De Wet Bibob (bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) stelt gemeenten in staat financieel te onderzoek bij vermoedens van ondermijning en andere vormen van criminaliteit. Consultant openbaar bestuur Jasper van Ginneken stelt dat gemeenten hier vaak de expertise voor missen. ‘Bij forensics bij grote accountants als Deloitte en Ernst & Young zitten ze wel, maar die kosten twee ton op jaarbasis.’
Dat zegt Van Ginneken tegen Binnenlands Bestuur. De consultant adviseert bestuursorganen over de omvang en problematiek van maatschappelijke ontwrichting door ondermijning. De aanpak van ondermijning is volgens hem goeddeels gelieerd aan drugshandel en -productie. ‘Men is veel bezig met de ‘kilo’s’. Maar criminelen zitten er niet in omdat ze de chemische processen zo leuk vinden, maar voor het geld. Je moet ze dus in de financiële stromen treffen.’
Geldstromen in kaart
Bestuursorganen hebben andere bevoegdheden en informatie dan de strafrechtketen, maar aan beide fronten is een expertisetekort, stelt Van Ginneken. Dat maakt hen kwetsbaar, er is weinig slagkracht. Terwijl juist financieel onderzoek in het kader van de Wet Bibob leidt tot het ‘verbeteren van de informatiebeelden’. Van Ginneken noemt Amsterdam als voorbeeld van een gemeente die in Bibob investeerde en daar zijn successen mee boekte. ‘Andere gebieden in Nederland lijken meer te focussen op de productie en handel, daar zijn ze meer met kilo’s bezig.’
Gemeenteraad
Voor gemeenten is de Wet Bibob een belangrijk instrument voor de aanpak van ondermijning. Maar degelijk financieel onderzoek wordt dus lang niet altijd gedaan, terwijl dit wel essentieel is bij het inzichtelijk maken van de criminele geldstromen. Door meer te investeren in financieel onderzoek kunnen geldstromen geblokkeerd worden en criminelen worden geplukt. ‘Door geldstromen zie je wie betrokken is bij de criminele feiten. Als je als gemeente de keuze maakt om Bibob niet toe te passen, dan aanvaard je het risico op maatschappelijke ontwrichting. Er zit hier wel een capaciteitsvraag, maar als je de keuze maakt om het niet urgent te maken, dan is dat een bewuste keuze. De gemeenteraad stelt hierin de kaders. Die bepaalt hoeveel geld er wordt besteed aan Bibob.’
Twee ton
Als hij gemeenten hiermee confronteert krijgt Van Ginneken vaak de vraag teruggespeeld waar gemeenten expertise en de middelen vandaan moeten halen. ‘Bij forensics bij grote accountants als Deloitte en Ernst & Young zitten ze wel, maar die kosten twee ton op jaarbasis. Daarbij is Bibob geen gemeengoed in educatie op universiteiten, al is er nu wel een lobby bezig om universiteiten hiervan bewust te maken. Ook vanuit het ministerie worden gemeenten niet geëquipeerd, al zien ze het op ambtelijk niveau wel.’
Opleiden
De consultant stelt dat het heel belangrijk is jonge mensen op te leiden en tot die op de arbeidsmarkt komen de incidentele middelen die vrijkomen te gebruiken om echte experts uit de financiële markt te halen. ‘Mijn kantoor richt zich op de juridisch-inhoudelijke kant, we maken geen complexe financiële analyse, daarvoor werken we samen met registeraccountants. Je moet daarin investeren, maar ook opleiden. Ja, dat betekent flink in de buidel tasten, maar de versnellingsfactor van witwassen is 10 tot 20 procent per transactie.’
Bron: Binnenlands Bestuur
foto: Bibob Academie
Geef een antwoord