Nederlanders zien soms het nut van algoritmes wel in, maar hebben weinig vertrouwen in het gebruik ervan door de overheid, concludeert KPMG uit onderzoek.
KPMG publiceert jaarlijks de barometer ‘Vertrouwen in algoritmes’. Daaruit blijkt dit jaar dat zo’n 40% van de Nederlanders afwijzend staat tegenover het gebruik van algoritmen door de overheid, zoals ministeries, gemeenten en uitvoeringsorganisaties. ‘De helft van de Nederlanders vindt dat organisaties van de overheid niet transparant en eerlijk zijn over het gebruik van algoritmen. Dat is opvallend, want vorig jaar bleek dat Nederlanders de voordelen van algoritmes vooral in het publieke domein zien’, aldus de onderzoekers.
Alleen techbedrijven krijgen minder vertrouwen
Bijna 80% van de Nederlanders vindt dat dit soort geautomatiseerde processen bij de overheid altijd onder toezicht moet staan. Het gebrek aan transparantie en het ongeloof in een eerlijke werking van algoritmen zijn van grote invloed op het vertrouwen in het gebruik. Frank van Praat van KPMG Trusted Analytics geeft aan dat de impact van algoritmes die door overheden worden gebruikt groter is omdat ze vrijwel altijd direct van invloed zijn op burgers. ‘Een juiste werking is dan ook essentieel. Niet meer dan 18% van de Nederlanders heeft echter vertrouwen in het gebruik van algoritmes door de overheid en haar uitvoeringsorganisaties. Alleen de grote techbedrijven doen het slechter als het gaat om vertrouwen. Slechts 14% vindt dat het met het gebruik van algoritmes door Google, Apple en Facebook wel goed zit. De politie en ook zorginstellingen kunnen bij Nederlandse burgers op het meeste vertrouwen rekenen als het gaat om de inzet van algoritmen.’
Transparantie essentieel
De helft legt geen link tussen veiligheid en het gebruik van algoritmes door de overheid. Bijna 60% associeert de inzet van algoritmes door de overheid vooral met een gebrek aan privacy. Vertrouwen wordt vooral gevoed door een transparant gebruik, geeft Van Praat aan. ‘Uit het onderzoek blijkt dat 40% transparantie essentieel vindt voor het vertrouwen. En bijna 25% vindt het voor het vertrouwen belangrijk dat algoritmen worden ingezet om de samenleving beter te maken. En niet, zoals nu vaak gebeurt, om vermeende misstanden op te sporen.’
Nut betwijfeld
Of het gebruik van algoritmes nut heeft, wordt betwijfeld: een op de drie Nederlanders denkt dat algoritmes niet per definitie leiden tot betere besluitvorming en 5% vindt dat algoritmes de besluitvorming bij de overheid beter maken. Wel vindt 60% dat de overheid algoritmen mag gebruiken om criminelen door middel van gezichtsherkenning op te sporen en ruim 40% vindt het acceptabel dat de overheid algoritmes inzet om fraude met uitkeringen op te sporen. Daarnaast vindt de helft het prima om algoritmes in te zetten om het vroegtijdig schoolverlaten van kinderen te voorkomen.
In het toezicht op het gebruik door de overheid – dat volgens 40% strenger moet zijn dan op het gebruik door het bedrijfsleven – zouden de AFM, de Autoriteit Persoonsgegevens en de Autoriteit Consument en Markt een rol moeten hebben, is de mening van bijna 40% van de ondervraagden. Een optie zou ook zijn dat een nieuw op te richten ministerie van Digitalisering die taak op zich neemt.
Geef een reactie