IFRS 16 betekent een toevoeging van 3.000 miljard dollar op de balans – wat betekent dat voor financieel directeuren? Marco van Oosterhout, Managing Director Benelux bij Anaplan, vertelt in onderstaande blog over IFRS 16, de regeling die vereist dat beursgenoteerde bedrijven de nieuwe lease-accountingstandaard snel implementeren.
Het doel van een balans is een waarheidsgetrouw en nauwkeurig beeld schetsen van de financiële gezondheid van een organisatie. Helaas is dit beeld niet altijd even accuraat, wat leidt tot onaangename verrassingen bij beursgenoteerde bedrijven. Investeerders ontdekken soms na verloop van tijd een langetermijnschuld die schadelijk is voor de waarde van het bedrijf. Een bekend voorbeeld is het faillissement van boekwinkel US Borders Group in 2011, die zijn winkelleasecontracten niet op de balans had staan. Die contracten kwamen uit op een totaal van 2,8 miljard dollar, oftewel zeven keer het bedrag dat op de balans stond.
Internetbubbel
Na de internetbubbel die in het begin van deze eeuw barstte, kwamen de echte schulden van enkele telecomproviders als een verrassing. Ook de financiële crisis van 2008 riep veel vragen op over de waarde van bedrijven. Als de bedrijfswaarde wordt berekend door de som van zijn marktkapitalisatie verminderd met de beschikbare cash, dan kan rekening houden met buiten de balans geplaatste schulden schadelijke gevolgen hebben voor zowel de genoteerde aandelenwaarde als de waardering van de schuld op de secundaire markt. Kijk naar de jaarverslagen van beursgenoteerde bedrijven en je zult uiteindelijk een lijst met verplichtingen vinden buiten de balans. Volgens Bloomberg komt dit neer op een totaal van zo’n 3.000 miljard dollar. Een niet te verwaarlozen bedrag!
Nieuwe IFRS 16-standaard
De nieuwe IFRS 16-standaard die investeerders meer inzicht geeft, gaat vanaf januari 2019 in. Dit betekent een verandering van boekhoudingsmethoden voor leasecontracten: in plaats van het registreren van alleen de leasekosten, wordt dit vervangen door een aansprakelijkheids- en een equivalentpost (overeenkomend met de verwerving van het bedrijfsmiddel). Dit heeft grote impact op retailers en hotelhouders die geen eigenaar zijn van hun pand. Maar ook op transportbedrijven als luchtvaartmaatschappijen, spoorwegmaatschappijen en vervoerders die hun vliegtuigen, voertuigen, vrachtwagens, treinen en containers niet kopen, maar leasen. Alle bedrijven die grote apparatuur leasen (BTP, mijnbouw, olie- of gasexploratie), moeten hieraan voldoen. Zelfs bedrijven die patentportfolio’s leasen en beheren, krijgen met deze nieuwe standaard te maken.
Hoewel de IFRS 16-standaard pas op 1 januari 2019 ingaat, is het belangrijk dat organisaties die leasen, zich de impact hiervan al tijdig realiseren – al is het maar om een vergelijking te kunnen maken met 2018. Het ontwikkelen van een proactieve strategie tegen eind 2017 of begin 2018 is de sleutel tot succes. Een ding is zeker: IFRS 16 heeft invloed op alle bedrijven. Met de regeling moeten bedrijven – om rekening te houden met leaseactiva en -verplichtingen – méér doen dan alleen het omzetten van hun operationele leaseovereenkomsten. Bemiddeling, processen, administratie, belasting, contractonderhandelingen en beleid moeten worden herzien.
Meerdere bedrijfstakken met elkaar samenwerken
Voor een soepele overgang moeten meerdere bedrijfstakken met elkaar samenwerken. De CFO moet als betrouwbare partner van Accounting, HR en Operations in het middelpunt van deze transformatie staan. Daarnaast is een simpele spreadsheet onvoldoende, omdat de nieuwe maatregelen nogal complex kunnen zijn om in te voeren. Een goed IT-systeem is dus van essentieel belang voor succes – en biedt daarnaast een kans om de veranderingen te omarmen en moderne technologieën in te stellen. De meest effectieve oplossingen zijn cloudgebaseerd, van nature gericht op samenwerking, en in staat om het leaseplan voor materiële en immateriële activa te koppelen aan hun impact op de balans en de winst- en verliesrekening. Voor een internationaal bedrijf is het met IFRS 16 niet vereist dat alle lease-inkopen, leaseadministratie en lease-accountingfuncties in verschillende landen gecentraliseerd zijn. Maar er is wel een geconsolideerd overzicht nodig. Bedrijven die hiervoor van spreadsheets afhankelijk zijn, lopen tegen grote uitdagingen aan. De meeste legacy-softwarevendoren hebben alleen een roadmap voor IFRS 16 – nog geen oplossing, maar de afspraak om er een in werking te stellen – of oplossingen die heel duur zijn om te implementeren.
Nieuwe financiële complexiteiten
Ook krijgen bedrijven te maken met nieuwe financiële complexiteiten. Zo kan een contract bijvoorbeeld bestaan uit lease- en non-leaseonderdelen waarbij bedrijven een maandelijks bedrag betalen zowel voor gebruik van een kantoor als voor servicekosten. Tot nu toe waren deze posten gebundeld in één contract. Met IFRS 16 moeten bedrijven deze twee componenten uitsplitsen om te voorkomen dat de leaseverplichting op de balans hoger wordt. Investeerders willen nauwkeurigheid zien, geen uitgebreide verklaringen. Organisaties moeten ook rekening houden met belastinggerelateerde zaken, aangezien veranderingen in leaseboekhouding impact zullen hebben op bestaande belastingposities. Om belastingen uit te stellen en om belastingverschillen te kunnen volgen of boeken, zullen bedrijven aanpassingen moeten doorvoeren. Cloudgebaseerde technologie voor belastingrapportage kan worden ingezet voor meer transparantie over belastingbeginselen en –gegevens, en over de belasting die per land betaald wordt – wat ook gewaardeerd wordt door investeerders en belastingontvangers.
De tijd dringt en flexibiliteit is onmisbaar voor wie tijdig compliant wil zijn. Flexibele tools helpen bedrijven om te gaan met veranderingen in hun huidige leasecontracten en bij het implementeren van nieuwe leasecontracten. Op die manier kunnen ze hun investeerders laten zien dat ze een overwogen keuze hebben gemaakt tussen huur en aankoop. Het beschikken over de juiste tools is tegenwoordig niet langer een overbodige luxe, maar noodzaak.
Marco van Oosterhout is Managing Director Benelux bij Anaplan
Geef een reactie