Crowdfundingplatforms bemiddelen hoofdzakelijk in meerjarige kleinzakelijke MKB-financieringen met een verhoogd risicoprofiel. Daarom is het opvallend dat zijzelf financiële problemen bij hun kredietnemers structureel te laat signaleren. Ze komen pas in actie als wanbetaling is geconstateerd. Voor de professionele doorgroei van complementaire financiering is het essentieel dat de terugbetalingsrisico’s proactief omlaag worden gebracht.
Tijdige en ongestoorde terugbetaling van rente en aflossing is van groot belang voor de geldschieters (’investeerders’) bij crowdfunding. Daarvoor is tijdens de looptijd van een financiering de continuïteit bij kredietnemers cruciaal. Nieuwe technologie maakt 24/7 geautomatiseerde monitoring ook voor non-banks mogelijk. Daarmee kan proactief kredietrisico management eenvoudig worden uitgevoerd.
Meer aandacht voor continuïteit van kredietnemers bij crowdfunding
Voor de professionele doorontwikkeling van crowdfunding (én van zakelijk flitskrediet) is het relevant dat bij de aanbieders zelf, maar zeker ook bij de overheid en toezichthouders de continuïteit van de kredietnemers bij crowdfunding veel meer aandacht krijg. Uitsluitend tijdige en volledige terúgbetaling van uitgeleende bedragen en rente waarborgt immers dat geldschieters hun geld terugzien. Dan pas worden bij crowdfunding de voorgespiegelde rendementsverwachtingen waargemaakt. Het is natuurlijk ook niet voor niets dat bij banken het kredietrisico management een volledig geïntegreerd onderdeel is van hun kredietproces.
Professionele assistentie
Banken monitoren doelbewust al hun zakelijke kredietnemers gedurende de looptijd van financieringen. Dat gebeurt grotendeels doorlopend via (i) nauwgezet geautomatiseerd volgen en analyseren van alle betaalstromen op hun zakenrekeningen en (ii) door het periodiek, geautomatiseerd of persoonlijk, toetsen van hun laatst bekende financiële posities tegenover de bedongen zekerheden. In de bankpraktijk beperkt dit de terugbetalingsrisico’s zeer effectief. Deze geïntegreerde aanpak stelt banken die daar goed mee omgaan óók in het klantbelang staat om vrijwel altijd tijdig op problemen te anticiperen. Zo kunnen zij kredietnemers vroegtijdig professionele assistentie aanbieden om problemen te voorkomen alsook hun eigen bancaire positie en hun belangen als financier eerder en beter veiligstellen.
Geen sprake actieve monitoring terugbetalingsrisico’
Anders dan bij banken worden bij crowdfunding (en bij bedrijfsmatig flitskrediet) alléén bij de start, d.w.z. bij de acceptatie van een kredietrisico, de financiële uitgangspositie en de verwachte terugbetalingscapaciteit van ondernemers getoetst. Gedurende de looptijd van de overwegend blanco financieringen is er geen sprake van actieve monitoring van de terugbetalingsrisico’s. Inzicht in de betaalstromen zoals banken dat wel hebben ontberen zij volledig. Bij crowdfunding ontbreekt ook effectieve monitoring van actuele financiële ontwikkelingen en de mogelijkheden om op basis daarvan ook aan hun kredietnemers bij problemen assistentie te bieden. Het gevolg is dat aanbieders nu altijd overvallen worden door betalingsproblemen. In de praktijk blijkt er dan voor de geldschieters nog maar bar weinig veilig te stellen want ‘als de nood al hoog is komt wanbetaling nóóit alleen’. Het leidt dan ook meestal tot de inschakeling van incassobureaus. Dat is niet in het belang van de geldschieters, maar ook niet van de kredietnemer en zijn stakeholders. Vanwege het hoog-risico marktsegment waarin crowdfunding opereert zijn dit zorgwekkende manco’s.
Onvoldoende financiële transparantie in MKB-markt
Onze MKB-markt is relatief risicovol en wordt getypeerd door onvoldoende financiële transparantie. Veel MKB-ondernemers en ZZP’ers hoeven geen cijfers bij de KvK te publiceren en voor zover dat wel het geval is zijn die vaak nauwelijks representatief voor de feitelijke gang van zaken. Daarnaast ontberen talloze kleinzakelijke ondernemers financieel-administratieve affiniteit en in relatie tot bedrijfsfinancieringen is hun kennisniveau overwegend laag. Om die reden is het onvoldoende om bij meerjarige financieringen de terugbetalingsrisico’s uitsluitend éénmalig bij aanvraag en verstrekking te beoordelen. Voor professionele financiers en bij crowdfunding is dat in feite zelfs onacceptabel. Het achterwege laten van risicomonitoring bij crowdfunding is ook volstrekt onnodig. Vrijwel alle accountants- en administratiekantoren gebruiken standaard RGS grootboekschema’s die nu al geschikt zijn voor uniforme terugkoppeling. Zo zijn via de financiële administraties alle ontwikkelingen bij kredietnemers te monitoren om terugbetalingsrisico’s 24/7 proactief te laten signaleren om tijdig herstelmaatregelen te kunnen (laten) treffen.
Administratief totaal geen beletsels invoering risico beperkende monitoring
Puur administratief gezien zijn er dus totaal geen beletsels voor invoering van de risico beperkende monitoring. Opvallend is ook dat het belang van het bovenstaande door vrijwel iedereen in crowdfunding land wordt onderkend. Dat dit toch nog niet gebeurd, is vooral een gevolg van hun onderlinge concurrentie. Die veroorzaakt dat men beducht is om als eerste of als enige aanbieder prijsverhogende – door kredietnemers wellicht als bezwarend ervaren – essentiële procesverbeteringen en voorwaarden in te voeren. De combinatie van hun eigen vaak nog relatief zwakke financiële positie én hun kwetsbare vnl. up-front verdienmodel leidt ertoe dat zij nu primair willen voorkomen dat hun eigen pijplijn voor noodzakelijke nieuwe financieringen niet verstopt raakt.
Sleutel tot verbetering
Financiële problemen bij kredietnemers kunnen met monitoring tijdig worden onderkend, voorkomen en opgelost vóórdat ze tot onoverkomelijke betalingsproblemen gaan leiden. Maar dat is niet alleen ter bescherming van geldschieters relevant. De continuïteit van het MKB in Nederland is ook een algemeen maatschappelijk belang. Het Ministerie van Financiën houdt momenteel een internet consultatieronde over aanpassing van regelgeving rondom crowdfunding. De sleutel tot verbetering ligt ook bij de overheid en toezichthouders. Zij kunnen de noodzakelijke procesverbeteringen en voorwaarden afdwingen door álle complementaire financiers identieke minimum zorgplicht eisen op te leggen voor invoering van geïntegreerd kredietrisico management. Zo wordt concurrentie tussen aanbieders die dat nu nog in de weg staat effectief weggenomen. Met zo’n aanpak kunnen crowdfunding en flitskrediet zich naast de bestaande professionele partijen tot volwaardige complementaire financiers ontwikkelen. De kosten behoren gedragen te kunnen worden door solvabele kredietnemers, maar die kosten kunnen eventueel ook worden meegefinancierd en/of worden gedeeld met de geldschieters. Laatstgenoemden kunnen er voor realistische rendementsverwachtingen immers aanzienlijk meer zekerheid aan ontlenen dan thans het geval is.
Michiel Werkman is voormalig zakelijk bankier. Sinds 2012 staat hij als onafhankelijk business consultant MKB ondernemers bij in financierings- en derivatenkwesties. Michiel is gastdocent, columnist, auteur & uitgever van het boek ‘Rotbanken’, waarin hij ondernemers en adviseurs leert ‘de “taal” van geldschieters te spreken’.
Geef een reactie