Met een door de stuurgroep Publiek Belang opgestelde veranderagenda moeten de ingevoerde maatregelen in de accountancysector in het kader van het publiek belang een meer fundamentele aanpak krijgen.
‘Wicked problems’
In september 2014 presenteerde de werkgroep Toekomst Accountantsberoep een plan met 53 maatregelen om tot een noodzakelijke kwaliteitsverbetering en cultuur- en gedragsverandering te komen in de accountancysector. Een van de maatregelen uit het verbeterplan was de oprichting van de Monitoring Commissie Accountancy (MCA). In haar eerste rapport, gepubliceerd in november 2016, schetst de commissie een groot aantal ‘wicked problems’ die ondanks de voortgang van de maatregelen nog steeds niet lijken te zijn opgelost. De commissie wijst daar met name ook naar de niet-OOB kantoren. De voorgestelde maatregelen zijn onvoldoende om vertrouwen te kunnen herstellen, aldus de commissie.
Stuurgroep Publiek Belang
Begin dit jaar hebben de grote en middelgrote kantoren samen met de SRA en de NBA een gezamenlijke stuurgroep Publiek Belang ingesteld. Deze stuurgroep moet een verdere impuls geven aan de duurzame kwaliteitsverbetering van de accountantscontrole. Volgens Pieter Jongstra, voorzitter NBA-bestuur en voorzitter Stuurgroep Publiek Belang is de sector nu ‘op het punt van een heroriëntatie gekomen’. ‘Na een periode waarin de sector zichzelf een omvangrijke set van maatregelen oplegde wordt het tijd voor een grotere gerichtheid op de intrinsieke motivatie van professionals. Niet alleen het moeten, maar ook het willen verbeteren. Alleen dan beklijft de verandering. Dit vergt een intensieve en duurzame interactie tussen leiding en medewerkers over het hoe en waarom van de maatregelen’, zo schrijft de stuurgroep in de veranderagenda.
Na de zomer uitgewerkt programma
De agenda ziet onder andere op zaken als oorzakenanalyses, cultuurverandering en het partner- en verdienmodel. Uitgangspunt is om dit op te pakken in nauwe samenspraak met stakeholders, lerend van toetsingen door toezichthouders, onderlinge kennisuitwisseling en academische research, en met open oog en oor voor het publieke belang. De agenda wordt doorlopend geëvalueerd en aangevuld, elke keer in nauwe samenspraak met stakeholders en toezichthouders, en met oog voor het publieke belang. Een meer uitgewerkt programma volgt naar verwachting na de zomer. De voortgang van het totale verbeterproces blijft onderwerp van publieke toetsing door politiek, AFM en MCA. Bij het uitvoeren van de veranderagenda laat de Stuurgroep zich mede leiden door de wetenschappelijk getoetste inzichten die voortkomen uit de samenwerking met de Foundation for Auditing Research (FAR).
Vijf punten in veranderagenda
De veranderagenda bevat vijf punten aan de hand van vijf vragen aan de sector:
- Wanneer is een audit van goede kwaliteit?
Begin juni is een green paper over de definitie van audit kwaliteit gepubliceerd. Doel is het creëren van een uniform en collectief gedragen kwaliteitsbegrip ten behoeve van het publiek belang. - Wat ging fout in dossiers of bij kantoren en wat moeten we daar van leren?
Oorzakenanalyses delen. OOB-vergunninghouders hebben per kantoor oorzakenanalyses uitgevoerd op dossiers met tekortkomingen in auditkwaliteit. In de loop van de zomer zullen de kantoren de belangrijkste inzichten uit oorzakenanalyses met elkaar delen en voor de sector beschikbaar maken. - Hoe kunnen we cultuur bij kantoren veranderen?
Inmiddels meten ruim honderd kantoren hun cultuur, met behulp van de cultuurmeter van NBA, SRA of met een eigen instrument. Op basis van de uitkomsten zal een gezamenlijk programma worden ontwikkeld, gericht op het uitwisselen van ‘good practices’. - Hebben we structurele problemen in ons bestel?
In het najaar wordt in een green paper geëvalueerd wat de risico’s zijn van het verdienmodel, het partnermodel, de multidisciplinaire organisatie en het internationale netwerk op de kwaliteit van de accountantscontrole. En ook welke waarborgen vereist zijn om onafhankelijke en kwalitatief hoogwaardige audits te kunnen uitvoeren. Het paper wordt voorgelegd aan stakeholders voor discussie en debat. - Hoe kunnen we beter tegemoet komen aan actuele behoeften in de samenleving?
Fraude en discontinuïteit (faillissementen) leveren veel maatschappelijke schade op. De sector kan een forse bijdrage leveren aan het voorkomen en bestrijden van beide zaken en zal haar inspanningen op deze gebieden intensiveren.
AFM-onderzoek
Eind deze maand verschijnt het nieuwe onderzoek van de AFM naar de kwaliteit van de controles door de Big Four-kantoren. In 2014 bleek uit onderzoek door de AFM dat de kwaliteit van wettelijke controles door de vier grootste accountantsorganisaties in de afgelopen jaren onvoldoende zijn verbeterd. AFM-bestuurder Gerben Everts zei onlangs op een congres van de Foundation for Auditing Research (FAR) op de Nyenrode Universiteit dat de voortgang van de kwaliteitsverbeteringen bij de grote accountantskantoren langzaam verloopt. Volgens Everts is het publieke belang niet altijd een prioriteit in het huidige verdienmodel van accountantskantoren. Niet duidelijk werd of Everts met zijn opmerkingen vooruitliep op de conclusies van het nieuwe rapport. Pieter Jongstra ontkende overigens in het Financieele Dagblad dat de veranderagenda alvast het antwoord vanuit de sector is op het aanstaande AFM-onderzoek.
Geef een antwoord