Alfa schond zorgplicht door klant niet op huurtoeslag te wijzen

Een ondernemer die ongeveer €12.000 aan huurtoeslag misliep hoeft zijn openstaande factuur bij Alfa niet te betalen, heeft de rechtbank Limburg geoordeeld. Alfa verdedigde zich door te stellen dat de ondernemer zelf niet om het aanvragen van huurtoeslag had gevraagd, maar volgens de kantonrechter is dat niet relevant. Van een accountant hoeft niet verwacht te worden dat hij uit zichzelf allerlei ingewikkelde en zeldzame regelingen aandraagt, maar een voor de hand liggende mogelijkheid als het aanvragen van huurtoeslag had door Alfa als professionele adviseur zelf aangedragen moeten worden. Door dat niet te doen schond het accountantskantoor de op haar rustende zorgplicht, oordeelt de kantonrechter.

Uitspraak: ECLI:NL:RBLIM:2021:1614

Alfa voerde sinds 2006 accountantswerkzaamheden uit voor de ondernemer. Van de facturen die het accountantskantoor daarvoor stuurde bleven er ondanks aanmaningen en sommaties vijf onbetaald, in totaal een bedrag van € 3.182,30. In 2019 werd een regeling overeengekomen voor de betaling van de facturen in termijnen van € 250,00 per maand. Die werd door de ondernemer niet nagekomen, waarop Alfa de dienstverlening in oktober 2019 beëindigde.

Verzet ondernemer tegen veroordeling

De ondernemer werd op 17 juni 2020 bij verstekvonnis veroordeeld tot betaling van de openstaande facturen. In een verzetprocedure bij de kanonrechter vroeg de ondernemer echter om te worden ontheven van die veroordeling en om veroordeling van Alfa in de kosten van de verzetprocedure.

Ondernemer: zorgplicht accountant geschonden

De ondernemer beriep zich in de kwestie op verrekening van de vordering van Alfa met de schade die hij door toedoen van Alfa stelde te hebben geleden. Alfa heeft namelijk verzuimt voor hem huursubsidie aan te vragen hoewel hij daar al vanaf 2006 om heeft verzocht, voerde de ondernemer aan. Alfa ontkende dat de ondernemer daarom zou hebben verzocht vóór 2012. Pas in 2012 had hij aangegeven dat de huurovereenkomst kon worden gesplitst in een huur van bedrijfsruimte en een huur van woonruimte, waardoor de huursom voor de woonruimte onder de grens voor huursubsidie kwam. Toen heeft Alfa de huursubsidie aangevraagd voor het woongedeelte en die is ook met terugwerkende kracht tot 2010 verleend. Bij de beoordeling gaat de rechter ervan uit dat pas in 2012 het onderwerp van de huursubsidie ter sprake is gebracht, omdat de ondernemer niet kan bewijzen dat hij dat voor die tijd al aan de orde heeft gesteld en Alfa dat ontkent.

Had Alfa zelf mogelijkheid moeten aandragen?

Daarmee komt de vraag aan de orde of Alfa bij de uitvoering van de aan haar verstrekte opdracht niet zelf de kwestie van de huursubsidie aan de orde had moeten stellen en of, nu vast staat dat zij dat niet heeft gedaan, zij de op haar rustende zorgplicht heeft geschonden. De kantonrechter stelt vast dat partijen op dat punt diametraal tegenover elkaar staan.

Alfa was op grond van het bepaalde in artikel 7:401 Burgerlijk Wetboek gehouden als opdrachtnemer bij de uitvoering van de haar opgedragen werkzaamheden de zorg van een redelijk bekwame en redelijk handelende beroepsgenoot in acht te nemen. Voor dienstverleners in de financiële sector, waartoe accountants ook behoren, ligt die norm op grond van civiele- en tuchtrechtelijke jurisprudentie hoog.

Daar komt bij dat Alfa zich met haar bedrijfsnaam nadrukkelijk als accountant én adviseur (onderstreping kantonrechter) afficheert, spreekt de kantonrechter uit. Dat impliceert dat haar taken zich verder uitstrekken dan enkel het strikt administratief en boekhoudkundig bijstaan van haar klanten, tenzij nadrukkelijk anders is overeengekomen.

Alfa had inzicht in financiële situatie ondernemer

Vast staat dat Alfa van meet af aan ruimschoots inzicht had in de financiële situatie van de ondernemer. Die heeft ter zitting aangegeven dat hij slechts over één bankrekening beschikte die zowel privé als zakelijk werd gebruikt. Alfa verzorgde in ieder geval de aangifte van de Inkomstenbelasting voor de ondernemer en had dus perfect zicht op de aard en omvang van diens inkomsten en de aard en omvang van de uitgaven. Dit is door Alfa niet weersproken. Evenmin is door Alfa weersproken dat ook in die tijd (2006 – 2009) de financiële positie van de ondernemer verre van rooskleurig was en dat hij dus belang had bij het ontvangen van mogelijke toeslagen.

Begrenzing zorgplicht

De zorgplicht van de accountant kent uiteraard grenzen, overweegt de kantonrechter. Van een accountant hoeft niet verwacht te worden dat hij uit zichzelf allerlei ingewikkelde en zeldzame regelingen ten behoeve van zijn cliënt aandraagt, die daar niet naar heeft gevraagd. Anderzijds ligt dat naar het oordeel van de kantonrechter anders als het om een min of meer basale voorziening gaat, zoals bijvoorbeeld huursubsidie, waarvan toch niet beweerd kan worden dat die niet of nauwelijks bekend is. Zeker niet bij professionals die zich bezighouden met financiële dienstverlening. Daarbij komt dat Alfa heeft aangevoerd dat zij indertijd geen huursubsidie heeft aangevraagd omdat de huur die de ondernemer betaalde boven de grens voor huursubsidie lag. Dat antwoord impliceert dat zij kennelijk wel de mogelijkheid van huursubsidie onder ogen heeft gezien.

Huurcontract splitsen

De ondernemer huurt een bedrijfsruimte annex woonruimte. Vast staat dat hij hiervoor één huursom betaalde en dat die boven de grens voor de huursubsidie lag. Vast staat echter ook dat het mogelijk is om dergelijke huurcontracten te splitsen in een deel voor de bedrijfsruimte en een deel voor de woonruimte. Als de verhuurder daar aan meewerkt kan vervolgens voor het woongedeelte huursubsidie worden aangevraagd, uiteraard mits die huursom onder de grens voor huursubsidie ligt. Die constructie is algemeen gangbaar en dus geen zeldzaam of ongebruikelijk fenomeen, overweegt de kantonrechter. Toen uiteindelijk in 2012 op deze wijze is gehandeld heeft Alfa alsnog huursubsidie aangevraagd voor de ondernemer en is deze ook zonder bezwaar verkregen.

Voor de hand liggende mogelijkheid

De kantonrechter is dan ook van oordeel dat een dergelijke voor de hand liggende mogelijkheid door Alfa als professionele adviseur aangedragen had moeten worden. De ondernemer mocht er immers op vertrouwen dat Alfa voor hem die zaken zou behartigen die hem in de meest gunstige financiële positie zouden brengen. Door dat niet te doen heeft Alfa zich niet gedragen zoals een redelijk handelend en redelijk bekwaam vakgenoot met dezelfde kennis en ervaring in dezelfde situatie zou hebben gedaan. Alfa heeft zich naar het oordeel van de kantonrechter onvoldoende gekweten van haar taak als adviseur en zij heeft daarmee de op haar rustende zorgplicht geschonden.

Schade

De ondernemer heeft door het nalaten van Alfa schade geleden door het missen van de huurtoeslag over de periode van 2006 tot en met 2009. Hoe hoog die schade is kan enkel bij benadering worden vastgesteld. Toen uiteindelijk de huurtoeslag werd verleend bedroeg die € 3.000,- per jaar. Het ligt daarom in de rede om aan te nemen dat in voorgaande jaren een vergelijkbaar bedrag ontvangen zou zijn. Alfa heeft dat in ieder geval niet betwist. In totaal beloopt de schade van de ondernemer dus een bedrag van circa € 12.000,00.

Verrekening

Het vorderingsrecht met betrekking tot deze schade is verjaard. De ondernemer stelt echter geen vordering in maar beroept zich op verrekening met de vordering die Alfa instelt vanwege de onbetaalde facturen. Verrekening blijft ook na het verstrijken van de verjaringstermijn mogelijk. Aangezien het schadebedrag de vordering van Alfa ruimschoots te boven gaat is de ondernemer het accountantskantoor niets meer verschuldigd. Het door de ondernemer gedane verzet wordt gegrond verklaard.