Voor de ouderenzorg dreigt een financieel onhoudbare situatie, constateert BDO in de Benchmark Ouderenzorg, vanwege stijgende kosten en dalende inkomsten. ‘Kwaliteitsverlies van de zorg en faillissementen liggen op de loer. Het is ronduit alarmerend en voorspelt niet veel goeds voor de komende jaren. Ingrijpen vanuit de overheid is noodzakelijk.’ BDO signaleert ook dat er veel fouten zitten in de aangeleverde data.
BDO nam de jaarverslagen over 2022 van 789 Nederlandse instellingen in de ouderenzorg onder de loep. Daaruit blijkt dat resultaat van de ouderenzorginstellingen vorig jaar is gehalveerd tot 262,7 miljoen euro. Er boekten 238 instellingen verlies (30 procent), bijna 40 procent meer dan in 2021. ‘Het rendement bereikte afgelopen jaar reeds de kritische ondergrens. Het kwam net boven de 1 procent uit, terwijl dat in 2023 nog 2,3 procent was. De ruimte voor noodzakelijke investeringen in digitalisering en duurzaamheid verdwijnt.’
Hoge kosten inhuur
De kosten rijzen de pan uit, met name voor het inhuren van tijdelijk personeel: daarmee was vorig jaar 374,5 miljoen meer gemoeid dan in 2021, een plus van 20 procent. ‘De kosten voor inhuurkrachten lopen de spuigaten uit en bedragen inmiddels bijna 10 procent van de netto-omzet van een ouderenzorginstelling.’ BDO rept van tegenstrijdige overheidsmaatregelen. ‘Zo verlaagt de Nederlandse Zorgautoriteit vanaf 2024 de zogenoemde normatieve huisvestingscomponent met 8 procent, waardoor instellingen minder geld krijgen om de huisvesting van bewoners te betalen. Het demissionair kabinet vermindert komend jaar het landelijk budget voor de ouderenzorg met 1,2 procent, wat oploopt tot circa 3 procent in 2026. Zorgkantoren zetten daarnaast de tarieven verder onder druk.’
Zzp-constructies vermijden
BDO voorziet dat ouderen de dupe worden. ‘Ouderen en zorginstellingen moeten nu al steeds vaker een beroep doen op de veelal overbelaste mantelzorgers. Daarnaast kan de druk op de kosten ook tot kwaliteitsverlies van de zorg leiden. Het risico bestaat dat ouderen minder persoonlijke aandacht krijgen, minder vaak worden verzorgd of minder vaak naar een dagbesteding gaan.’ Volgens partnwr Mike Tagage moet de overheid acuut ingrijpen. ‘Gebeurt dat niet, dreigt een kaalslag in de zorg en zijn faillissementen onvermijdelijk. Zzp-constructies moeten zo veel als mogelijk worden ontmoedigd. Het gebruik maken van inhuurkrachten werkt veelal niet motiverend voor het eigen personeel. Het is één van de oorzaken van het hoge ziekteverzuim in de zorg. Dat was maar liefst 9,3 procent in het vierde kwartaal van vorig jaar.’ Tagage wijst ook op de snelle opeenvolging van maatregelen die de druk op zorginstellingen vergroot en de verouderde rekensystemen van de overheid, die geen rekening houden met toekomstige ontwikkelingen. Anderzijds zouden zorginstellingen zelf maximaal moeten blijven inzetten op veranderingen die nodig zijn om te komen tot passende zorg.
Veel fouten in cijfers
BDO wijst op nog een ander euvel: de kwaliteit van de invoer van data in DigiMV, het portaal voor het aanleveren van de jaarverantwoording, laat veel te wensen over. ‘Circa 80 procent van alle door ons onderzochte data was onvolledig of bevatte fouten. Dat is kwalijk, vooral ook omdat de overheid haar macro-economische analyses en besluiten mede baseert op de aanvankelijk aangeleverde gegevens door zorginstellingen. Het verouderde systeem moet gemoderniseerd worden.’
Geef een reactie