Private equity kan de accountancybranche helpen op het gebied van digitaliseren een stap vooruit te zetten, ‘aangezien de sector dit zelf nog altijd grotendeels nalaat om te doen’, vindt ING. De bank voorziet daarom voor de komende jaren een investerings- en overnamegolf in accountancy, net als in de consultancysector.
Er moet fors worden geïnvesteerd in digitalisering vanwege de structureel krappe arbeidsmarkt, strengere regelgeving en nieuwe technologische ontwikkelingen, aldus ING Research. ‘Niet alleen om efficiënter te werken, maar ook voor een verbreding en verdieping van het dienstenaanbod. Kapitaal van private-equitypartijen is hierbij meer dan welkom.’ De bank deelt de zorgen van de AFM dat de kwaliteit van de wettelijke accountantscontrole onder druk kan komen te staan door private-equity-investeringen. ‘Niettemin kan private equity op het gebied van digitalisering de accountancybranche helpen de hoognodige stap vooruit te zetten, aangezien de sector dit zelf nog altijd grotendeels nalaat om te doen. Terwijl digitalisering hard nodig is om de kwaliteit van de dienstverlening verder te verbeteren en er zo bovendien meer ruimte komt voor hoogwaardige adviesdiensten.’
Aantal fusies en overnames verdubbeld
Onder specialistische zakelijke dienstverleners is een consolidatieslag gaande, aldus Sjuk Akkerman, Sector Banker Services bij ING. Vorig jaar waren er rond de 150 fusies en overnames in de accountancy, bijna een verdubbeling ten opzichte van 2017. Ook in de consultancy is het aantal overnames bijna verdubbeld. ‘Een drietal factoren zijn aanleiding voor de huidige consolidatieslag onder deze specialistische zakelijke dienstverleners: opvolgingsproblematiek door de vergrijzing, structurele personeelstekorten en de noodzaak tot schaalvergroting om investeringen in digitalisering te kunnen doen.’
Zo was iets meer dan een kwart van de accountants in 2021 jonger dan 45 jaar, fors lager dan het landelijk gemiddelde van 45 procent. ‘Daarentegen was in 2021 bijna één op de vijf accountants, advocaten of notarissen 65 jaar of ouder. Voor het Nederlandse bedrijfsleven gold dit in 2021 gemiddeld voor één op de tien ondernemers.’ Veel accountants gaan daarom naar verwachting de komende jaren hun bedrijf te koop zetten omdat ze gaan stoppen met werken. En die bedrijven boeken steeds meer omzet en winst: dit jaar gaan de inkomsten in de accountancy naar verwachting met 8 procent omhoog, terwijl de winstmarge boven de 20 procent ligt.
Geen prikkel om te innoveren
Schaalvergroting interesseert private equity. ‘Om waarde te creëren zullen investeerders naar verwachting fors inzetten op digitalisering en optimalisering van de bedrijfsprocessen aangezien daar de meeste synergievoordelen zijn te behalen. Veel accountantsorganisaties hebben dit zelf de afgelopen jaren grotendeels nagelaten. Vooral omdat de financiële prikkel om te innoveren ontbreekt: er is immers voldoende werk en het rendement is nog steeds goed.’ Zeker in de accountancy zorgen strengere regelgeving en nieuwe ontwikkelingen, zoals data-analyse en kunstmatige intelligentie, ervoor dat de dienstverlening meer opschuift naar het geven van hoogwaardig advies, aldus ING. ‘Denk bijvoorbeeld aan het leveren van meer datagedreven sectorkennis of op maat gemaakte adviesdiensten, waarvoor klanten bereid zijn meer te betalen.’
Markt nog altijd versnipperd
De verdienkansen zijn groot en het personeelstekort zal nog wel even blijven. Daarom denken de ING-onderzoekers dat de consolidatieslag in zowel de accountancy als de consultancy de komende jaren zal aanhouden. ‘Voorlopig is er nog voldoende ruimte voor het doen van overnames. Naast de Big 4 en een aantal andere grotere kantoren is de markt voor accountantskantoren en adviesbureaus, met relatief veel zzp’ers en/of kleinere kantoren, nog altijd zeer versnipperd.’
Zoals vaker aangegeven stelt ook ING dat digitalisering helpt om bedrijfsprocessen te optimaliseren. ‘De toegevoegde waarde van accountants komt meer te liggen in het geven van hoogwaardig advies aan klanten voor de complexere vraagstukken. Daarmee transformeert de rol van accountant van het controleren van de cijfers meer naar die van begeleiding en advies’, verwacht Akkerman. Consultants zullen het vooral moeten zoeken in verbreding van het dienstenaanbod, zoals aanvullende diensten op het gebied van duurzaamheid en datagedreven werken.
Oplossing voor partnermodel
Vanuit accountantskantoren gezien is een (meerderheids)belang van een private investeerder een oplossing voor de opvolgingsproblematiek, als alternatief voor het traditionele partnermodel. ‘Opvolging bij bedrijven met een partnerstructuur wordt steeds lastiger, onder meer omdat meer jongeren niet langer partner willen worden of het ze aan voldoende financiële middelen ontbreekt om zich als partner in te kopen. Dankzij private equity ontvangen de partners een beloning voor wat ze hebben opgebouwd. Tegelijkertijd kunnen jongere werknemers eerder meedelen in een eventuele waardegroei dan bij een traditioneel partnermodel. Hierdoor kan talentvol personeel worden aangetrokken en behouden.’
Bovendien houdt het traditionele partnermodel innovatie tegen, aldus ING. ‘In dat model lopen de geldstromen, zijnde de winst, vaak naar de top in plaats van dat het in het bedrijf wordt geïnvesteerd voor innovatie. Bovendien leiden investeringen in innovatie mogelijk tot wrijving tussen jongere partners, die willen investeren in toekomstige groei, en (bijna) uittredende partners die voor winstmaximalisatie van het eigen belang gaan. Immers, voor partners die vlak voor hun uittreding zitten vertalen deze investeringen zich op korte termijn niet direct terug in hogere winstuitkeringen.’
Vooral middelgrote en mkb-kantoren interessant
En wie zijn er dan met name interessant voor investeerders? ING ziet twee groepen: middelgrote accountantskantoren die de lucratieve adviestak verder kunnen uitbouwen en kleinere mkb-accountantskantoren die zich richten op de samenstelpraktijk. ‘Hier valt veel efficiencywinst te behalen door veel routinematige werkzaamheden te automatiseren. Daarbij liggen er met name mogelijkheden voor kantoren met een relatief jonge directie en voor kantoren die op zoek zijn naar opvolging. Bij de ‘jonge’ kantoren is de continuïteit gewaarborgd, terwijl bij de kantoren met de oudere partners de partners kunnen worden uitgekocht en er vervolgens een alternatief beloningsmodel kan worden ingevoerd. Zogenoemde probleemkantoren – die bijvoorbeeld kampen met capaciteitsproblemen – lenen zich in eerste instantie minder voor een buy-and-build-strategie.’
Geef een reactie