Fiscount bestaat deze maand 30 jaar! Een mooie aanleiding om de geschiedenis van onze ‘club’ kort over het voetlicht te brengen.
Tijdens het due dilligence-onderzoek bij de management-buy-out (MBO) van Fiscount in 2001, zijn de eerste tastbare bewijsstukken aangetroffen van oprichtingshandelingen van ‘De Fiscount Adviesgroep VOF’. Op deze stukken troffen we een datum aan van ‘maart 1989’. Natuurlijk kan niet geheel met zekerheid worden uitgesloten dat al eerder oprichtingshandelingen zijn verricht, maar tastbaar bewijs daarvan bevindt zich in elk geval niet in de bedrijfsarchieven. Nu – 30 jaar later – zit Fiscount in haar derde levensfase, staat de kern van het concept nog steeds fier overeind en is tegelijkertijd toch alles weer anders. In dit artikel schets ik een overzicht van de ontwikkelingen van 30 jaar Fiscount.
Eerste levensfase (1989 – 2001): een nieuw idee!
De eerste levensfase van Fiscount kenmerkt zich door de innerlijke drive om een nieuw idee, een nieuw concept tot uitvoering te brengen. Het idee, afkomstig van Karel van Huffelen, zo wil de overlevering, wordt geboren op het accountantskantoor van Van Huffelen en Meenink te Epe (nu vhm | abc). Wil het idee echt kans van slagen hebben, dan zal het losgekoppeld moeten worden van het accountantskantoor, zo is de gedachte. Een aparte entiteit, een eigen plek, een andere stad: het wordt Zwolle. Marcel Wintels (nu De Baak) e.a. worden de (uit)dragers van het concept.
Het idee is om accountants- en administratiekantoren (vaktechnisch) te ondersteunen met advies, actueel vaktechnisch nieuws, cursussen e.d. De basis ligt in accountancy en fiscaliteit.
In een relatief vroeg stadium ontstaat een samenwerking met Elsevier Bedrijfsinformatie (EBI). Gezamenlijk wordt de MEK (Multicount Elsevier Kennisbank) opgezet: de voorloper van het huidige Fiscaal Totaal.
Naast Fiscount worden meer labels in de markt gezet: Het Assucount Kenniscentrum voor tussenpersonen en Notacount voor notariskantoren. Advocount zal niet verder komen dan briefpapier dat op de plank blijft liggen. Waar Fiscount serieus groeit, is de groei van Assucount en Notacount bescheiden. Kopiëren van het concept blijkt goed mogelijk, maar niet zondemeer 1-op-1.
Fiscount begeeft zich in haar beginjaren in een zogenaamde ‘blauwe oceaan’: een bedrijfsstrategie waarbij op zoek wordt gegaan naar nieuwe markten.
Als Elsevier in 1997 Fiscount koopt, komt het concept tot stilstand. Elsevier had het oog op de MEK, in combinatie met haar zeer succesvolle almanakkenserie. Onbekendheid met een adviescultuur breekt Elsevier echter op. Het idee is goed, de uitvoering daarentegen komt niet van de grond. Als eind 1999 bij Elsevier een nieuwe CEO wordt benoemd (Crispin Davis) gooit deze het roer om: Elsevier moet terug naar haar kernactiviteiten en Fiscount gaat, exclusief de MEK, begin 2000 in de etalage.
Dat het concept Fiscount als zodanig een succes is, blijkt wel uit benchmarkgedrag van nieuwe concullega’s: Extendum en NOAB in de accountancy en De Wildbaan Groep voor tussenpersonen, om maar eens enkele voorbeelden te noemen. Als in 2001 Fiscount wordt verkocht aan de dan zittende adviseurs, is een deel van de ‘oude’ adviseurs al vertrokken uit onvrede en starten zij, samen met enkele oud-eigenaren van Fiscount, Full Finance.
In de jaren 2000 en daarna, zorgt ‘Belastingplan 2001’ voor volle agenda’s en veel werk. Adviseurs als Erik Tops, Klaas Schoemaker en Marjan Kuijt, trekken letterlijk volle zalen. Ook de pensioenfiscalisten hebben de wind in de zeilen met o.a. de zogenaamde Witteveen-wetgeving en de (arbeids)juristen en loonadviseurs kunnen stevig aan de bak met de eerste Flexwetgeving.
Tweede levensfase (2001 – 2015); verbeterfase
De tweede levensfase van Fiscount start bij de overname (MBO) door de op dat moment zittende adviseurs. Het namens Elsevier aangewezen management – Peter de Monnink (later Sanoma/SBS en nu Talpa) en Marcel Veenhuizen (nu HAL) – doet niet mee. In zoverre is sprake van een medewerkers-buy-out en niet van een management-buy-out. Deze tweede fase laat zich het beste omschrijven als ‘verbeterfase’. Dat is ook nodig: de Blue Ocean strategie maakt plaats voor de Red Ocean strategie (vanwege de toenemende concurrentie). Het bestaande concept behoeft nieuw elan en verbetering. Cursussen worden opgezet in cycli: VTO, later VTA, Arbeid en Recht, PE-week en arrangementen. Er wordt een nieuwe meer eigentijdse digitale modellenbank en handboek (FKS) ontwikkeld (na het afscheid van de MEK/Fiscaal Totaal), nieuwsbrieven worden gedigitaliseerd en gecategoriseerd, net als de adviesdisciplines. Roel Mariën is in deze jaren de aanjager van het verbeterconcept. Het klassieke Fiscofoonsysteem blijft ongewijzigd en wordt de belangrijkste UBP (unique buying point). De verbeterfase is succesvol. Tussen 2004 en 2009 ontstaat een sterke groei. Het aantal medewerkers en adviseurs groeit van 20 naar een kleine 50. Het vinden van goede adviseurs en trainers blijkt in de loop van die jaren veruit de grootste uitdaging.
In 2009 wordt Fiscount stevig geraakt door de crisis. De rol van ‘adviseur van de adviseur’ zorgt ervoor dat het advieswerk sterk terugloopt. Opmerkelijk genoeg blijft de ‘educatietak’ in de crisisjaren, tegen alle marktontwikkelingen in, groeien. De groei bij educatie kan de terugloop in advieswerk niet volledig compenseren, maar helpt deze wel te dempen.
Financieel komt Fiscount niet in de knel. De belangrijkste reden is dat de zittende directie besluit om ‘vroegtijdig’ te herstructureren. Zoals zo vaak blijkt vroegtijdig ‘ingrijpen’ veel effectiever dan ‘hard’ ingrijpen. Wel is het zo dat Fiscount in deze crisisjaren, ondanks het tijdige ingrijpen, een vermagering niet kan camoufleren.
Derde levensfase (2015 – ?): incrementele innovatie
De derde levensfase start begin 2015. De organisatie is geherstructureerd, deels gesaneerd en weer ‘lean en mean’. De organisatie en het concept dienen zichzelf opnieuw uit te vinden. De innovatiefase is aangebroken. Onder leiding van Gerrie van der Wal maakt Fiscount de overstap van exploitatie naar exploratie. Deze uitdaging vereist een combinatie van innovatie en menskunde. Ook nu blijkt de meeste innovatieve vooruitgang incrementeel te zijn en niet disruptief.
Anno 2019 staat Fiscount weer als een huis. Door het aantal bestaande disciplines en kennisgebieden (algemene fiscaliteit, btw, agro, loonheffingen, sociale zekerheid, pensioen- en arbeidsrecht en kantoororganisatie) fors uit te breiden met o.a. loonservice, estate planning, executeurswerkzaamheden, advocatuur, mediation, valuation, kantooropvolging, ICT-advisering e.d. Hierbij wordt de digitale vernieuwing maximaal ingezet ter ondersteuning en niet tot doel verheven. Zo kan maximaal ruimte worden geboden aan de kantoren om hun vak uit te oefenen en te ondernemen op een wijze die ze zelf voor ogen hebben. En dat is exact de kern van de huidige missie van Fiscount anno 2019.
Collega’s en aangesloten kantoren
Sinds 1998 ben ik aan Fiscount verbonden en heb daarmee meer dan 2/3 van haar geschiedenis mogen meemaken. De enorme gepassioneerdheid en loyaliteit van de medewerkers is wat mij het meeste is opgevallen in al die jaren. Dit blijkt ook uit de zeer vele langjarige verbintenissen. Oplossingsgericht werken, lijkt steeds de overeenkomst in het DNA-profiel van de collega’s. Fiscount is met recht een ‘club’, maar wel een die – anders dan in eerdere fasen – alle ramen en deuren heeft opengezet en daarmee de overstap heeft gemaakt van een klassiek advieshuis naar een moderne serviceorganisatie.
Verreweg de meeste dank zijn we verschuldigd aan onze kantoren. Meer dan 50% van de aangesloten kantoren is al langer dan 20 jaar bij ons aangesloten. Een groter compliment van vertrouwen is nauwelijks denkbaar.
Plezier!
Ik ervaar het als buitengewoon eervol dat ik sinds 2001 (mede) leiding mag geven aan deze club. Daarin blijkt mijn rol van ‘voorzitter’ (Belbin) en ‘grensbewaker’ (MBTI) goed te passen, waarin ik me graag laat aanvullen en aanscherpen door anderen. Het zijn bovendien rollen die goed aansluiten bij mijn persoonlijke werkpassie: die van zakelijk mediator en ondersteuner bij leiderschapsontwikkeling. Rollen waar ik steeds meer aan toekom sinds Gerrie van der Wal het operationele directeurschap op 1-1-2018 van Erik Tops (estate planner) en mij heeft overgenomen. Wij kunnen ons daardoor meer toeleggen op ondersteuning aan de strategische koers en natuurlijk ons eigen vak.
Onze grootste drijfveer is eigenlijk razend eenvoudig: de hele dag plezier hebben in wat we doen. En daar … gaan we voorlopig nog wel even mee door!
drs. Servaas M.M. Vrijburg | algemeen directeur van Fiscount | zakelijk mediator | behulpzaam bij leiderschapsontwikkeling
Gefeliciteerd met deze nieuwe mijlpaal. Zelf heb ik het eerste decennium vanaf de oprichting intensief mee mogen maken en met veel plezier gewerkt bij Fiscount. De Elsevierfase was leerzaam en had zeker een succes kunnen worden. Het was de aangekondigde fusie van Wolters met Elsevier – die uiteindelijk nooit tot stand is gekomen – die zorgde voor zand in de machine en een herbezinning bij uitgevers.
Overigens is de bedenker niet Carel maar Karel van Huffelen. Hij is een aantal jaren geleden omgekomen bij een busongeval in Peru.