Wie leest er niet over of is er niet mee bezig? Accountancyland is volop in beweging. Kantoren werken hard aan de omslag naar een meer marktgerichte cultuur. Naar een cultuur die echt klantgericht is, waarbij de accountant de sparringpartner is en de organisatie efficiënt, flexibel en zelfbewust. Deze veranderende cultuur van accountantskantoren vraagt om steeds meer aandacht voor de mensgerelateerde kant van het vak. Met aandacht voor zowel de accountant zelf als de samenwerking met de klant. Dat vraagt om zelfkennis en mensenkennis. De tijd is rijp voor praktische psychologie op de werkvloer.
Ken uzelve….
Hou zou u zichzelf typeren als accountant? Wat doet u het liefst? En wat juist niet? En hoe ervaren anderen u in samenwerking? Weet u wat de impact is van uw gedrag en communicatie? Waar bent u zelf gevoelig voor?
Mensenkennis begint bij zelfkennis. Mensen verschillen van elkaar. Dat weten we en dat herkennen we. Samenwerken met mensen die op ons lijken gaat als vanzelf. Ze snappen je aanpak, toon en weten wat je bedoelt.
Maar met mensen die echt anders zijn, daar gaat het schuren. Alsof je elkaar niet verstaat, alsof je beiden een andere taal spreekt. En daar is veel winst te boeken in samenwerking en in communicatie binnen en buiten kantoor. Als puntje bij paaltje komt, gaan we uit van onszelf. We kijken door onze eigen bril. We geven betekenis aan het gedrag van de ander. Zo vullen we in wat die ander bedoelt en we denken te weten waarom de ander doet wat hij of zij doet. En dat lijdt tot aannames, miscommunicatie en kan uitmonden in conflicten.
Wie kent het niet, steeds dezelfde persoon die het woord neemt of die juist achterover leunt. Of diegene die niet “to the point” komt, waar vervolgens weer ongeduldig op wordt gereageerd. We denken dat we dan praten over de inhoud, argumenten uitwisselen en een open gesprek voeren, terwijl we eigenlijk in ons reactiepatroon onbewust worden gestuurd.
U kunt dus maar beter weten wat die ander beweegt en hoe u zelf in elkaar steekt, om vervolgens aan te sluiten bij de ander. Dat verstevigt de samenwerking, voorkomt conflicten en scheelt een hoop tijd en frustratie. Welke accountant zou dat niet willen?
Persoonlijke DISC stijl: Inzicht in gedrag en motivatie van jezelf
- Wat is mijn natuurlijke gedrags- en communicatiestijl?
- Waarom doe ik wat ik doe, terwijl ik weet dat het eigenlijk anders zou moeten?
- Gebruik ik de kwaliteiten die ik van nature in huis heb?
- Waarom loop ik steeds tegen dezelfde problemen aan in samenwerking?
- Welke werkomgeving, cultuur past bij mijn persoon?
- Waar reageer ik allergisch op? Hoe kunnen anderen mij het beste benaderen?
DISC geeft inzicht in gedrag
Het DISC-model beschrijft gedrag van mensen. Het blijkt dat mensen op elkaar lijken, hoe uniek we ook zijn. Daarom kunnen we het gedrag van mensen vatten in vier fundamentele gedragsstijlen, die terug te vinden zijn in ieder mens. Een van die stijlen is het sterkst aanwezig en bepaalt voor een groot deel ons onbewuste gedrag. Maar liefst 80% van ons gedrag is onbewust gedreven, ook al denken we vaak dat we bewust kiezen voor bepaald gedrag.
De sterke voorkeur voor een bepaalde gedragsstijl is de eerste vier jaar van ons leven verankerd in ons brein en verandert niet wezenlijk. Iemand die bijvoorbeeld extravert is, zal niet later in zijn leven introvert worden. Wat wel kan, is dat iemand zich aanpast, bewust, omdat het wenselijk is. Maar onze onbewuste gedragsvoorkeur is altijd ons vertrekpunt, en onder druk laten we dan ook vooral onbewust gedrag zien.
Achtergronden
Het DISC-gedragsmodel is ontwikkeld door Dr. William Moulton Marston in de jaren vijftig in Amerika. Hij beschreef menselijk gedrag en onderscheidde vier fundamentele gedragsstijlen die zijn verankerd in onze persoonlijkheid. Alle vier stijlen hebben we in huis. Maar er is er één die het sterkst aanwezig is, en onbewust ons dagelijkse doen en laten grotendeels stuurt.
Het DISC-model is gebaseerd op twee grote verschillen. Het belangrijkste verschil is of mensen direct of indirect zijn. Mensen die direct zijn, zeggen wat ze te zeggen hebben, ze nemen vaak initiatief. Indirecte mensen daarentegen spreken zich liever niet uit en luisteren. Hun houding is vaak afwachtend.
Een ander essentieel onderscheid is of mensen meer taak- of mensgericht zijn. Taakgerichte mensen richten zich op dingen doen en resultaten behalen en gaan af op hun ratio. Mensgerichte mensen richten zich meer op processen en op relaties met mensen en laten zich meer leiden door hun emotie.
Hierdoor ontstaan de vier verschillende DISC-gedragsstijlen: D (rood), I (geel), S (groen) en C (blauw).
Kleur bekennen: bent u meer indirect of direct?
Indirecte mensen denken eerst na voordat zij iets zeggen. Ze zijn bedachtzaam en kunnen van nature goed luisteren. Zij vinden het prettig om te reageren, zodat ze kunnen nadenken in plaats van initiëren. Daarom zijn ze wat afwachtend. Indirecte mensen delen liever niet wat ze vinden of voelen. Dat houden ze liever voor zichzelf. Ze houden er niet van om op de voorgrond te treden. Staan liever langs de zijlijn. Kijken de kat uit de boom.
Pas als het enigszins vertrouwd is, zullen zij hun gedachten of gevoelens delen. Indirecte mensen vinden het prettig als hun omgeving wat begrensd is. Hechten aan langdurige en loyale vriendschappen en relaties. Voordat je binnenkomt moet je moeite doen. Staan indirecte mensen onder druk dan worden ze stiller, trekken zich terug en raken in zichzelf gekeerd.
Mensen die direct zijn, vinden het juist heel prettig om te delen en te praten. Ze zeggen wat ze vinden en voelen, vaak zonder daar eerst over na te denken. Ze houden ook van actie en afwisseling en lijken een natuurlijke onrust over zich heen te hebben. Ze nemen van nature initiatief. Directe mensen zijn aanwezig, daar kun je niet omheen. Directe mensen zijn naar buiten toe gericht en vinden het prettig om veel verschillende dingen te doen en mensen te ontmoeten. Onder druk worden directe mensen nog directer, wat ongeduldiger of onrustig en zijn nog meer aanwezig.
Bent u meer taakgericht of mensgericht?
Mensen die taakgericht zijn, zijn rationeel in hun besluitvorming en gericht op tastbare zaken, zoals kennis, feiten, argumenten, analyses, concrete doelen en resultaten. Zij zijn onbewust gericht om “in control” te zijn door zelf informatie te verzamelen of zelf aan het roer te gaan staan. Taakgerichte mensen zullen de confrontatie of discussie aangaan. Onder stress wordt die behoefte nog sterker. Ze worden kritischer en overheersend en houden minder rekening met anderen.
Mensgerichte mensen zijn emotioneler in hun besluitvorming en gericht op de relatie. Ze hechten aan vriendelijkheid, vertrouwen, harmonie en relaties. Mensgerichte mensen zijn gevoelig voor wat anderen van hen vinden en hoe zij worden ervaren. Onder stress versterkt deze gevoeligheid en wordt het beoordelingsvermogen steeds subjectiever. Mensgerichte mensen mijden confrontaties, discussies en conflicten uit angst dat de relatie wordt beschadigd.
Combineren we de twee assen, indirect/direct en taakgericht/mensgericht, dan krijgen we de vier basisstijlen van het DISC-model. We hebben ze allemaal in huis, zoals gezegd, maar één is er vaak het sterkst aanwezig, ondersteund door een tweede of derde stijl.
Welk type accountant bent u?
Bent u een type D-accountant (rood)? Dan zet u altijd een stip op de horizon. U wilt vooruit, doelen vaststellen en als het even kan deze ook bepalen. Onbewust vraagt u zich altijd af “wat” het oplevert. U houdt van doorpakken. Liever een beslissing dan geen beslissing is uw motto. Het liefst zit u zelf aan het roer. De D-accountant is dan ook vaak een bestuurder, of neemt de leiding. Een kartrekker bij veranderingen.
Bent u een type I -ccountant (geel)? Dan wilt u graag contact en verbinding met mensen. Zowel binnen als buiten kantoor. En op een actieve manier. U deelt en vertelt met groot gemak en laat zichzelf zien. En wil ook graag worden gezien. Van nature heeft u commerciële kwaliteiten. Het liefst bent u veel op pad. Klantcontact, netwerken en mensen bij elkaar brengen, past bij u. Aan details en uitvoering gaat u liever voorbij.
Bent u een type S-accountant (groen)? Dat houdt u van harmonie en stabiliteit. En liever beweegt u zich op de achtergrond. U wilt graag weten wat er wordt verwacht: duidelijke kaders en helderheid. En wat werkt, werkt; dat is uw motto. Waarom het wiel opnieuw uitvinden? U bent dan ook geen kartrekker bij veranderingen. U bent vooral praktisch. Hoe gaan we het doen? En als het om veranderen gaat, dan het liefst stap-voor-stap. Van nature bent u servicegericht. Het tevredenstellen van de klant gaat voor alles. Een echte relatiebeheerder en teamplayer.
Bent u een type C-accountant (blauw)? Dan bent u altijd aan het analyseren en interpreteren. Automatisch en onbewust. U bent een denker. Maar wat u denkt, deelt u pas als het relevant is in uw ogen. U wilt graag begrijpen en vraagt altijd naar het “waarom’. Onbewust checkt u steeds of iets wel of niet klopt. Eerst zien en dan pas geloven is uw motto. U bijt zich vast in een complex probleem of vraagstuk. Gericht op de inhoud, tot in de details nauwkeurig. Objectiviteit, continuïteit en kwaliteit staan hoog in het vaandel. Dat verdedigt u met hand en tand. Een ad hoc aanpak past niet bij u.
Wilt u weten welk type accountant u bent? Meld u aan voor de AV-vaardighedenmiddag op 11 oktober, vul de DISC-vragenlijst in en ontvang uw uitgebreide profiel op de vaardighedenmiddag. |
De ideale accountant bestaat niet
Niet iedere accountant is een C-type (blauw). En de ideale accountant is ook niet blauw; dat is een hardnekkig misverstand. Omdat de accountant een vakinhoudelijke professional is, zouden we dat kunnen veronderstellen. Het ligt echter genuanceerder. Als accountant heb je namelijk verschillende rollen die om verschillend gedrag vragen. En mensen zijn nooit één kleur, maar een combinatie van kleuren*.
*Het Q4 Persoonlijk (DISC) profiel meet in welke mate iemand welke stijlen in huis heeft. Dit profiel werkt met een model met 16 verschillende stijlen, afgeleid van de vier fundamentele stijlen en geeft een genuanceerder beeld. Dit instrument is valide en ondervangt sociaal wenselijke antwoorden.
De ideale accountant zou eigenlijk alle vier stijlen in zich moeten hebben
Als mens zijn we meer dan alleen onze DISC-stijl. We zijn gevormd door onze geschiedenis, door onze waarden, onze sociale context en onze passies. Dat maakt ons uniek. DISC zegt alleen iets over hoe je iets doet en waarom dat onbewust je voorkeur heeft. We weten inmiddels dat die onbewuste voorkeur sturend is in iemands gedrag en communicatie. Werken met DISC is niet bedoeld om mensen in hokjes in te delen. Of te bepalen of iemand geschikt of ongeschikt is. Werken met DISC geeft inzicht. In natuurlijke kwaliteiten, in communicatievoorkeuren, natuurlijke rollen en in teamdynamiek. En vooral gedrag. Op basis daarvan kun je herijken, scherpstellen en anderen beter begrijpen.
Marjolijn Wibbelink is partner MCG, DISC expert, sparringpartner en adviseur gespecialiseerd in accountancy.
Geef een reactie