Hulporganisatie Oxfam Novib heeft de Algemene Rekenkamer in 2012 niet volledig geïnformeerd over de seksuele misdragingen van medewerkers in het toen door een aardbeving getroffen Haïti. Dat zegt de Rekenkamer, die pas onlangs het originele onderzoeksrapport over de wantoestanden kon inzien. Wel blijft een eerdere conclusie overeind dat er niet is gefraudeerd met Nederlandse hulpgelden.
De Algemene Rekenkamer wilde in 2012 meer inzicht krijgen in de vraag of Nederlands hulpgeld voor de slachtoffers van de aardbeving in Haïti voor oneigenlijke doeleinden was gebruikt. Vanuit Nederland is van overheidswege € 41,7 miljoen beschikbaar gesteld voor hulp, bovenop particuliere giften (via giro 555) van ruim € 71 miljoen. De Rekenkamer heeft vier jaar lang onderzocht wat er met het geld is gebeurd, onder meer door een werkbezoek in maart 2012. “In Haïti vernamen we van Oxfam-medewerkers dat Oxfam GB in augustus 2011 enkele medewerkers had ontslagen wegens misdragingen in Haïti, en dat de country director daarom ontslag had genomen. Oxfam GB had dit op 5 september 2011 zelf in een persbericht naar buiten gebracht, en daarin tevens verklaard dat er geen sprake was van fraude met geld van donoren.” Oxfam GB verzorgde de besteding van de Oxfam Novib-middelen in Haïti.
Bestuurlijk overleg
De Rekenkamer heeft bij Oxfam Novib extra informatie gevraagd om zeker te stellen dat Nederlands hulpgeld werkelijk niet misbruikt of oneigenlijk
gebruikt was. “Na afloop van ons werkbezoek aan Haïti heeft op ons verzoek op 29 maart 2012 bestuurlijk overleg tussen de Algemene Rekenkamer en de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) plaatsgevonden waarbij is gesproken over zowel de seksuele misstanden als mogelijke fraude met Nederlands hulpgeld. Wij hebben toen over beide zaken aanvullende informatie opgevraagd.” In april stuurde Ofxam Novib een samenvatting van het Britse onderzoek naar ‘sexual exploitation (use of prostitutes in OGB guest houses and sexual harassment of staf), fraud, negligence and nepotism’. “Dit rapport bevestigde ons beeld dat er misdragingen in Haïti hebben plaatsgevonden, dat Oxfam GB daar onderzoek naar had uitgevoerd, indertijd reeds disciplinaire maatregelen had getroffen en een persbericht daarover had
uitgebracht.”
De externe accountant heeft bij zijn controle van de gegevens over 2011 op aandringen van de Rekenkamer ook gekeken naar de uitgaven van personeel dat was beschuldigd van het schenden van de Oxfam-gedragscode. “Op basis van het verslag van deze accountantscontrole 2011 constateerden wij dat in Haïti geen Nederlands hulpgeld was misbruikt of oneigenlijk gebruikt.”
Informatie weggelaten
Maar na de ophef die afgelopen maand is ontstaan over de misdragingen van Oxfam-personeel is het oorspronkelijke onderzoeksrapport openbaar gemaakt. “Vergelijking van het ons indertijd toegestuurde rapport en het nu openbaar gemaakte rapport leerde ons dat er in 2012 meer is weggelaten dan alleen referenties naar individuele personen, en dat alle publieke uitingen indertijd niet volledig recht deden aan de werkelijke gang van zaken. Daarom hebben wij onlangs Oxfam Novib gevraagd waarom er in 2012 voor is gekozen ons een onvolledige versie van het onderzoeksrapport van Oxfam GB te geven. Oxfam Novib heeft ons laten weten dat zij in 2012 de versie naar ons heeft doorgestuurd zoals zij die van Oxfam GB heeft ontvangen. Wij constateren nu dat wij indertijd niet over de volledige informatie beschikten, met name waar het ging om de rol en betrokkenheid van de landendirecteur. Hierdoor zijn wij niet in de gelegenheid gesteld om de werkelijke situatie te beoordelen. Onze betrokkenheid bij dit onderzoek was gericht op transparantie en meer inzicht in de verantwoording over de besteding van Nederlandse hulpgelden. Achteraf moeten we vaststellen dat we dat op één onderdeel, namelijk de misdragingen, niet voldoende hebben kunnen waarmaken.”
De Algemene Rekenkamer zegt in een brief aan de Tweede Kamer te betreuren niet eerder over het volledige interne rapport te hebben beschikt. “Desalniettemin blijft ook met de informatie uit dit recent gepubliceerde rapport onze conclusie staan dat er geen Nederlands hulpgeld is misbruikt of oneigenlijk gebruikt.”
Geef een reactie