Ja, leest u de titel van dit verhaal nog maar een keer opnieuw. Krijgt u er geen energie van? Ik wel. Ik was laatst op een bijeenkomst van B Corp in Zeist toen een Engelse dame deze woorden uitsprak. Ik was halverwege een tweet en schrok: wat werd daar nu gezegd? Accountants gaan de wereld redden? Deze wereld, die in de afgelopen jaren het vertrouwen in ons beroep volledig kwijtgeraakt is. Die geplaagd is door vele schandalen. Waarbij de grote organisaties die vroeger het toonbeeld waren van kwaliteit, zijn verworden tot ‘evil organisaties’ die zelf ook een loopje namen met de regelgeving. De toezichthouder die keer op keer vond dat wij ons werk slecht hebben gedaan. Een werkgroep die aangaf dat het probleem misschien wel dieper lag in de cultuur van onze organisaties en het gedrag van de accountants. Die, ja díe mensen gaan de wereld redden??? Ik was even sprakeloos.
People, planet en profit
De uitspraak ‘Accountants will save the world‘ is overigens al eens eerder gedaan, door Peter Bakker (oud-CEO van TNT) op een klimaatbijeenkomst in RIO. Zijn stelling was ‒ en is ‒ dat als we naast profit in de jaarrekening ook planet en people gaan meenemen, de slag om een meer duurzame samenleving gestreden is. Immers, dan zullen bedrijven ook planet en people meer of beter gaan waarderen en zullen bedrijven die slecht met het milieu, dan wel met mensen omgaan, daar de echte prijs voor moeten betalen. Er zijn natuurlijk ook al een groot aantal initiatieven op dit gebied, zoals het Global Reporting Initiative (GRI). Maar dit is nog niet tot grote wasdom gekomen. Ik weet dat de grote kantoren integrated reporting natuurlijk promoten, maar eerder als mooie consultancykans dan dat ik nu de indruk heb dat ze daar echt in geloven. En vooral gericht op de multinationals, waar we deze verandering niet op de korte termijn hoeven te verwachten. Nee, ik zie de kansen veel meer bij kleinere bedrijven; bedrijven die duurzaamheid al als uitgangspunt hebben.
Uitdaging
De uitdaging zit hem er dus in om de verslaggeving zodanig te maken, dat we veel meer rekening gaan houden met planet en people naast de profit waar we nu misschien wel te veel naar kijken. Ik denk bijvoorbeeld aan de jaarrekening van de NAM. Zit daar een goedkeurende verklaring bij? Heeft de accountant dan al gekeken naar de maatschappelijke schade van de aardbevingen in Groningen? Of neem de jaarrekening van Primark; u weet wel, waar uw dochter van 15 voor een prikkie haar kleding koopt. Staat daar iets in over de arbeidskosten in Bangladesh? En, is dat geen relevante informatie voor de lezers van de jaarrekening? Geloof mij: er zullen altijd evil organisaties blijven, maar misschien moeten we juist diegenen die het beter doen, beter gaan belonen. Een mooi voorbeeld is Unilever, die als heel groot concern probeert om echt veel duurzamer te worden.
Onze taak is er op gericht om te bepalen of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van het vermogen en resultaat. Maar is dat slechts een financieel plaatje, of moet dat breder? In de crisis is ons verweten dat we niet vooraf gewaarschuwd hebben. Is het nu juist niet onze rol om ook hiervoor te gaan waarschuwen? Ik denk dat we in een grote maatschappelijke transitiefase zitten, waarvan de uitkomst nog onzeker is. Groningen heeft ons denk ik wel aangetoond dat het niet mogelijk is om alle fossiele brandstoffen tot de laatste druppel te gebruiken. In elk geval niet zonder grote maatschappelijke consequenties. We zullen een omslag gaan maken naar andere energiebronnen, naar een meer circulaire economie als het gaat om het gebruik en hergebruik van grondstoffen. Kortom, we gaan naar een duurzamere samenleving. En de duurzame samenleving, is die nog steeds gebaseerd op IFRS of de RJ-Richtlijnen of hebben we nieuwe waarderingsmethodieken nodig en nieuwe begrippen van vermogen en resultaat?
Het kan niet waar zijn….
In mijn vakantie las ik het boek ‘Dit kan niet waar zijn’ van Joris Luyendijk. Ik ben nogal geschrokken van het boekje. Ik ben ook bang dat een deel van de conclusie van Luyendijk opgaat voor de accountancysector. En dat het probleem ook helemaal niet in de cultuur zit, maar juist in het systeem, zoals Luyendijk ook aangeeft. Wat mij betreft is de rol van IFRS als schuldige voor de crisis ook nog niet goed genoeg onderzocht. Helaas is de lengte van deze blog te kort om daar uitgebreid op in te gaan, maar ik denk dat we moeten werken aan nieuwe, meer duurzame IFRS en dat we de huidige gewoon moeten afschaffen.
Big hairy goal
En natuurlijk: het redden van de wereld zal tijd kosten die niet allemaal productief is. Ja, en u heeft het al zo druk met compliance, kwaliteit, cultuur, het doorvoeren van de maatregelen van de werkgroep. Of bent u te druk met klanten, zodat u geen tijd heeft om de wereld te redden, gewoon lekker weer opgeslokt worden door de waan van de dag? Toch had ik nog een andere ingeving tijdens die B Corp-sessie. Deze werd gehouden bij Triodos Bank, net toegetreden tot de B Corp Community. Waarom hebben wij in de accountancy eigenlijk geen Triodos-achtige organisaties? Als het bij banken kan, waarom dan niet bij accountants?
De voorzitter van de NBA vroeg mij om eens na te denken over het beroep, na het afwerken van het plan van de werkgroep. Ik heb hem denk ik nu gevonden: mijn big hairy goal, of moonshot als u dat een mooiere uitdrukking vindt, wordt inderdaad om als accountant de wereld te gaan redden. Misschien wel van mijn eigen organisatie de Triodos van de accountancy maken.
Ik heb niet de illusie dat alle accountants de wereld zullen gaan redden, maar in mijn eentje red ik het ook niet. Dus ben ik op zoek naar accountants en accountancystudenten om hier eens met elkaar over van gedachten te wisselen. Om te bekijken of we de wereld gezamenlijk kunnen redden.
Interesse? Mail naar: accwillsavetheworld@gmail.com of kijk op http://accwillsavetheworld.blogspot.nl/
Geef een antwoord