
Een onderzoek van NRC naar de inclusieve theatergroep Likeminds brengt tal van misstanden aan het licht. Behalve een ‘intimiderende’ directeur zou ook de boekhouding aan alle kanten rammelen. Onder meer de bezoldiging van de directeur is schimmig.
Likeminds is al jaren een van de lievelingen in het Nederlandse theaterlandschap. Dat komt omdat de Amsterdamse theatergroep voorstellingen brengt die gaan over actuele thema’s als discriminatie, inclusiviteit en uitbuiting. Het theaterhuis, dat onder leiding staat van Jarrod Francisco, is ook financieel zeer gezond. In 2022 ontving het 1,4 miljoen euro aan subsidies. Het eigen vermogen van de stichting groeide van een kleine 185.000 euro in 2017 naar ruim 713.000 euro eind 2022. Afgelopen februari kreeg Likeminds 700.000 euro van de Vriendenloterij.
Bully
Al jaren zijn er ook verhalen over een slechte werksfeer, seksuele intimidatie en onderbetaling. Gewaardeerde medewerkers stappen op. NRC startte een langdurig onderzoek naar de theatergroep en publiceert vandaag zijn bevindingen. Die liegen er niet om. Vooral directeur en oprichtiger Francisco komt er als ‘bully’ met ‘dominant, seksistisch gedrag’ niet goed vanaf. Maar in de zijlijn van het onderzoek ontdekt NRC ook dat de boekhouding van de stichting van geen kanten klopt.
Incompleet
In februari 2023 zijn bestuursverslagen op de website van Likeminds incompleet, constateert NRC. Over 2018 is niets beschikbaar. Er ontbreken accountantsverklaringen, gevoelige onderwerpen als het salaris van directeur Francisco en de bezoldiging van de raad van toezicht zijn niet openbaar, hoewel Likeminds verplicht is als gesubsidieerde ANBI-stichting transparant te zijn over inkomsten en uitgaven. Daarbij moet het theaterhuis zich houden aan de regels uit het Handboek Verantwoording Cultuursubsidies van OCW.
‘Dit kan niet’
Op 12 april van dit jaar vraagt NRC bij zakelijk leider Sanne Boersma exploitatierekeningen en bestuursverslagen met een gecontroleerde accountantsverklaring op. Dit verzoek leidt tot een verandering en aanvulling van jaarstukken die zonder bericht aan de krant en zonder verklaring van de accountant of raad van toezicht op de site worden geüpload. De krant vraagt Martin Hoogendoorn, hoogleraar Externe Verslaggeving aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, om een reactie. ‘Ik begrijp’, zegt Hoogendoorn, ‘dat je informatie wilt aanvullen. Maar zo maar, onzichtbaar een bestuursverslag veranderen zonder de datum aan te passen – dat kan niet.’
Sommige jaarstukken, zo blijkt, zijn inmiddels drie keer veranderd. Zo is het bestuursverslag over 2020 sinds het eerste verzoek van NRC op 12 april gegroeid van 11 pagina’s naar 23 pagina’s (op 22 april 2023). Officiële verklaringen op de website en in de bestuursverslagen spreken elkaar tegen: de bezoldiging van de leden van de raad van toezicht in 2022 fluctueert van ‘bezoldigd’, naar ‘onbezoldigd’, naar ‘ontvangen een vacatievergoeding’. Voor hoeveel, blijft ongenoemd.
Valt onder WNT
In de oorspronkelijke jaarstukken wordt het salaris van directeur-bestuurder Francisco, dat valt onder de Wet Normering Topinkomsten (WNT) en daarom openbaar moet zijn, niet vermeld. Pas na twee maanden aandringen en na tussenkomst door OCW ontvangt NRC eind juni de exploitatierekeningen. Daaruit blijkt dat het WNT-salaris van Francisco tussen 2018 en 2022 gegroeid is van 70.348 euro in 2018 naar 94.853 in 2022. Dat zijn de officiële cijfers. Maar uit de gespecificeerde exploitatierekening over 2022 komt een hoger bedrag. Francisco is in 2022 enig directeur en staat onder het kopje ‘Beheerslasten Directie’ voor een bedrag van meer dan 105.000 euro (begroot op ruim 48.000 euro). Maar hieronder valt ook deels het salaris van zakelijk leider Boersma. Hoe de financiële verdeling van die 105.000 tussen de directeur en de zakelijk leider is geregeld, blijft onduidelijk.
In de rekening van 2022 wordt verder een artistieke directie opgevoerd, voor een bedrag van 139.000 euro. Deze directie is niet in de WNT verantwoord. NRC rekent uit dat ten minste 81.000 euro van dit bedrag naar directeur Francisco gaat. Daarmee zou zijn salaris uitkomen op 133.500 euro inclusief werkgeverslasten of meer. Gevraagd naar de onheldere structuur van salarisposten, antwoordt zakelijk leider Boersma: ‘Het is vrij gebruikelijk in de culturele sector dat in bepaalde functies salarislasten worden verdeeld over beheer en uitvoeringskosten en dit wordt ook zo goedgekeurd door de subsidiënten.’
Vreemd
Maar financieel expert Hoogendoorn vindt dit vreemd. ‘Je wekt op een gevoelig gebied als salariëring onduidelijkheid, door de directeur onder verschillende posten op te voeren,’ zegt hij in NRC. ‘Het publiek heeft er bij een zwaar gesubsidieerde instelling belang bij om te weten wat er blijft hangen op managementniveau. Daarvan mag je in het bestuursverslag een uitgebreide verantwoording verwachten.’
Ook zit er een aantal slordigheden in de bestuursverslagen. Het verslag over 2021 is gedateerd op 29 maart 2021. Personeelscijfers worden foutief aan het voorgaande boekingsjaar toegeschreven. Evenmin wordt er consequent gereflecteerd op overschrijdingen in uitgaven van 100 procent of meer in vergelijking tot de begroting. Bij het laatste bestuursverslag is nog iets opmerkelijks aan de hand: de raad van toezicht en de directie keuren de door accountant A.J. Nieuwenhuis AA gewaarmerkte jaarrekening over 2022 goed, ruim twee weken vóórdat deze waarmerking door Nieuwenhuis is aangeleverd. ‘Dat kan niet’, zegt Hoogendoorn. ‘De door de bestuurder opgemaakte jaarrekening moet van een accountantsverklaring worden voorzien vóórdat de raad van toezicht deze goedkeurt. Je keurt niet goed als de accountant nog niet klaar is met zijn werk.’
Accountant in business
Volgens het register van de NBA is Nieuwenhuis accountant in business. Hij staat ingeschreven sinds 11 september 1997. Als kantooradres staat vermeld: Newtonlaan 1-41 in Utrecht. Dit is het adres van de Nederlandse Zorgautoriteit.
Bron: NRC
Geef een reactie