Het is bijna 1 april. Of beter nog: het is bijna 31 maart. Een datum die voor alle accountants met rode pen in de agenda geschreven is. De datum immers waarop je volgens de nieuwe Nadere voorschriften permanente educatie als accountant je plan van aanpak voor 2021 gereed moet hebben.
Het eerste kwartaal is bijna voorbij. Tijd om artikel 3, lid 2 van de Nadere voorschriften permanente educatie erbij te pakken. Daar staat:
“In het PE-portfolio legt de accountant in elk geval het volgende vast: voor 1 april van een kalenderjaar in een plan van aanpak: zijn werkzaamheden; de leerdoelen per werkzaamheid en de eventuele wijzigingen in de leerdoelen per werkzaamheid; en de PE-activiteiten die de accountant in het kalenderjaar voornemens is te gaan verrichten.”
Over dat plan van aanpak wil ik het in dit blog hebben.
Het leerplan
Het plan van aanpak (ik spreek liever over: het leerplan) hoeft niet naar de NBA te worden opgestuurd. Het hoeft niet vastgelegd te worden in bijvoorbeeld mijnnba.nl. En je hoeft als accountant ook niet op 31 maart te verklaren dat je een leerplan hebt. Er komt ook niemand langs om te controleren of je wel een leerplan hebt. Is er dan geen reden tot zorg als je er nog niet aan begonnen bent?
Toch wel. Volgens artikel 4 lid 3 van de Nadere voorschriften permanente educatie moet je uiterlijk 31 januari van het kalenderjaar volgend op het PE-jaar verklaren dat je voldaan hebt aan de verplichtingen in het voorafgaand kalenderjaar. Op 31 januari 2022 moet je dus als accountant verklaren, dat er op 31 maart een leerplan was.
Stel nu nog je plan op
Heb je nog geen leerplan? Dan is het dus zaak er voor 1 april een op te stellen. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden, zoals in een vorig blog al beschreven.
Bij het opstellen van je leerplan zijn er verschillende zaken waarmee je rekening moet houden. Allereerst heb je in dit kalenderjaar wellicht al PE-activiteiten verricht. Denk eens aan het vaktechnisch overleg op kantoor waarin je met je collega’s hebt verdiept in de nieuwe standaarden 3900N, 4415N en 4416N. Dat is een PE-activiteit. En die neem je dus op in je leerplan, ook al zijn ze al afgerond. Het feit dat je leerplan op 31 maart gereed moet zijn, wil niet zeggen dat je in de eerste drie maanden van het jaar geen PE-activiteiten hebt uitgevoerd!
De verplichte cursus
Een tweede, actueel en bijzonder aspect is de verplichte PE voor accountants in de auditpraktijk. De NBA heeft hiervoor een cursus verplicht gesteld en de accreditatievoorwaarden zijn 12 maart gepubliceerd. De vraag is echter of je als controlerend accountant op deze verplichte cursus kunt wachten, als je op dit moment jaarrekeningen controleert waarbij continuïteit een issue is. Ga na of je al eerder dan op het moment van de verplichte cursus, aandacht moet besteden aan dit onderwerp door bijvoorbeeld een vaktechnisch overleg, een webinar of een andere leeractiviteit op te nemen.
Artikel 12 van de VGBA legt immers de relatie tussen vakbekwaamheid en professionele dienst die je verleent. De vraag die je moet stellen is of je het verantwoord vindt om te wachten. Ja, je moet een verplichte cursus doen. Maar kom je er mee weg bij de tuchtrechter als je nu een handtekening zet met de mededeling dat je de verplichte PE over dit onderwerp in het najaar een keer gaat doen?
Hoe definitief is het leerplan?
Van accountants krijg ik vaak de vraag hoe vast het leerplan dat is opgesteld op 31 maart is. Ik verwijs dan naar het volgende citaat uit de blogserie van de NBA over de nieuwe permanente educatie: “Je hebt aan het begin van het jaar een plan van aanpak opgesteld, maar het kan zijn dat omstandigheden gedurende het jaar veranderen. Misschien verander je van functie of werkgever. Dat kan er toe leiden dat er andere werkzaamheden in je takenpakket komen, waardoor jouw eerder opgestelde leerdoelen niet meer aansluiten bij deze nieuwe functie. Dan kun je je plan van aanpak hierop aanpassen. De leerdoelen die nu niet meer van toepassing zijn schrap je niet uit je plan van aanpak, maar je geeft bij de leeractiviteiten aan dat je ze niet gehaald hebt omdat ze niet meer van toepassing waren. Verder vul je je plan van aanpak aan met de nieuwe leeractiviteiten die je wel wil/gaat ondernemen met het oog op je nieuwe werkzaamheden.”
De omstandigheden waarover hier gesproken wordt, lijken me niet alleen relevant te zijn bij een verandering van werkzaamheden. Denk aan actuele ontwikkelingen zoals nu rondom NOW-assurance. Of mogelijke wetswijzigingen in de Wwft, om een voorbeeld te geven. Je leerplan kun je dus zeker aanpassen. Niet door leerdoelen te schrappen, wel door leerdoelen toe te voegen en door aan te geven dat je bepaalde leerdoelen niet hebt behaald.
Niet in beton gegoten
Zorg ervoor dat je op 31 maart een leerplan hebt, aangezien je uiterlijk 31 januari 2022 verklaart dat je een plan had. Hou rekening met je PE-activiteiten die je de afgelopen maanden al hebt uitgevoerd. Stel je de vraag of je, als controlerend accountant, wel kunt wachten op de verplichte cursus van de NBA als je nu je handtekening zet. En realiseer je vooral dat je plan niet in beton gegoten is. Maar mijn belangrijkste opmerking is: hou bij het opstellen van je plan artikel 12 van de VGBA in je achterhoofd en dus check: voldoet mijn vakbekwaamheid voor de professionele dienst die ik verricht?
Drs. Jurroen Cluitmans is opleidingscoördinator bij Full Finance Opleidingen en adviseert kantoren over opleidingstrajecten voor medewerkers.
Geef een antwoord