorgplicht van artikel 14 Wta hebben overtreden. Tevens vinden zij dat een boete om uiteenlopende redenen niet (meer) opportuun is, zoals het feit dat alle organisaties al zeer serieus met de voorlopige bevindingen van de AFM aan de slag zijn gegaan. Ook zijn de organisaties bang voor (verdere) imagoschade. Zij vinden dat er met oplegging van een boete een verkeerd signaal uitgaat richting het maatschappelijk verkeer. De AFM is het hier niet mee eens. Er zal volgens de toezichthouder van de boete geen verkeerd signaal uitgaan, omdat naast de overtreding ook de naar aanleiding daarvan door de organisaties ondernomen acties en de resultaten daarvan, zoals die blijken uit het Dashboardonderzoek, onder de aandacht worden gebracht.
Verandering en verbetering
De Big 4-accountantsorganisaties hebben inmiddels diverse verbetermaatregelen aangekondigd. In 2015 heeft de AFM onderzoek gedaan naar de opzet van de verandering en verbetermaatregelen bij accountantsorganisaties die wettelijke controles verrichten bij organisaties van openbaar belang, de zogenaamde OOB-kantoren. Uit dit onderzoek blijkt dat OOB-accountantsorganisaties serieus werken aan een fundamentele verandering en verbetering van de randvoorwaarden om de kwaliteit van hun wettelijke controles te verhogen en daarmee meer in het publiek belang te handelen. De Big4 en BDO lopen voorop in de uitwerking van de maatregelen uit het rapport “In het Publiek Belang” in visie, beleid en procedures.
In 2016 onderzoekt de AFM of de door de accountantsorganisaties opgezette maatregelen werken en onderzoekt de AFM opnieuw de kwaliteit van de wettelijke controles.
Hieronder staan de links naar de persberichten en boetebesluiten van de individuele accountantsorganisaties.
Geef een antwoord