De WTA geldt voor de accountancysector als geheel. Maar het is niet realistisch om van kleinere kantoren hetzelfde te eisen als van de Big-4. Dat betoogde Ewout Brouwers, ceo van PIA Group, tijdens het onlangs gehouden seminar Compliance in Action. Op hetzelfde evenement vroeg Marianne van Kimmenade van de NBA zich af waarom banken geen informatie mogen delen met accountants om zwart geld aan te pakken.
Ewout Brouwers is a young man in a hurry. Hij staat te trappelen om de accountancysector op te schudden, waar nauwelijks wordt geïnnoveerd. De boosdoener volgens hem is het partnermodel, dat ertoe leidt dat investeringsbeslissingen voor het kantoor worden afgewogen tegen de eveneens noodzakelijke verbouwing van het vakantiehuis van de senior partners. Weg met het partnermodel, vindt Brouwers.
De toekomst van KYC en AML in de financiële en accountancymarkt stond centraal tijdens Compliance in Action, georganiseerd door Partner in Compliance en Hyarchis. En het is heel moeilijk om KYC op schaal te doen, in een markt die zo gefragmenteerd is als de accountancymarkt: bijna 90 procent van de ruim 6.000 accountantskantoren heeft minder dan tien medewerkers.
Noodzaak te veranderen wordt steeds groter
Wat ook niet helpt: de WTA geldt voor de Big-4 net zozeer als voor een kantoor tien man. “Accountants zijn van goede wil,” weet Brouwers. “Maar het is onredelijk om ieder kantoor langs dezelfde meetlat te leggen, ongeacht de grootte. Dat kleine kantoor heeft gewoon niet de capaciteit om uitvoering te geven aan de WTA.” Om nog maar te zwijgen van het feit dat de gemiddelde klant van zo’n kantoor ook niet over een compliance afdeling beschikt. Die klanten, dat zijn mkb-bedrijven, met een ondernemer aan het roer. “Dat maakt het lastig om te doen wat de wetgever van ons vraagt,” zegt Brouwers. “De klant begrijpt al die regels niet en die gaat zijn hakken in het zand zetten.
De oplossing is volgens Brouwers consolidatie in de sector, iets waar hij zelf, als ceo van PIA Group driftig mee bezig is. “Zelfs een kantoor van vijftig man doet niet AI, want die hebben daar de investeringskracht niet voor. Maar ik denk dat de noodzaak om te veranderen nu steeds groter wordt. Niemand wil ook meer accountant worden. Dus we moeten meer werk doen met minder mensen en dat kan alleen door krachten te bundelen. Daardoor ontstaat een ander landschap, waar kantoren een beter product aan kunnen bieden voor de helft van de prijs. En met een beter product komt ook een betere klantbeleving en daarmee een betere compliance.”
“Met AI vind je altijd wel wat”
Als je over de toekomst van KYC praat (sterker nog: als je tegenwoordig überhaupt ergens over praat) kan je niet om kunstmatige intelligentie (AI) heen. Is AI een vloek of een zegen voor de compliancemedewerker, vroeg dagvoorzitter Frank Basjes de aanwezigen. Een zegen, was het overtuigende antwoord.
Dat was dan weer goed nieuws voor Dasha Simons en Nick Pijnacker Hordijk van IBM die het gebruik van traditionele AI in de financiële sector, waarmee je bijvoorbeeld processen kan automatiseren en patronen kan herkennen, afzetten tegen een nieuwe generatie generatieve AI-toepassingen. Die kennen we bijvoorbeeld van ChatGPT. Iedereen die dat wel eens heeft gebruikt, weet dat je er mooie dingen mee kan doen, maar dat ChatGPT ook spectaculair de mist in kan gaan.
Wat hen bracht op de risico’s van AI, en die zijn er nogal. “AI discrimineert per definitie,” zei Simons. “De vraag is: wat vinden we acceptabel en wat niet.” “Met AI vind je altijd wel wat,” zou Dijana Nurkić van de Rabobank het later verwoorden. “Maar hoe waardeer je dat?” Een AI systeem kan allerlei mooie dingen doen, maar het begrijpt zelf niet echt hoe de dingen werken. Dat legt bijvoorbeeld een grote last op de gegevens die je in een systeem invoert. Die kunnen onbewust gekleurd zijn, of zelfs bewust verkeerd worden ingevoerd, een praktijk die ‘data poisoning’ is gaan heten.
De belofte van generatieve AI is dat het op termijn zelf afwegingen kan maken en beslissingen kan nemen. Volgens IBM is dat in 2030 al zo ver. En dan is de rol van de poortwachter onherkenbaar veranderd, om nog maar te zwijgen van de maatschappij als geheel. Hoe houd je als organisatie de grip op wat jouw AI-modellen doen? Met welke data werk je? Hoe houd je controle over de kwaliteit? Wat is de cultuur rondom het trainen van data? Het leidde tot volop discussie.
“Vertel ons waar je mee aan de slag gaat”
Tijdens het seminar beklaagde Helène Erftemeijer van de Nederlandse Vereniging van Banken zich over de gebrekkige afstemming tussen banken en toezichthouders waar het gaat om de bestrijding van financiële criminaliteit. 95 procent van alle meldingen die banken doen bij de FIA betreft false positives. Maar nog erger is volgens Erftemeijer dat de helft van die andere 5 procent meldingen betreft over bedrijven die de FIA al op de korrel heeft. Em omdat de FIA slechts beperkte capaciteit heeft, kan zij met de overgebleven meldingen ook niet altijd iets doen. “Vertel ons waar je mee aan de slag gaat, dan helpen we je daarmee,” riep zij op. “Dan hoeven we niet meer alles over iedereen te weten.”
Marianne van Kimmenade herkende zich hierin. Van accountants wordt steeds meer verwacht in het opsporen van crimineel geld, maar kunnen en mogen niet zo veel: “Banken zien heel veel dat accountants niet zien, en andersom. Het zou het werk een stuk makkelijker maken als we informatie mochten delen. Momenteel lopen we tegen privacybeperkingen aan.”
Wil je meer weten? Klik hier.
Geef een reactie